IŞİD 3 Ağustos 2014 tarihinde, Irak'ın Sincar ilçesi ile ve ona bağlı bölge ve köyleri işgal etti.

O tarihten bu yana, üç yıl boyunca unsurları toplu infazlar gerçekleştirmeye ve bu mahallenin sakinleri olan Ezidileri din değiştirmeye zorlamaya, onları kaçırıp köleleştirmeye ve onlara karşı sistematik cinsel şiddet uygulamaya devam etti.

Ta ki uluslararası koalisyon Aralık 2017'de tüm toprakları IŞİD kontrolünden kurtarmayı başarana kadar. 

Ezidi Doktor Nagham Nevzat, IŞİD esaretinden sağ kurtulanların maruz kaldıkları fiziksel taciz ve psikolojik acıdan sıyrılmalarına yardımcı olmak için çalışmalarına devam ederken, bin 200 çocuk ve kadın tanıklığını belgeledi. 

Vakalar, toplu tecavüz, halka açık satış ve IŞİD üyelerinin eşleri tarafından işkence arasında değişiyordu.

Bu olayların başlamasının üzerinden dokuz yıl geçmesine rağmen Nagham Nevzat, özellikle kamplarda en temel ihtiyaçlarından yoksun şekilde yaşayan yüzlerce bilinmeyen kader ve binlerce insan olduğu için hala rolünün henüz bitmediğine inanıyor.

Irak'ta Ezidilerin acıları devam ederken Independent Arabia, uluslararası alanda Arap bölgesindeki en ilham verici kadınlardan biri olarak tanınan jinekolog Nagham Nevzat ile röportaj gerçekleştirdi.

Nevzat, akıbetinden korkmadan Irak'ın köy ve şehirlerinde örgüt unsurlarının yayıldığı dönemlerde kurbanların ifadelerini belgelemesinin yanı sıra IŞİD esaretinden kurtulanların dudaklarını gülümsetebilmesi ve onlara tıbbi destek sağlayabilmesiyle tanınıyor. 

Tecavüz ve köleleştirme

45 yaşındaki Nagham Nevzat, ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından başkaları için fedakârlık yapmaya istekli, cesaret gösteren ve dünyadaki kadınların statüsünün ilerlemesinde etkili bir rol oynayan kadınlara verilen 'Uluslararası Cesaret Ödülü'nün sahibi.

"Nobel Barış Ödülü sahibi Nadia Murad gibi uluslararası toplumda önemli aktivistler haline gelen, IŞİD esaretinden kurtulanları tedavi ettim" diyen Nevzat, söz konususu Iraklıların, fikirlerini ifade etme yeteneklerine rağmen, hala içlerinde travma yaşadıklarını söyledi:

Psikolojik zararı henüz atlatamadılar ve bunu onların hikayelerini yaşamış bir doktor olarak söylüyorum ki, başlarına gelenler kolay kolay unutulamaz.

Ekim 2018'de Nobel Barış Ödülü'nü kazanan Iraklı Ezidi Nadia Murad, Nagham Nevzat'ın IŞİD'tan sağ kurtulanlarla oynadığı role övgüde bulundu.

Murad, örgütün elinde esaret hikayesini anlattığı 'Son kız' kitabını Nevzat'a verdiğinde, ona hitaben bir mektup yazmayı da unutmadı.

Mektupta, "Her birimizi tedavi etmeye karar verdiğinizde, IŞİD'e karşı en güçlü silahla savaştınız ve bu deneyim, ruhumuzu bedenlerimize geri verdi" ifadelerine yer verdi.

