Zelenski'nin generallerle çatışması başkanlık seçimini erteliyor

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, "Rusya'nın beklediği tiyatronun zamanı değil" diyerek seçimleri iptal ediyor

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski / Fotoğraf: AFP

Ukrayna kurumları, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin yaklaşan başkanlık seçimleri için ilan edeceği tarihi duymaya hazırlanırken Zelenski, bugün seçimler için uygun zaman olmadığını söyleyerek onları şaşırttı. 

Ukraynalı liderler arasında önümüzdeki yıl yapılması kararlaştırılan başkanlık seçimlerinin gerçekleşmesine dair ihtimaller üzerine bir tartışma yaşanırken Zelenski, vatandaşlarına hitaben yaptığı günlük konuşmasında, seçimleri gerçekleştirmek için koşulların uygun olmadığını vurgulayarak şöyle dedi:

Şuna karar vermemiz gerekir ki şu an, devletin ve halkın kaderinin bağlı olduğu savunmanın ve savaşın zamanıdır, Rusya'nın Ukrayna'dan beklediği tiyatronun değil. Rusya Şubat 2022'de savaşını başlatmamış olsaydı, Ukrayna'da meclis seçimleri bu yılın ekim ayında gerçekleşecek, ardından da 2024 yılında başkanlık seçimleri yapılacaktı. Bence şu an seçim yapmak için uygun zaman değil. Farklılıklar ve diğer öncelikler yüzünden ayrışmamalı, aksine birlik olmalıyız.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Çıkmaz yol

Bu açıklama, İngiliz dergisi The Economist'in Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Valeriy Zalujni'nin kaleme aldığı bir makaleyi yayımlamasının ardından yapıldı.

Zalujni bu makalesinde Zelenksi'nin politikalarını eleştirerek, Ukrayna'nın çıkmaz bir yola girdiğini ve NATO'daki müttefiklerinin tahminlerine göre şu an Ukrayna güçlerinin Kırım yarımadasında bir savaş yürütüyor olması gerekse de şahsen bir ilerleme katedileceğini ummadığını ifade etti. 

Zelenski'nin ofisi Zalujni'nin bu açıklamalarına vakit kaybetmeden karşılık verdi. Bu bağlamda ofisin müdür yardımcısı Igor Zhovkva 'bir çıkmaza girildiğini ve askerlerin yerinde olsaydı yapacağı son şeyin cephedeki durumun gerçekliği ve savaş tercihleri hakkında basına ve kamuoyuna yorum yapmak olacağını' söyledi.

Ardından Zalujni'nin açıklamalarının Batılı ortaklarda paniğe sebep olduğunu, makalesinin de Ukraynalı vatandaşlar arasında birçok soruyu gündeme getirdiğini belirtti. 

Zalujni, kaleme aldığı makalesinde Ukrayna'nın karşı saldırısının başarısız olduğunu, güçlerinin cephede gerçek anlamda bir ilerleme kaydedemediğini ve tüm hesapların yanlış olduğunu da itiraf etmiş ve eklemişti:

Teknoloji düzeyinde bir çıkmaza girdik. Muhtemelen güçlerimiz tarafından derin bir sıçrama gerçekleşmeyecek. NATO'ya göre Kırım'a ulaşmak, orada savaşıp geri dönmek, sonra bir kez daha girip çıkmak için dört ay yeterliydi. Bu çıkmazdan kurtulmamız için yeni bir şeye ihtiyacımız var. Yıpratma savaşında en büyük risk, bunun yıllar sürmesi ve Ukrayna devletini tüketmesi ihtimalidir.


Zelenski'nin endişeleri

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski'nin seçimlerin vaktinde yapılmasından çekindiğini, bu sebeple savaş varken seçimlerin yapılmasının 'sorumsuzca bir şey' olduğunu söyleyerek savaşı bahane ettiğini gösteren çok sayıda delil var. 

Zelenski, "Pek çok zorluğun olduğu savaş zamanlarında toplumun gündemine faydasız ve gülünç bir şekilde seçim meselesini sokmanın kesinlikle sorumsuzca bir hareket olduğunu biliyoruz. Kanaatimce şimdi seçimlerin sırası değil" ifadelerini dile getirdi.

Daha önce, sözlerini haklı çıkarmak ve iktidarı elinde tutma çabasıyla itham edilmemek için genel olarak seçim düzenleme fırsatının bulunduğuna, ancak bunun birtakım şartlara bağlı olduğuna işaret etmişti: mevzuatta değişiklik yapma, Batı'dan yeni mali destekler elde etme ve siperlerde çalışmayı kabul eden gözlemciler bulma. 

