İsrail ile Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) arasında imzalanan Oslo Anlaşması'nın geçen hafta olan 30'uncu yıl dönümü, Filistin'in ve Filistinlilerin en kötü koşullar içinde oldukları bir dönemde geçip gitti.

Batı Şeria'da bazı bölgeler işgale direnen askeri eylemlerin adeta kalesine dönüşüyor.

Filistinli mültecilerin başkenti olarak kabul edilen Güney Lübnan'daki Ayn el-Hilve kampı, Filistinliler arasında 20 yılı aşkın bir süreden sonra en şiddetli ve uzun çatışmalara sahne oluyor.

Hiçbir tarafın Oslo'dan iyi bahsetmediği veya kendisini iyi bir şekilde anmadığı doğru.

Oslo, Filistin halkının ve liderlerinin nefret ettiği, İsrail'in ise sanki hiç olmamış gibi ihlal ettiği bir anlaşma.

Ama gerçek şu ki Oslo, tökezleme nedenlerinden ve 1993 yılında imzalanmasından bu yana gelişen koşullardan bağımsız olarak varlığını sürdürüyor.

Anlaşmanın imzalandığı dönemde FKÖ tarihinin en zayıf aşamasındaydı, Kuveyt'i işgalinde Saddam Hüseyin'i destekleme macerasının ardından Arap ve uluslararası düzeyde izole edilmiş ve mali açıdan tükenmiş durumdaydı.

Öte yandan İzak Rabin suikastı ve Yaser Arafat'ın intihar eylemlerine ilişkin muğlak davranışları, Halil şehrindeki Baruch Goldstein katliamı örneğindeki gibi Filistin ve İsrail kamplarında barışı reddedenlerin şiddete başvurması, dahası anlaşmayı zayıflatmak için elinden gelen her şeyi yapan İsrail ile anlaşmaya karşı Arapların kendisini ret etmesi sonucunda anlaşma yaşayamadı.

Oslo, bugün hâlâ bizimle olan iki temel payandanın temelini attı: Filistin Ulusal Otoritesi'nin kuruluşu ve iki devletli çözüm ilkesi.

Bunlar Otorite'nin kuruluşunun son 30 yıldaki olumsuz sonuçlarına ve kendisi şu ana kadar küçük ve marjinal iç meselelere odaklanmış olmasına rağmen, Filistin meselesine bir başlık ve bir Filistin devletinin kurulmasına yönelik kurumsal bir çerçeve oluşturdu.

Ayrıca Oslo'da karşılıklı tanınma olanağı elde edilmeseydi iki devlet fikri de var olamazdı.

İki devletli çözüm hâlâ çok uzak ama "iki halk için iki devlet" kavramı diplomatik uzlaşma meselesi, uluslararası toplumun İsrail-Filistin çatışmasını ele alırken tercih ettiği çerçeve haline geldi.

Olumsuz yönleri çok fazla, olumlu yönleri ise az olan bu gerçekliğe dayanarak ve bölge ile dünyada benzeri görülmemiş değişimler ve bunların uluslararası bölgesel ilişkiler üzerindeki önemli etkilerinin ışığında, bir yanda ılımlı Arap ve uluslararası güçler arasında Filistin meselesini ötekileştirme eğilimi arttı.

Diğer yanda ise, herhangi bir barış anlaşmasını temel olarak reddeden İran öncülüğündeki İsrail ile normalleşme karşıtı güçler, Filistin meselesini şiddetli bir şekilde hedef alır oldu.

Bu hedef alma, Filistinlilerin ve Filistin'in yararına olmadığı gibi, bu güçlerin özellikle Maşrık (Levant) ülkelerinin iç işlerine daha fazla müdahale etmesinin, bölgede kaybettiği popülariteyi yeniden kazanmasının tek yolu da oldu.

Suudi Arabistan-İran anlaşmasının ardından bölgede hakim olan sükunet ortamı, Filistin'i anlaşmalara karşı çıkanların çıkış noktası haline getirdi.

Ayrıca İsrail'in aşırı sağın yükselişiyle tanık oldukları ve iktidardaki koalisyon hükümetinin vahşi uygulamaları, direniş akımları ile Filistin toprakları ve dışındaki itirazlar için gerekli malzemeyi oluşturuyor.