Bilinmeyen kaderler

Doktor Nevzat, Irak'taki Ezidiler meselesinin ihmal edildiğini vurgulamayı sürdürürken, "Hala açıklanmayan bin 700 vaka var. Hayatta kalanları kurtarma operasyonu, hayatta kalan 3 bin 400 kişinin teslim edilmesi sonrasında 2018'in başlarında azalmaya başladı. Akıl almaz bir ihmalin ortasında bu kurbanların akıbetlerini araştırmak için uluslararası ve yerel bir ekip kurulmasını talep ettik. Bu ekibin oluşturulması için sarf edilen çabalar, IŞİD ailelerinden sağ kurtulanların yaşadığı perişan durum bir yana, sonuçsuz kaldı. Birçoğu Almanya, Fransa ve diğer Avrupa ülkelerinde tedavi gördü. Ancak bunların büyük bir kısmı, hala en temel yaşam ihtiyaçlarından yoksun. Sefil kamplarda ve IŞİD'ın Irak'ı işgalinin ilk gününden bu ana kadar çektikleri ıstırap devam ediyor" dedi. 

Hayatta kalanların psikolojik durumlarının oldukça kötü olduğunu söyleyen Nevzat, bunun ise birçok nedenden kaynaklandığını söyledi ve ekledi:

Bu nedenlerin başında şiddet, ticaret ve satış olmak üzere IŞİD kamplarında başlarına gelenleri unutmama, sevdiklerini kaybetme ve kendilerine sağlanan yardımın eksikliği geliyor.

Mart 2021'de Irak Parlamentosu, yalnızca Ezidi kadınlara değil, hayatta kalan kadınlara mali destek ve diğer tazminat biçimleri sağlamaya yönelik bir çerçeve oluşturan Ezidi Hayatta Kalanlar Yasası'nı onayladı.

Yasa, psikolojik ve sosyal travmanın üstesinden gelmek için hayatta kalanları rehabilite etmeye yönelik uluslararası bir programa göre, 2014- 2017 yılları arasında Irak'ın geniş bölgelerini işgal ettikten sonra IŞİD tarafından hedef alınan diğer dini ve etnik mezheplerden hayatta kalanları da kapsıyor.

Kasım 2021'de Uluslararası Af Örgütü, yasanın yürütme düzenlemelerinin çıkarılmasını memnuniyetle karşıladı.

Ancak Irak makamlarının sivil toplum örgütleri tarafından yapılan tavsiyeleri 'görmezden gelmesini' kınadı.

Yasa, kurtuluşlarından önce kaçırılan Ezidi kadınlar başta olmak üzere IŞİD kurbanları ile Türkmenler, Hristiyanlar ve Şabaklar gibi terör örgütünün suçlarına maruz kalan diğer etnik veya dini azınlık mensuplarına destek sağlıyor.

Yasayla birlikte mağdurların kamu sektöründeki işlerin yüzde ikisinde öncelik sahibi olmak şartıyla aylık maddi destek, barınma ve psikolojik ve sosyal yardım almalarına izin verildi.

Cehennemden kaçış

Doktor Nevzat, "3 Ağustos 2014'te Sincar IŞİD'ın eline geçtiğinde, örgüt unsurlarının kasabamı işgal etmeye yakın olduğu için Başika'dan ayrılarak Kürdistan bölgesine kaçtım ve göç bölgesine yöneldim. Sincar'dan kaçanlarla, yaklaşık 400 bin yerinden edilmiş insanla, üç güne varan uzun mesafeleri yaya olarak kat edenlerle görüştüm. Gönüllü olarak stresten mustarip vakalara tıbbi gözetim yaptım, onlara ilk yardım sağladım. Şehirlerinin başından geçen trajik hikayeleri dinlemeye başladım. Vakaların çoğunda insanlar ailelerini kaybetmişti. Ezidi mezhebine mensup çocukların ve kadınların esaret, işkence ve kaçırılma tanıklıkları karşısında şok oldum. Bu trajedileri tedavi edemedim" dedi.

Ezidilerin atalarının yurdu olan Sincar, ötekileştirme ve zulme maruz kalmış Kürtçe konuşan bir azınlık olan kuzeybatı Irak'ta bulunuyor.

