IŞİD’in, dördüncü lideri Ebu Hasan el-Huseyni el-Haşimi el-Kureyşi'nin öldürüldüğünü geç açıklaması ve yeni liderini bildirmesi, bu adımın ardındaki gizeme yönelik sorulara neden oldu. Türkiye'nin dört ay önce Ebu Hasan'ın öldürüldüğünü açıklamasının ardından gelen bu açıklama, örgütün saflarında bir bölünme olasılığına işaret ediyor.
IŞİD konusunda araştırmalar yapan uzmanlar, geç ilanın, örgütün liderlik saflarını yeniden düzenlemeye çalıştığına işaret ettiğini ifade etti. Uzmanlar, dördüncü lideri Ebu Hasan el-Huseyni el-Haşimi el-Kureyşi'nin tasfiye edilmesinin örgütün birinci ve ikinci kademe liderlerine güçlü bir darbe indirdiğini ve ölümünün açıklanmasının gecikmesinin örgütün yeni bir lider seçerken daha geniş bir kabulü sağlamaya çalışabileceğini söyledi
IŞİD Sözcüsü Ebu Huzeyfe el Ensari, geçtiğimiz perşembe akşamı örgüte bağlı Telegram hesabından yayınlanan ses kaydında, Ebu Hüseyin el Hüseyni el Kureyşi’nin, Suriye’nin kuzeybatısında HTŞ ile girdiği doğrudan çatışmada öldüğünü ifade etti. Ebu Hüseyin el Hüseyni el Kureyşi’nin yerine Ebu Hafs el Haşimi el Kureyşi’nin seçildiğini de bildirdi.
IŞİD, dördüncü lideri Ebu Hasan el-Huseyni el-Haşimi el-Kureyşi'nin öldürüldüğü tarihi ve Suriye'nin hangi bölgesinde öldürüldüğünü belirtmedi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz nisan ayında, IŞİD’in sözde lideri Ebu Hasan el-Huseyni el-Haşimi el-Kureyşi'nin Türkiye istihbarat servisleri tarafından Suriye'de öldürüldüğünü duyurmuştu.
Türk basını, geçtiğimiz nisan ayında Ebu Hasan el-Huseyni el-Haşimi el-Kureyşi'nin, Suriye'nin kuzeyinde Türkiye'nin kontrolündeki ve Suriyeli muhalif grupların bulunduğu bölgelere bitişik olan sınır bölgesi olan Afrin'de öldürüldüğünü bildirmişti.
IŞİD Sözcüsü, örgüte karşı en büyük düşmanlarından biri olarak gördüğü HTŞ’yi ‘örgüt liderinin öldürülmesinde rol oynamakla ve cesetlerini Türk hükümetine teslim etmekle’ suçladı. HTŞ'yi ayrıca örgütün eski sözcüsünü tutuklamakla suçladı.
Iraklı güvenlik ve strateji uzmanı Muhlid Hazım, IŞİD'in, eski liderinin ölümünü duyurmakta veya yeni lideri atamakta gecikmesinin ‘bu tür durumlarda alışılmış bir durum haline geldiğini’ ve bunun IŞİD liderlerinin, ilk liderleri Ebu Bekir el-Bağdadi'nin öldürülmesinden bu yana hızlı bir şekilde tamamlamakta güçlük çektikleri örgütsel düzenlemelerle ilgili olduğunu söyledi.
Hazım, Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada şunları söyledi:
IŞİD, bu konuda Taliban'ın izlediği yola benzer bir yol izliyor. Taliban, lideri Molla Ömer'in öldürülmesinden sonra yeni bir lider seçmek için birkaç ay beklemek zorunda kaldı. IŞİD da Irak, Suriye, Kuzey ve Güney Afrika gibi çeşitli bölgelerde dağılmış olan örgüt liderleri arasında iletişim kurmakta zorlanıyor. Bu durum, örgütün yeni bir lider seçmesini zorlaştırıyor.
Iraklı uzman, örgütün son yıllarda ‘silah altına alım ve eğitim için aktif bir elektronik strateji’ benimsediğine dikkat çekiyor. Bu, örgütün liderlerine zarar vermeyi ve ‘aktif’ devlet ve güvenlik güçleri tarafından takip edilen liderlerini hedef almayı zorlaştırıyor. Ancak, örgüt halen ‘bir lidere sahip olmak’ konusunda ısrar ediyor. Bu, örgütün örgütsel statüsünü korumasına ve sadece bir ideolojiye sahip bir gruba dönüşmemesine yardımcı oluyor.
IŞİD, 2014 yılında Suriye ve Irak'ın geniş bölgelerini ele geçirdi. Ancak 2017 yılında Irak'ta Irak Ordusu ile savaşlar sonucunda ilk yenilgisini aldı. 2019 Mart ayında ise Suriye Demokratik Güçleri, birkaç ay süren savaşlar sonucunda örgütü mağlup ettiğini duyurdu.
IŞİD, 2019 yılının ekim ayında ABD güçleri tarafından Irak'ın kuzeyindeki İdlib kentinde öldürülen ilk lideri Ebu Bekir el-Bağdadi'nin ardından dört liderini kaybetti. ABD, 2022 yılının şubat ayında, IŞİD’in ikinci lideri Ebu İbrahim el-Haşimi el-Kureyşi'nin de İdlib'de öldürüldüğünü duyurdu. Aynı yıl, IŞİD, Suriye'nin güneyinde yerel savaşçılarla çatışmada öldürülen üçüncü lideri Ebu Hasan el-Huseyni el-Haşimi el-Kureyşi'nin ölümünü açıkladı.
Ürdünlü terörle mücadele ve aşırılık yanlısı gruplar uzmanı Muhsin Şubki, IŞİD liderlerinin birbiri ardına öldürülmesini, örgütün saflarına sızan ‘istihbarat sızıntıları’ olarak yorumladı. Şubki, bu sızıntıların örgütün dördüncü lideri Ebu Hasan el-Huseyni el-Haşimi el-Kureyşi'nin öldürülmesi ve örgütün yeni liderinin duyurulmasının gecikmesinin olası nedenlerinden biri olduğunu söyledi.
Şubki, Şarku'l Avsat’a şu açıklamada bulundu:
IŞİD’in dördüncü lideri Ebu Hasan el-Huseyni el-Haşimi el-Kureyşi'nin öldürüldüğü operasyon sırasında, örgütsel liderlik ve iletişim altyapısı ciddi bir darbe aldı. Operasyon sırasında örgütün eski sözcüsü de tutuklandı. Bu, örgütün yeni liderler ve sözcüler aramasına yol açabilir. Yeni liderlerin ve sözcülerin, örgütün tüm kolları tarafından güvenilir ve kabul edilebilir olması ve istihbarat tarafından takip edilmemesi veya sızdırılmaması önemli.
Ürdünlü uzman, IŞİD’in şu an zayıf olduğuna inanmanın tehlikeli olduğunu uyardı. Şubki, örgütün kontrol ettiği alanın küçülmesine ve lider kadrosunda tekrarlayan tasfiyelere rağmen, örgütün ‘halen birçok ülkede saldırılar düzenleyebileceğine’ ve ‘Afrika gibi bazı bölgelerde yeniden konumlandığına işaret etti. Ayrıca örgütün son sesli kaydının, örgütün üyelerine ve hücrelerine moral vermek için bir girişim olduğunu söyledi.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Şarku'l Avsat