Aynı zamanda diplomatik donukluğu kırma vizyonuna sahip cesur siyasi liderlik, karar alma sürecine meşruiyet kazandırmak ve barışa karşı çıkan sesleri zayıflatmak için bu liderliğin her iki tarafta da meşruiyete sahip olması gibi, barış yolunun dayanak ve unsurlarının da eksik olduğuna dikkat çekilmeli.

Ne yazık ki bu dayanaklar bugün ne Filistin ne de İsrail tarafında mevcut değil.

Filistin tarafında bunun nedenleri; Oslo sonrası ve Rabin suikastı öncesindeki ilk iki yıldan yararlanma fırsatının kaçırılması, Arafat'ın 2000-2003 yılları arasındaki İkinci İntifada ile zirveye ulaşan şiddeti destekleme eğiliminin ortaya çıkmasıyla başlayan başarısızlık.

Ardından Filistinlilerin Batı Şeria ile Gazze arasında bölünmesi ve Fetih hareketi ile Filistin Otoritesi'nin seslerini kesen Hamas'ın artan rolü.

İsrail'e gelince, ülke aylardır olağandışı protestolara ve yedek subaylar ile askerlerin görevlerini bırakmaları kertesine varan yoğun siyasi gerilime tanık oluyor.

Muhalefet güçlerine göre, protestolar, hükümetin yargının rolünü kısıtlamasını ve İsrail'i otoriter, dindar ve milliyetçi popülist bir rejime dönüştürmesini reddediyor.

Sonuç olarak, işgalin ikisinin omuzları üzerindeki ağırlığı göz ardı edilmeden, Yaser Arafat'tan Mahmud Abbas'a kadar Filistin durumunun başlığı, Filistin devleti için iyi bir temel atılmaması ve şiddet seçeneğinden vazgeçilmemesi oldu.  

Ayrıca İsrail de yerleşim yerleri inşa etmekten vazgeçmedi ve Filistin Otoritesi'nin Oslo'da mutabakata varılan yetkilerini kullanmasına izin vermedi.

Sonunda da Binyamin Netanyahu başbakan oldu ve çatışmayı sona erdirmek yerine "çatışmayı yönetme" politikasını benimsedi.

Bu ortamda anlaşmaya karşı sesler önem kazandı ve radikal bakış açıları karar alma sürecinin temel yönlerine hakim olmaya başladı.

Amacımız ne Oslo'yu savunmak ne de yeniden canlandırılmasını teşvik etmek, zira ne İsrail, ne Filistin, ne de bölgesel ve uluslararası koşullar artık böyle bir formüle uygun değil.

Ancak bu, Filistinlilerin koşullarının (çürüme, ihmal ve Filistinlilerin yararları dışında amaçlar için kötü niyetli kullanılmaları durumunun) olduğu gibi bırakılabileceği anlamına gelmiyor.

Aksine bu durum, Abbas sahneden ayrılır ayrılmaz sorunsuz bir liderlik geçişi için Filistin, Arap ve uluslararası çabalar gerektiriyor.

O zamana kadar Filistin Otoritesi'ni güçlendirmek İsrail'in stratejik çıkarınadır, aksi takdirde Abbas sonrası oluşacak boşluk şiddet yanlısı aşırı güçlerin ön plana çıkmasına olanak tanıyacaktır ki mevcut göstergelerden söz konusu güçlerin projelerini uygulamaya başladıkları görülüyor.

Filistin Otoritesi'nin çöküşü ve devam eden siyasi yıpranması, iki devletli çözüm için geriye kalan alanı da daraltacak ve Filistinlilere ait Filistin devleti başlığını şu veya bu şekilde silecek.

Terörizm ve aşırıcılıkla lekelenmiş, uluslararası meşruiyetten yoksun Hamas ve müttefiklerini mevcut alternatife dönüştürecek.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  28 Aralık 2024 - İspanya'nın güneydoğusundaki Ibi kasabasında düzenlenen kış festivalinde, askeri kıyafetler giyen katılımcılar belediye binasının dışında un, yumurta ve havai fişekler kullanarak sahte bir darbe gerçekleştiriyor. Un Savaşları Festivali (Els Enfarinats), İspanya'da şakalarla kutlanan geleneksel Masumlar Günü etkinliklerinin bir parçası (Jaime Reina/AFP)