Uluslararası Göç Örgütü'nün geçen yıl ağustos ayında, Sincar'da IŞİD saldırılarının başlamasının üzerinden 8 yıl geçmesiyle eş zamanlı olarak hazırladığı bir rapora göre eski şehir, eski hayattan çok az kalıntı ile tamamen harabe halinde.

Ayrıca bölgeye geri dönen 42 bin insan, hayatlarını yeniden inşa etmek için hala büyük zorluklarla karşı karşıya.

Yaklaşık 200 bin Ezidi, Irak'ın Kürdistan bölgesindeki kampların içinde ve dışında yerinden edilmiş olarak yaşıyor.

Ezidi doktor, "10 gün yanlarında kaldım, durumları çok kötüydü. Kaldırımda uyumak zorundaydılar ve yaşayacak yerleri olmadığı için çok yorgundular. İki kızın IŞİD cehenneminden kaçtığını öğrenince yerimden ayrıldım, onları karşılamak için sınıra gittim. Henüz 8 yaşı geçmemişlerdi. Ailelerini kaybetmenin acısıyla konuştular. O andan itibaren toplu tecavüzden çocuk ve kadın satmaya, kız çocuklarını örgüt unsurlarına hediye etmeye kadar hepsi korkunç olan IŞİD kurbanı Ezidi çocuk ve kadınların tanıklıklarını belgelemeye başladım" ifadelerini kullandı.

Nevzat, konuşmasına insan hakları dosyasına olan ilgisinin başlaması ve IŞİD ailelerinden hayatta kalanlara destek sağlaması konularından başladı:

Benim hikayem, 2014 yılının eylül ayında hayatta kalanlarla başladı. Onlara sağlık hizmeti vermek için onları takip ediyordum. Irak'ın kuzeyindeki Dohuk'taki sağlık bakanlığı ile bu vakalara tıbbi bakım sağlamaya adanmış bir merkez kurmak konusunda anlaştım. Yaşları 9 ila 65 arasında değişen, hayatta kalan bin 200 kişinin tanıklığını, özellikle sekiz yaşın altındaki çocuklara tecavüzden acı verici psikolojik zarar hikayelerini belgeledim. Örgüt unsurlarının kendilerine karşı işlediği suçlar, 60 yaş üstü erkeklerin nasıl kız çocuklarını cinsel olarak istismar edebildikleri ve bu menfur psikolojik ve fiziki işkence yöntemlerini kullanabildikleri beni hayrete düşürdü.

Nevzat, "Tecavüze uğrayan ve tanıklığı belgelenen kızlar 8 ila 15 yaş aralığında yer alıyor ve hikayeleri satış, ticaret ve toplu tecavüz arasında değişiyor. Hikayeleri acı vericiydi. İnsanlar arasında kadınlara bu kadar acımasızca hakaret edenlerin olmasına inanamıyorum. Şimdi tanık olduğum trajedilerin dehşetinden hiçbir şey beklemiyordum" açıklamasında bulundu.

Nagham Nevzat, 'Gümüş Gül' ödülü, hırpalanmış kadınlara yardım eden ve seslerini uluslararası topluma duyuran Fransız-Alman insan hakları ödülü, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği tarafından verilen 'Nansen' ödülü ve İnsan Hakları için Doktorlar tarafından verilen bir ödül de dahil olmak üzere birçok uluslararası ödül kazandı.

Kadın ticaretinin yolu

Nevzat, hayatta kalanların ifadelerine ışık tutarken, "Kadınlardan biri, kocasıyla bir aşk hikayesinin ardından yakın zamanda evlendi. Ancak IŞİD, kocasını kadının gözleri önünde öldürmüş ve kadın psikolojik olarak ağır bir duruma düşmüştür. Kadın, 16 kez örgüt unsurlarına satılmış, arkadaşıyla birlikte kaçmaya çalışırken yakalanmış ve gözleri önünde meslektaşının kafası kesilmiş" diye konuştu. 

