İsrail, Hamas'ı yenilgiye uğratmayı hedefleyerek kendisine zorlu bir görev belirledi.

Lübnan'ın 1982 yılında işgalinden bu yana görülen en büyük saldırı olarak kabul edilen Gazze Şeridi'ni işgal etmek için 170 bin kişilik ordusuna binden fazla tank ve 360 bin yedek askerden oluşan devasa bir takviyede bulundu.

Fakat İsrail'in bu hedefe ulaşmayı başarması halinde Gazze Şeridi'ni nasıl yöneteceğine dair uzun vadeli bir planı yok.

İsrail, 1980'lerde Filistin Kurtuluş Örgütü'nü (FKÖ) Lübnan'dan çıkarmayı başarsa da FKÖ'den çok daha güçlü bir düşman olarak karşısına çıkan ve İran'ın desteğini alan Hizbullah'ın ortaya çıkışı bu savaşın en beklenmedik sonucuydu.

Lübnan'ın işgalinden 40 yıl sonra, şu an Hamas'la yaşadığı savaşta oynağı kumarın sonuyla ilgili tam bir planı olmayan İsrail, yine aynı hatayı mı yapacak?

ABD neden işgal sonrası tüm seçenekleri acı olarak görüyor?

ABD neden işgal sonrası tüm seçeneklerin kötü olacağını düşünüyor? 

Risklerle dolu bir işgal olur

İsrail, 2005 yılında Gazze'den çekilmesinden bu yana rutin çatışmalar dışında 2008, 2014 ve 2021'de Hamas'a karşı üç büyük savaş yürüttü.

İsrail ordusu bu savaşlarda sınırlı kara operasyonları gerçekleştirdi. Ancak İsrail'in Gazze'ye kara harekatı başlatması halinde hangi zorluklarla karşı karşıya geleceği yeterince açık.

Çünkü meskûn mahal çatışmaları İsrail güçleri için oldukça güç bir durum oluşturuyor.

Hamas, silahlı üyelerinin saldırıp hemen ortadan kaybolmalarını sağlayan, uzunluğu 500 kilometreye kadar olduğu tahmin edilen geniş bir tünel ağına sahip ve bu ağ ona büyük bir avantaj sunuyor.

Bunun yanında gerilla taktikleri konusunda da iyi eğitim alan Hamas'ın silahlı üyelerinin büyük bir savaşma arzusuna ve sağlam bir doktrinine sahipler.

Çünkü önlerinde sadece iki seçenekleri var; ya İsrail askerlerini geri püskürtüp onlara ağır kayıplar verdirecekler ya da ölecekler.

Avustralya merkezi National Üniversitesi'ne bağlı Arap ve İslam Araştırmaları Merkezi (The Centre for Arab & Islamic Studies/ANU) araştırmacısı Ian Parmeter, İsrail'in, robot ve drone gibi modern teknoloji ürünü araçlar kullanarak bu tür zorlukları bir dereceye kadar üstesinden gelebileceğini, ancak gece görüş teknolojisinin, tünellerin zifiri karanlığında etkili olmayacağını, zira bu cihazların çalışması için ortamda düşükte olsa bir ışık kaynağına ihtiyaç duyduğunu söyledi.

İkinci zorluk, bir yandan savaş hukukunu koruyup diğer yandan karadan işgalin nasıl gerçekleştirileceği meselesi.

İsrail'in Gazze'nin kuzeyinde yaşayan yaklaşık 1,1 milyon sivilin Gazze'nin güneyine gitmelerini istemesinin ardından Gazze'nin kuzey yarısında kaç kişinin kaldığı henüz bilinmiyor.

Geriye kalan birkaç bin kişiyle korkunç sivil kayıpların olması kaçınılmaz.

Bu da İsrail ordusunun hatası olmasa bile, bu sivillerin öldürülmesinden ya da yaralanmasından İsrail'in sorumlu tutulmasına yol açacaktır.

Üçüncü zorluk ise Hamas'ın İsrail'i hedef alan saldırısında 200'e yakın kişiyi rehin alması ve rehineleri, Gazze'nin farklı yerlerine yerleştirmesi.