• 2/30

  27 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de, Ulusal Meclis Başkanı Woo Won Shik, vekaleten Devlet Başkanı olan Han Duck-soo'nun azledilmesi için düzenlenen genel kurulda konuşuyor. Han Duck-soo, Devlet Başkanı Yoon'un 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişimi nedeniyle görevden alınmasının ardından başkanlığı geçici süreliğine devralmıştı. İktidardaki Halkın Gücü Partisi milletvekillerinin protestolarına rağmen Ulusal Meclis'te yapılan oylama sonucunda ülke tarihinde ilk kez bir başkan vekili görevden alındı (Ahn Young-joon/AP)

• 3/30

  26 Aralık 2024 - Taliban güvenlik personeli, Paktika vilayetinin doğusundaki Barmal ilçesinde Pakistan tarafından düzenlenen hava saldırılarından iki gün sonra hasar görmüş bir aracı inceliyor. Taliban hükümeti 25 Aralık'ta yaptığı açıklamada Pakistan'ın Afganistan'ın doğusundaki bir sınır bölgesinde düzenlediği hava saldırılarında 46 sivilin öldüğünü belirtirken Pakistanlı bir güvenlik yetkilisi bombardımanın "teröristlerin saklandığı yerleri" hedef aldığını söyledi. (Ahmad Sahel Arman/AFP)

• 4/30

  25 Aralık 2024 - Devlet Acil Durum Servisi'nden bir kurtarma görevlisi, Rusya'nın Harkiv'e yönelik drone saldırısının ardından bir konutta çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski savaştan zarar gören ülkesinin elektrik şebekesine Noel günü 170'den fazla füze ve drone fırlatarak bir kişinin ölümüne ve yaygın elektrik kesintilerine neden olan Rusya'nın "insanlık dışı" saldırısını kınadı. Ülke sabah 5:30'da hava saldırısı alarmıyla uyandı ve kısa süre sonra hava kuvvetleri, Rusya'nın Karadeniz'den Kalibr seyir füzeleri fırlattığını bildirdi (Sergey Bobok/AFP)

• 5/30

  24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP)

• 6/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

• 7/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 8/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 9/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 10/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 11/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 12/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 13/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 14/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 15/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 16/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 17/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 18/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 19/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 20/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 21/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 22/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 23/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 24/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 25/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 26/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 27/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 28/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 29/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 30/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

Çözüm önerisi dışarıdakilerden ziyade içerideki Filistinlilerden gelmeli çünkü 2007'de Kuzey Lübnan'daki Nehru'l Barid'deki Filistin kamplarının sahne olduğu, bugün de Ayn Hilve kampının sahne olmaya devam ettiği olaylarla somutlaşan birçok bölgesel müdahaleye maruz kalan dışarıdakilerden daha çok acı çeken ve neyin mümkün, neyin imkansız olduğunu bilenler onlardır.

Bu bağlamda Ayn Hilve kampında Fetih hareketinin ve Ulusal Otorite'nin, en büyük Filistin kamplarından birinde karar alma süreçleri üzerindeki kontrolünü kaybetmenin eşiğinde olduğunu ve bu durumun daha sonra Lübnan'daki diğer kamplara da yayılabileceğini söyleyebiliriz.

Gelecekteki çözüm Oslo ölçeğinde olamaz, keza Filistinlilerin işgal altındaki topraklarda kalan çıkar ve haklarının, özellikle de en zoru olan Kudüs şehri düğümünün üzerinden atlanamaz.

Çözüm, yeni Arap ve İsrail gerçeklerinden ve İsrail protesto hareketinin bir ulusal birlik, merkez sol hükümetine veya mevcut koalisyon hükümetini ortadan kaldıracak başka bir çözüme ulaşması halinde, bu çözümden ilham alan Amerikan-İsrail-Arap-Filistin uzlaşılarının bir sonucu olmalı.

Bunlar gerçekleşmeden, Batı Şeria'nın ve oradaki Filistinlilerin geleceğinin karşı karşıya kalacağı riskler var, özellikle de Batı Şeria'nın fiilen veya İsrail seferberlik propagandasında ikinci bir Gazze'ye dönüşmesi halinde.

Bazı Filistinlilerin tek devlet seçeneğine oynadıkları bahse gelince, bunun sonu ya İsraillilerin kendi isteklerini Filistinlilere ya da Filistinlilerin kendi isteklerini İsraillilere dayatmaya çalışmasıyla sonuçlanacak.

Bu durumda söz konusu çözüm Yahudiler ve Araplar arasındaki bitmek bilmeyen kavgalar için etkili bir reçeteye dönüşecek.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Independent Türkçe için çeviren: Beyan ishakoğlu

Şarku'l Avsat