Birkaç hafta önce Libya'nın başkenti Trablus'ta, başkenti kontrol eden bazı milisler arasında meydana gelen çatışmalar nedeniyle tedirginlik arttı.

Söz konusu çatışmalar, Libya'da yaşanan ve bazıları olumlu, bazıları ise olumsuz olan bir dizi çelişkili gelişmenin sadece bir kısmını oluşturuyor.

Özellikle Libya'daki bazı gelişmelerin uzun vadeli yansımaları olabileceğinden, manzaranın bir bütün olarak değerlendirilmesi uzun bir molayı hak ediyor.

Çelişkili gelişmeler

Başkent Trablus'ta, başkenti kontrol eden ve Abdulhamid Dibeybe hükümetini destekleyen iki grup milis ile batı bölgesini kontrol eden İslamcı güçler arasında silahlı çatışmalar çıktı.

Çatışmalar, Sudan Kalkanı Kuvvetleri'nin, başkentin güneyini kontrol eden 444 Tugayı komutanını gözaltına alması üzerine başladı.

Dibeybe, iki tarafı kontrol altına alamayınca bölgenin ileri gelenlerine ve yöneticilerine müracaat etmek zorunda kaldı.

Ayrıca Dibeybe, arabuluculuk yapmaları için dört bölgenin liderleriyle görüştü.

Libya'nın doğusunu kontrol eden sivil güçlere karşı verilen mücadele nedeniyle birleşen askeri güçler ile batıyı kontrol eden milisler arasındaki çatışmalar ilk kez yaşanmıyor olsa da yorumlar Dibeybe'nin yetersizliğine ve dayandığı ana cephe üzerinde kesin bir kontrolünün olmamasına odaklandı.

Diğer yandan olumlu gelişmeler de bulunuyor. Bunlardan ilki, Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi'nin göreve geldikten sonra Bingazi'ye yaptığı ilk ziyarette Temsilciler Meclisi (TM) Başkanı Akile Salih ve Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Mareşal Halife Hafter ile görüşmesi oldu.

Bu durum bazı kesimler tarafından Menfi'nin Dibeybe hükümetinden ayrışmasının başlangıcı olarak değerlendirildi.

Özellikle de yukarıda bahsi geçen zayıflık belirtileri ve kontrolünün kaybolmasıyla birlikte bu durum teyit edilmiş oldu.

Toplantıda TM'nin, 6+6 Komitesi tarafından kendisine havale edilen seçim yasalarını onaylamak için gerekli tedbirleri alacağı doğrulandı.

Bu yeni ittifakların tamamlandığından emin olmak için henüz çok erken olsa da bu gelişmelerin Dibeybe'nin düşüşünün bir başka kanıtı olduğu açıkça ortada.

Ayrıca toplantıda Birleşmiş Milletler (BM) elçisinin siyasi süreci kontrol etme girişimlerinin reddedilmesine yönelik açık atıflarda bulunuldu.

Daha belirgin olabilecek ikinci olumlu gelişme ise Libya Merkez Bankası'nın Doğu ve Batı arasında birleştirildiğinin açıklanmasıydı.

Bu gelişme, yaklaşık on yıl önce başlayan ve devlet ile toplumun bütünlüğünü tehdit eden anormal bir durumun sona erdirilmesiyle eşdeğerdir.

Arap Birliği tarafından bu konuda yapılan bir açıklamada, söz konusu gelişmenin önemi açıkça takdir edildi.

Bununla beraber, uzun süredir aktif siyasi partiler arasında temel bir anlaşmazlık konusu olan ulusal servet gelirlerinin dağıtımında yaşanan şeffaflık ve adalet eksikliği sorununa da son vereceği umudu dile getirildi.

BM'nin rolü ve koşulları

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) son toplantısının içeriğine değinmeden önce, BMGK'nin geçen pazar günü Trablus'taki son çatışmalar vesilesiyle yayınladığı bildiriye değinmek istiyorum.

Bu bildiride, farklılıkların, uzlaşı ve şeffaf katılım ruhu içerisinde diyalog yoluyla ele alınması gerektiğine atıfta bulunuldu.

Aynı zamanda bu bildiride Trablus'taki son şiddetli çatışmaların Libya'daki güvenlik durumunun kırılganlığını, siyasi ve güvenlik alanlarındaki ilerleme ihtiyacını ortaya koyduğu beyan edildi.

Bildiride, seçimleri engelleyenlerin cezalandırılması tehdidinde bulunulurken, TM ile Libya Devlet Yüksek Konseyi (DYK) arasındaki 6+6 Ortak Komite müzakerelerine dayanan ve BM tarafından kolaylaştırılan bir siyasi sürece olan bağlılık vurgulandı.

Ayrıca bildiride 6+6 Komitesi tarafından uygulanabilir bir seçim yol haritası ortaya koyulmasının gerekliliği ifade edildi.

Bildiride Libyalı paydaşlar, Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin mümkün olan en kısa sürede yapılmasını sağlayacak bir siyasi ittifakın hayata geçirilmesi için çabalarını iki katına çıkarmaya davet edildi.

Ardından BM Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy'nin gelişmelerle ilgili açıklamasını sunması için geçen hafta sonunda parlamentoda bir oturum düzenlendi.