Rehinelerin bir kısmının İsrail açısından hassas bir öneme sahip olan Gazze Şeridi'nin kuzeyinde olacağına neredeyse şüphe yok.

Bazı rehinlerin yakınları İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümetini, yakınlarının serbest bırakılmasına yeterince öncelik vermediği için eleştiriyorlar.

Siyasi bilmece

Ancak İsrail ordusunun gerçekten Gazze'nin kontrolünün ele geçirip Hamas'tan kurtulabildiğini varsaysak bile bunun ne yapacağı ve ne yapmak istediği belli değil.

Savaşın sona ermesinden sonra olacakların üzerinde tam bir sır perdesi bulunuyor.

İsrail'in Gazze Şeridi'nden nasıl çıkacağına dair sorular ortaya çıkıyor?

Hamas'ı dağıtabilirse, Gazze'yi yönetmenin anahtarlarını kime devredecek?

Eğer İsrailli yetkililer şu an bu soruların kendilerini doğrudan ilgilendirmediğini düşünüyorlarsa ve İsrail hükümeti Gazze'nin sorumluluğunu üstlenirse bazı soruların yanıtlarını vermek zorunda kalacaklar.

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (IISS) Ortadoğu Bölümü Başkanı Sir Tom Beckett'e göre İsrail'in Gazze'ye kara harekâtı düzenlemesinin iyi bir seçenek değil.

Çünkü harekât, askeri bir örgüt olarak Hamas'ın yenilgiye uğratılmasında ne kadar başarılı olursa olsun İsrail'in Gazze'yi kontrol etmek için orayı yeniden işgal etmesi ya da saldırıdan sonra geri çekilmesi ve kontrolü seçenekleri arasında direnişin yer alabileceği diğer gruplara devretmesi gerekecek.

Bu da Gazzelilerin direnişe destek vermeye devam edecekleri anlamına geliyor. 

Hamas'ı ortadan kaldırmanın zorluğu

New York Times (NYT) gazetesine göre İsrail stratejisinin zayıf noktalarından biri, Hamas'ı ortadan kaldırmak.

Çünkü Hamas, parçalanamayacak bir siyasi ve dini düşünceyi temsil ediyor ve Filistinliler arasında İsrail'e karşı silahlı mücadeleyi benimseyen itibarı sayesinde gelişen bir örgüt.

Londra Üniversitesi Doğu ve Afrika Çalışmaları Okulu (SOAS) Ortadoğu Enstitüsü Müdürü Lina Khatib, Hamas'ın askerî açıdan yenilgiye uğratılsa bile ortadan kaldırılmasının mümkün olmayacağını vurguladı.

Çünkü Hamas'ın varlığının ya da meşruiyetinin askeri başarısına bağlı olduğunu söylemenin yanlış olacağının altını çizen Khatib'e göre Hamas askerî açıdan yenilebilir olsa da siyasi açıdan önemini koruduğunu, dolayısıyla her türlü savunmayı 'Filistin halkının kurtuluşu uğruna kahramanca şehit düşmek' olarak sunabileceğini kaydetti.

Londra'daki King's College'da Savaş Araştırmaları profesörü olarak görev yapan Lawrence Friedman, İsrail ordusunun Gazze'deki iddialı siyasi hedefinin hüsrana ya da başarısızlığa yol açacağı konusunda uyardı.

Bunun ABD'nin demokrasi ve cinsiyet eşitliğini tesis etmek gibi kapsamlı ve iddialı siyasi hedeflere sahip olan ve başarısızlıkla sonuçlanan Irak ve Afganistan'daki 'askeri zaferleri' gibi çok fazla örneğinin olduğunu söyleyen Friedman, ilk ve kolay zaferler, yerel milislere ve bölgeyi tanıyan, halk arasında yaşayan ve Cenevre Antlaşması'na ya da savaş kurallarına uymayan radikal İslamcı savaşçılara karşı uzun, şiddetli kontrgerilla operasyonlarla sonuçlandı.

Financial Times gazetesinde yaptığı değerlendirmede Friedman, İsraillilerin de benzer bir kaderi paylaşabileceğini düşündüğünü, çünkü Hamas'a güçlü bir darbe indirseler bile, yeniden ayağa kalmasına engel olamayacaklarını söyledi.