Ukraynalı yazarlar, bu konuyu ele almaya ve dahi adaylıklarla ilgili görüş bildirmeye başladı. Bu yazarlar arasında siyasi analist Ruslan Bortnik, ciddi bir tehdit oluşturan ana rakibin her şeyden daha yakın göründüğü bir zamanda Zelenski'nin kazanamama ihtimalinden bahsetti. 

Bortnik özetle, bugün Ukrayna'da hâkim siyasi havada bu rakibin kazanmasının mümkün göründüğünü ifade etti. Ukrayna'da seçmenin bugün meyledebileceği isim hakkında sahada konuşmalar başladı. 

Siyasi analist, Kiev'in, Moskova ile barış müzakerelerini kabul etmesi halinde Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin en üst düzey komutanı olarak Zelenski'nin Başkomutan General Zalujni karşısındaki şansını ve ihtimalleri değerlendirdikten sonra şöyle dedi:

Biraz endişe verebilecek bir şey söyleyeceğim: Aşırılık yanlısı bazı azınlıkların çıkarlarıyla çatışacak bir anlaşmayı sadece Ukrayna ordusu ve saygıdeğer generaller imzalayabilir. Bu anlamda siyasetçiler, verdikleri sözlerle, oylarıyla ve olası suçlamalarla kayıtlıdır. Savaş kahramanlarını suçlamaksa zordur. Savaşın kahramanları böyle bir anlaşmayı imzalarsa kimse onlara ciddi bir şekilde direnemez.


Ukraynalı askerlerin cephedeki feci durumuna dair haberler de orada burada yayıldı. O kadar ki milliyetçilerin zafere olan inançları bunun beraber kayboldu. Kimileri, ABD'nin bunu zaten bildiğini söylüyor.

Dot-com alanında faaliyet yürüten bir Alman-Finlandiyalı iş adamının, ABD'nin Ukrayna Devlet Başkanı'nın tekrar seçilemeyeceğinin gayet iyi farkında olduğuna, bu sebeple Kiev yetkilileri tarafından demokratik temellerin ihlaline göz yumduğuna dair yazdıkları da aktarılıyor. 

Bortnik, Zelenski'nin seçimleri iptal edeceğine dair kanaatini paylaşarak, Zelenski'nin "Seçimlerin yeri değil. Devlet başkanını seçmek için uygun zaman gelmedi" ifadelerine işaret etti.

Hal böyleyken ortaya önümüzdeki bahar anayasal yetkisi sona erecek olan Ukrayna Devlet Başkanı'nın basit bir şekilde seçimleri iptal edeceği gibi bir tablo çıkması doğal.

Akşamki konuşmada da seçimlerin Ukrayna için 'zararlı' olduğu, zira bunun sadece Rusya'nın işine yarayacağını ifade etti.

Bu durum Ukrayna Devlet Başkanı'nın konumunun büyük ölçüde sarsıldığını ve Ukrayna içindeki gerçeklerin ABD'deki tüm karar merkezlerinin gözünde daha da netleştiği bir zamanda kredisinin tükenmek üzere olduğunu gösteren gerçeği ortaya koyuyor. 


Zalujni'nin yardımcısının öldürülmesi

Zelenski'nin başkanlık seçimlerinin vaktinde yapılması ihtimaline dair çekincelerini dile getirdiği bir zamanda başkent Kiev'in banliyölerinde 'alışılmadık' bir patlama sesi duyuldu. 

Basında Başkomutan General Zalujni'nin kişisel asistanı ve arkadaşı Binbaşı Gennady Chistyakov'un 'patlatıldığına' dair haberler yer aldı.

Bu haber yayılır yayılmaz Zelenski ve Zalujni ekipleri arasında bir 'anlatı savaşı' da patlak verdi.

Zelenski adına çalışan bir polis memuru, olayın mühimmatın dikkatsiz bir şekilde kullanımından kaynaklandığını söylerken, General Zalujni de bunun St. Petersburg'da Rus blogger Vladlen Tatarsky'nin hedef alındığı patlamada olduğu gibi hediyelerden birine yerleştirilmiş bilinmeyen bir patlayıcının patlaması sonucu gerçekleştiğini açıkladı.

İngiliz gazetesi The Guardian'ın ifadesine göre bu benzetme bir suçlama kanıtı gibi görünüyor. 