Bathiliy, üç hedefe ulaşmaya çalıştığını, bunlardan ilkinin TM ve DYK'yi, ikisi tarafından oluşturulmuş 6+6 Komitesi tarafından hazırlanan seçim tasarılarındaki yasal boşluklar ve teknik eksikliklerin giderilmesi amacıyla sunulan önerileri dikkate almaya ikna etmek olduğunu anlattı.

İkinci hedefinin ise, siyasi bir anlaşmaya varmak amacıyla ana paydaşlar ya da temsilcileri arasında doğrudan bir toplantı düzenlenmesi olasılığını araştırmak olduğunu ifade etti.

Üçüncü hedefin de seçimlerde ilerleme kaydedilmesini ve sürdürülebilir istikrarın sağlanmasını mümkün kılacak bir güvenlik ortamının yaratılması için güvenlik ve askeri makamlar arasındaki diyaloğun yönetilmesi olduğunu açıkladı.

Bathiliy, Halife Hafter ve Akile Salih ile seçim kaygılarını öğrenmek üzere temaslarda bulunduğunu söyledi.

Bathiliy, Libyalı liderler ile taraflar arasında müzakereler düzenlenmesi olasılığını değerlendirmek üzere Menfi ile birlikte çalıştığını da sözlerine ekledi.

Bu açıklamadan açıkça anlaşılan, Bathiliy ve Muhammed el-Menfi arasında bir koordinasyon olduğu varsayımı ve ayrıca Bathiliy'in sadece TM'nin değil, Libyalı siyasi güçlerin çoğunun kinini uyandıran bir öneri olan seçim yasaları üzerinde anlaşmaya varma görevini üstlenecek genişletilmiş bir komite kurma yönündeki geçmiş tehditleri göz ardı etmesidir.

Genel olarak Bathiliy'in bu tehditlerin ardından geri adım atması ve Libyalı taraflara saygı gösteren yeni ve gerçekçi bir yaklaşım benimsemesiyse olumlu bir gelişmedir.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 2/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 3/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 4/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 5/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 6/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 7/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 8/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 9/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 10/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 11/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 12/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 13/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 14/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 15/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 16/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 17/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 18/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 19/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 20/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 21/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 22/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 23/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 24/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 25/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 26/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 27/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 28/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 29/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 30/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

Türk nüfuzunun yerleşmesi  

Ayrıca Libya siyasi arenasının son dönemde tanık olduğu en önemli şeyin Türk nüfuzuna yönelik ilave adımların güçlenmesi olduğu tahmin ediliyor.

Abdülhamid Dibeybe, Türkiye'nin Trablus Büyükelçisi Kenan Yılmaz ile birlikte Türkiye tarafından inşa edilecek 1320 megavat kapasiteli yeni Güney Trablus gaz istasyonu projesinin temel atma törenine katıldı.

Bu istasyonun kurulmasından sonra Güney Trablus'un elektrik kesintisi yaşamayacağı dile getirildi.

En önemli gelişme de Dibeybe hükümetinin Humus limanını 99 yıllığına askeri üs inşa etmek üzere Türkiye'ye kiraladığına dair haberlerin doğruluğu konusundaki kargaşa ve bilgi farklılığıdır.

Her ne kadar doğrulanmamış olsa da Türk askeri donanmasının bu önemli limana yaptığı ziyaretin bir sonucu olan bu adıma karşılık grev ve huzursuzluk uyarılarının yapıldığı bir ortamda, Dibeybe hükümeti bu iddiaları yalanladı.

Kesin olan şu ki, içeride eski müttefikleriyle bile ilişkileri azalan Dibeybe, selefi Serrac'ın daha önce yapmak zorunda kaldığına benzer şekilde Türkiye'ye daha fazla bağımlı hale geldi.

Ayrıca Ankara, kendisine karşı bölgesel rahatsızlık yaratan durumları hafifletmek için herhangi bir adım atmadı.

Bununla beraber Suriyeli paralı askerlerin sayısı ve nerede oldukları halen bilinmiyor.

Batı Libya'da herhangi bir değişiklik yok ve tamamen Türkiye'nin kontrolü altında bulunmaya devam ediyor.

Genel tablo

Bir önceki bölümden de anlaşılacağı üzere, ister ülkenin batısında Türk nüfuzunun pekişmesi, isterse de hayatta kalmak için milislere ve paralı askerlere bel bağlayan siyasi düzenlemelerin varlığı ışığında bölgede güvenlik kaosunun tezahürlerinin ortaya çıktığı görülüyor.

Olumlu gelişmelere ise Merkez Bankası'nın birleştirilmesi ve Menfi'nin BM ile koordine bir şekilde attığı adımlar örnek gösterilebilir.

Her halükârda Libya ikilemi, seçimlerin yapılması ve milislerin silahlarının kontrol altına alınması gibi iki meselenin kısmi bir şekilde değil birlikte ele alınmasına yönelik ciddi adımlar atılmadığı sürece durumun kötüleşmeye ve sürekli bir karmaşaya aday olduğunu teyit ediyor.

Bu durum değişmediği sürece mevcut durumun devamı, ülkedeki Türk nüfuzunun daha da pekişmesi anlamına gelecek ve kronik krizden çıkış şansını zorlaştıracak.

Independent Arabia