Friedman, İsrail'in Gazze'yi sonsuza kadar işgal edemeyeceğini ve Gazzelileri Gazze'yle hiçbir şey yapmak istemeyen Mısır'a itemeyeceğini de sözlerine ekledi.

Friedman'a göre bu yüzden net bir siyasi strateji olmadan bu işgalin sonuç verip vermeyeceğini bilmek oldukça güç.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 2/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 3/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 4/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 5/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 6/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 7/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 8/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 9/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 10/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 11/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 12/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 13/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 14/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 15/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 16/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 17/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 18/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 19/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 20/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 21/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 22/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 23/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 24/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 25/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 26/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 27/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 28/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 29/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 30/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

6 acı seçenek

İsrail'in Hamas'ı yenilgiye uğratma hedefine ulaşması halinde Gazze'yi yönetmek için iyi bir seçeneği yok.

Birçok uzmanın görüşüne dayanan ve aşağıda sıralayacağımız 6 seçenek ise pahalı ve işe yaramaz görünüyor.

İşte o seçenekler:

1- Gazze'nin yeniden işgali

İsrail, 1967 yılından 2005 yılına kadar olduğu gibi Gazze'yi yeniden işgal edebilir.

Gazze'yi işgal etmek, İsrail askerlerinin şiddet uğraması ve rehin alınması gibi riskleri barındırıyor.

Bu yüzden ABD Başkanı Joe Biden, Gazze'nin yeniden işgalinin büyük bir hata olacağı konusunda uyardı.

İsrail uzun süredir Gazze'deki karmaşık durumun kontrol altına alınabileceğine inanıyordu.

Gazze'de nüfus arttı. Yıllık yüzde 2'den fazla bir artışla Gazze nüfusunun 2030 yılına kadar üç milyona ulaşması bekleniyor. 

Gazze aynı zamanda genç nüfusa sahip bir bölge. Dünyada yaş ortalaması 30,5'ken Gazze'de ortalama yaş 19,6. Ancak yetişkin nüfusun neredeyse yarısı işsiz.

Gazze'deki Filistinliler, Batı Şeria'da yaşayanlara göre dört kat daha fazla yoksulluk içinde yaşıyorlar.

İsrail ordusunun Gazze'yi yeniden işgal etmeyi seçmesi durumunda karşı karşıya kalacağı toplumsal huzursuzluk ve aşırılığın reçetesi de bu işsizlik sorunu olacaktır.

2- İsrail'in olası zafer ilanı sonrası Gazze'den ayrılması

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'ni kontrol altına alıp Hamas liderlerin tasfiye ederek bir zafer kazansa bile bu zafer kısa vadeli olacaktır.

İsrail, Gazze Şeridi'nden çekilmeye karar vermesi halinde Hamas'ın alt kademesi grubu yeniden şekillendirebilir ya da boşluğu başka bir grup doldurabilir.

İsrail bu oluşumun kimliğini ya da yapısını ise kontrol edemeyecektir. 

3- Gazze'yi kontrol etme yetkisi

FKÖ şemsiyesi altındaki en büyük Fetih Hareketi (El Fetih), 2007 yılındaki iç savaşta Hamas'a yenildi.

ABD'deki ve Batı'daki birçok çevre, Gazze'nin Filistin Yönetimi'nin kontrolüne geçmesinin genel olarak Gazzeliler için kabul edilebilir olacağına dair herhangi bir göstergenin olmadığını düşünüyorlar.

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, 2005 yılında dört yıl boyunca görev yapmak üzere seçildi.

Ancak kendisi halen iktidarda ve bu yüzden Batı Şeria'da bile meşruiyete sahip değil. 

Başlarda Filistinliler arasında bölünmenin önünü açmak için Hamas'ın ortaya çıkmasına göz yuman daha sonra Filistin halkını temsil edecek kimseyi bulamadığını iddia eden İsrail'in, Filistin Yönetimi'nin Gazze Şeridi'ni kontrol etmesini istemeyebileceğini söyleyenler var.

Çünkü bu durum, ABD'nin iki devletli çözümü yeniden canlandırılması yönündeki baskısı altında dosyayı yeniden gündeme getirmesi halinde İsrail'in barış yükümlülüklerinden kaçmasını zorlaştırabilir.