Zelenski'ye bağlılığıyla bilinen Ukraynalı medya organları, bu anlatıyı yalanlamaya başlayarak Chistyakov'un "yüzde 99,9 olasılıkla bir kaza sonucu" öldüğünü açıkladı.

Bununla birlikte halihazırda yavaş yavaş seçim şansını deneyen eski Devlet Başkanı Petro Poroşenko'nun kanalı, Zalujni'nin anlatımında ısrar ediyor.

Bu yüzden Batı medyasının bu olayı, siyasi iki rakip olarak Zelenski ile Zalujni arasında tırmanan bir mücadeleyle bağlantılı olarak ele alması rastgele değil.

Bunu General Zalujni'nin İngiliz The Economist gazetesinde yayınlanan ve Zelenski'ye yönelik sert eleştiriler içeren, The Washington Post gazetesi tarafından da atıfta bulunulan makalesine bağlayanlar var.

Bundan hareketle Ukrayna'da herhangi birinin Binbaşı Chistyakov'un ölüm koşullarıyla ilgili gerçeği bilmek isteyeceği şüpheli.

Zelenski ile Zalujni arasındaki siyasi rekabet koşullarında ve suçlamalarla sözlü kampanyalar, yöneten ile yönetilen arasındaki idari tâbiiyetin sınırlarını aştıktan sonra kimsenin gerçeği bulmaya ihtiyacı yok. 

Bu, başkent Kiev'in koridorlarında yaşanan tartışmanın her geçen gün tırmandığını ve Devlet Başkanı Zelenski'nin rakibi General Zalujni'nin kişisel asistanının hayatına mal olan patlama etrafında kopan gürültünün şiddetinin arttığını gösteriyor.

Anayasal yetkisinin sona erme tarihi yaklaştıkça Batılı çevrelerdeki 'arkadaşları' ve son zamanlarda kendisinden açıkça memnun olmayan ordu generalleri nezdindeki konumuna dair soruların da arttığı Zelenski'nin geleceğine dair daha fazla soru gündeme gelecektir. 
 


Generallerin savaşı

RIA Novosti, Ukrayna Devlet Başkanı'nın generallerine karşı başlattığı bir saldırıyla ikinci bir cephe açtığını ifade etti.

Ajans, Asia Times gazetesinin, Zelenski'nin generalleriyle bir 'savaş halinde' olduğuna, geçen hafta The Economist gazetesine 'muhtemelen bir atılım olmayacağını' söyleyen Başkomutan Valeriy Zalujni'yi azarladığına dair ifadelerine atıfta bulundu. 

The New York Times gazetesi dahi Zelenski ile generalleri arasındaki anlaşmazlıktan bahsetti. İlgili makalenin yazarı Stephen Bryan'a göre Ukrayna Devlet Başkanı, cephedeki çıkmazı 'ilan ederek' Batı'dan yeni silahlar ve düzenli nakit para alamayacak.

Hükümet başkanlığına dair belirsiz açıklamalar da sadece durumun daha da kötüleşmesine sebep olacak.

Stephen Bryan'a göre Zelenski'nin önünde mevcut durumu çözmek için sadece iki yol var: Ya gittiği yoldan geri dönecek ya da kaçınılmaz olanı bekleyecek.

Novosti, Financial Times gazetesinin, Zelenski'nin cephedeki durumun bir çıkmaza girmediği yönündeki açıklamasına dair şüphelerine yer verdi.   

Yazar ayrıca Rusya'nın güçlendiğini ve önümüzdeki yıl özellikle silah konusunda Ukrayna ile Rusya arasındaki farkın artacağını belirtti.

Makalenin yazarına göre Kiev, askerî üretimi yeterli düzeyde artıramadığı için halen Batı'nın desteğine bağımlı. 

Üstelik Ukrayna İstihbarat Başkanı Kirilo Budanov da Zelenski için gerçek bir tehdit oluşturuyor.

Eski Savunma Müsteşar Yardımcısı Stephen Bryan'ın silah ve strateji konularını ele aldığı bloğunda kullandığı ifadeyle;

Budanov, Rusya ile barışı sağlamak için generallerin devlet başkanına karşı bir komplosuna öncülük edebilir.


Stephen Bryan'a göre komplocular, Devlet Başkanı'nı Rusya ile barış müzakerelerine girmeye zorlayabilir ya da yerine başkasını getirebilir. Bakalım bu tahmin gerçekleşecek mi?

 

 

Independent Arabia

DAHA FAZLA HABER OKU