Yeni bir araştırma, savaş zamanlarında siyasi amaçlı hazırlanan deepfake videoların, sosyal medya kullanıcılarının gerçeklik algısını "bulandırdığını" ortaya koyuyor.

Hakemli bilimsel dergi Plos One'da yayımlanan yeni makaleye göre, kullanıcılar sosyal medyada rastladıkları doğru haberleri ve kaynak göstererek haber yapan medya kuruluşlarının içeriklerini de "sahtekarlık" olarak değerlendiriyor ve göz ardı ediyor.

Araştırma ekibi, bu tür sahte görüntülerin, çevrimiçi ortamda gerçek olana yönelik güveni daha da erozyona uğrattığını vurguladı.

İrlanda'daki University College Cork'tan araştırmacılar, deepfake teknolojisinin Rusya - Ukrayna savaşında oynadığı rolü analiz etmek için 2022'nin ilk 7 ayında paylaşılan yaklaşık 7 bin tweet'i inceledi.

Çalışmada yapay zeka tarafından manipüle edilmiş çok sayıda medya görseli ve videosu saptandı. Ancak deepfake'ler üzerine yapıln sohbetlerde kullanıcıların aslında gerçek görselleri sahte diye değerlendirdiği göze çarptı.

Söz konusu araştırma savaş zamanında deepfake'lerin etkisini ampirik veriye dayalı analiz eden türünün ilk çalışması oldu.

Çalışmanın ortak yazarı John Twomey, "Bulgularımız, insanların deepfake terimini çevrimiçi ortamda başkalarına saldırmak için moda bir kelime olarak kullandığını gösterdi" diye konuştu.

Twomey'ye göre bu şekilde yanlış kullanılan deepfake kavramı, tıpkı gerçek kullanıcıların da "bot" ilan edilmesine benziyor.

Bilim insanı sözlerini şöyle sürdürdü:

Bu çalışma, insanların deepfake fikrini nasıl kullandıklarını ve birçok açıdan gerçek içeriklere karşı aşırı şüpheci hale geldiklerini gözler önüne seriyor.

Trump da bu şüpheciliği kullanmıştı

Uzmanlar halihazırda deepfake'in siyasiler açısından gerçeği inkar etmek için başvurulan bir yol olabileceğini de vurguluyordu.

Örneğin, Eski ABD Başkanı Donald Trump, kadınlara saldırmakla övündüğü "Access Hollywood" videosunun üzerinde oynandığını iddia etmişti. Ancak videonun gerçek olduğu anlaşılınca özür dilemek zorunda kalmıştı. 

Yankı uyandıran Zelenski videosu

Geçen yıl Ukrayna lideri Vlodimir Zelenski'nin askerlere silahlarını bırakıp teslim olmasını söylediği sahte görüntüler büyük tartışma yaratmış ve deepfake'in siyasi propaganda amaçlı kullanımına dair en tehlikeli örneklerden biri olmuştu.

Bu görüntüler, araştırmacıları savaş dönemlerinde deepfake kullanımı üzerine eğilmeye iten önemli bir örnekti.

Deepfake nedir?

Türkçede "derin sahte" anlamına gelen deepfake kabaca birinin yüzünü dijital olarak başka birinin vücuduna monte edip elde ettiğiniz görüntüyü istediğiniz gibi kullanmanıza olanak tanıyan bir teknoloji. Kısacası internetten kolayca ulaşılabilen algoritmalar sayesinde A kişisinin yüzü B kişisine montajlanabiliyor.

İnternet kullanıcıları, deepfake içeriğe ilk kez 2017'de maruz kaldı. I yıl anonim bir Reddit kullanıcısı, Scarlett Johansson gibi ünlülerin deepfake'le oluşturulmuş sahte pornografik görüntülerini yayımlamıştı.

Yapay zeka algoritmalarının sağlam bir deepfake örneği oluşturabilmesi için bol miktarda video kaydı gerekiyor. Bu da internet ortamında çok sayıda görüntüsü olan ünlülerle daha gerçekçi deepfake'ler oluşturulmasını sağlıyor.

Independent Türkçe, Gizmodo, Fortune

Derleyen: Çağla Üren