4- Gazze'nin yerel liderlerin yönetimine girmesi

Gazze Şeridi'nde siyasi bir gruba bağlı olmayan yerel liderleri yönetmek uzak bir ihtimal olabilir.

Bu ihtimal gerçekleşse bile görevleri, Gazze'deki silahlı unsurları kontrol altında tutmak olacağından Gazzelilerin onları İsraillilerin işbirlikçileri olarak göreceklerine şüphe yok.

O zaman da bu yoldaki her türlü fikre karşı açık bir muhalefet ortaya çıkacaktır.

5- Gazze'nin Filistinli olmayan bir Arap gücünün yönetimine girmesi

Bu seçenek de hayata geçirilebilir değil.

Çünkü böyle bir güce katılması muhtemel Mısır, Ürdün ve diğerleri gibi Arap devletleri, İsrail adına Filistinlileri koruyormuş gibi görünmek istemezler.

6- Gazze'nin bir BM gücü tarafından yönetilmesi

Arap olmayan herhangi bir ülkenin bu fikri benimsemesi oldukça güç.

Bunun yanında BM'nin Gazze'de görev yapacak bir barış gücü oluşturması için İsrail'in onayı gerekmiyor.

Aynı zamanda BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) daimi üyeleri Rusya ve Çin'in diğer üç daimi üye olan Batı ülkeleriyle nadiren anlaştığı bir dönemde BMGK'dan böyle bir karar da çıkabilir. 

Ayrıca İsrail, Hizbullah'ın BM Lübnan'daki Geçici Barış Gücü'nün (UNIFIL) görevini yerine getirmesini ve Hamas'ın 7 Ekim'deki saldırılarının ardından Lübnan'dan İsrail'e düzenlenen saldırıların önüne geçmesini engellediğini iddia ediyor.

İsrail'in güvensizliği nedeniyle güvenliğini bir BM barış gücüne emanet etmesi pek olası değil.

Ancak NYT'nin haberine göre İsrail, 2014 yılının ağustos ayında Hamas ile arasında yaşanan tehlikeli çatışmanın ardından ne yapılacağına dair bazı fikirler ortaya atmıştı.

NYT'ye ulaşan 'gizli seçenekler' belgesini gördüm. Belgede, İsrail için en iyi çözümün, Filistinli silahlı gruplar silahsızlandırılıp dağıtılırken İsrail'in Gazze Şeridi'ne uyguladığı ablukanın kademeli olarak kaldırılması ve BM güçlerinin Gazze sınırlarını kontrol etmesine izin vermesinin olduğu belirtiliyor.

Belgede ayrıca 1948 yılında kurulan BM Ateşkes İzleme Teşkilatı (UNTSO) Oslo Anlaşmaları'nın imzalanmasından sonra 1996 yılında bölgeden ayrılmış olmasına rağmen, Gazze'de devriye gezmek için yasal yetkisinin halen devam ettiği belirtilen belgede, UNTSO'nun yeniden oluşturulan yetki kapsamında, Gazze sınırında devriye gezebileceğine, Silahlı grupların silahsızlandırılmasına yardımcı olabileceğine ve başka bir BM organının da bağışçıların yardımlarını koordine edebileceğine işaret edildi.

Eski belgenin yenilenmesi

Şimdi, aradan geçen 9 yılın ardından İsrail ve belki de ABD açısından bakıldığında bu belge bir başlangıç noktası oluşturabilir.

Eğer Gazze'de faaliyet gösteren Hamas ve benzeri gruplar ortadan kaldırılırsa, UNTSO belki de bir tür ek polis gücü olarak Gazze'de bir yandan barışın korunmasına yardımcı olurken, bir yandan da Filistin Yönetimi'nin oradaki statüsünü ve güvenirliğini bir şekilde canlandırabilir.

Bu ihtimal, artık geçmişteki kadar gerçekçi olmayabilir. Ancak İsrail, son olaylardan da ders almaz ve Filistin meselesini görmezden gelmeye devam ederse tıpkı şimdi olduğu zaman zaman olayların patlak vermesi kaçınılmaz olacaktır.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Independent Türkçe için çeviren: Seda Demiröz

Independent Arabia