Ezidi Doktor, "Hayatta kalanların maruz kaldıkları acılara rağmen bu kadınlar, işkence, yakma ve dayak tehditlerine rağmen o cehennemden korkmadan kaçarken mucizevi bir güce sahipler. IŞİD'ın Ezidilere karşı işlediği suçları ifşa etmedeki rolümü sürdürmek ve bu tür ihlallere maruz kalan Ezidiler ve diğer kadınlar arasında ayrım gözetmeksizin dayak yiyen kadınlara yönelik insani mesajımı sürdürmek için gücümü onlardan aldığımı söylersem abartmış olmam" dedi. 

IŞİD'ın kullandığı kadın ticareti yöntemlerine ilişkin olarak ise Nevzat, şunları söyledi:

Satış ve ticaret, Musul'da köle pazarının kurulması da dahil olmak üzere çeşitli şekillerde gerçekleşti. 13 ile 50 yaşları arasında bir dizi kadını alıyorlar, onları açık kıyafetler giymeye zorluyorlar, mankenler gibi hareket ettiriyorlardı. Esirlerin kendi aralarında hediye alışverişi gibi diğer şekillerin yanı sıra kadınlara dair açık arttırmalar yapıldı. Hayatta kalanlardan biri ifadesinde acı bir şekilde bir sigara karşılığında satıldığını ve o anda, kendisine hayvandan daha aşağı muamele edildiğini hissettiğini anlattı. 

Nevzat, Ezidi kaçakçılığı operasyonlarına ilişkin konuşmasını sürdürürken, "Satışlar, IŞİD'ın sosyal medya üzerinden de gerçekleşti. Sahip oldukları bir gazete aracılığıyla ve sosyal medyada gruplar halinde kızları tanıtıyorlardı. Genç kızları çekiciliklerini göstermek için teşhir etmeye özen göstermişlerdi. Fotoğrafların çoğu yarı çıplaktı. Fotoğrafa kızın güzel, itaatkâr, servis ve yemek yapabildiğini belirten ifadeler eşlik ediyordu ve ortalama 100 dolardan satış yapıyorlardı" şeklinde konuştu. 

IŞİD'ın kadın tutsakları ev işlerinde de sömürdüğünü belirten Nevzat, "Bu sorumluluk esas olarak yaşlı kadınların omuzlarındaydı. İlerleyen yaşları nedeniyle kronik hastalıklara sahip oldukları için seks için kullanılmaları nadirdi ve 65 yaş üstü vakaların çoğu tecavüzden kurtuldu ve serbest bırakıldı. Örgüt, 2015 yılında Kerkük bölgesinde bazı yaşlı kadınları serbest bırakırken, 55 yaş altı kadınlar arasında tecavüz, kaçakçılık ve çatışmalarda canlı kalkan olarak kullanılması daha çok görülüyordu" dedi.

IŞİD mensuplarının eşlerinin rolü

IŞİD mensuplarının eşlerinin rolü ve kadın tutsaklarla sempati düzeyiyle ilgili olarak Nevzat, "IŞİD mensuplarının eşleri, erkeklerden beter. Ezidilerle hizmetçi olarak ilgileniyorlardı. Hayatta kalanlardan biri, bana 'içlerinden birinin, kendisini daha çok aşağılamak için emzirme döneminde ondan göğüslerini sıkmasını istediğini' anlattı. Ancak kadın mahkûmların, IŞİD mensuplarının eşleri tarafından ağır ev işlerinde sömürüldüğüne ve su bardağını kırmak gibi basit bir hata durumunda eziyete maruz kaldıklarına dair hikayeler de dinledim. Bazıları, bizim onlara göre kafir olduğumuz düşüncesiyle IŞİD unsurlarını, Ezidilere tecavüz etmeye teşvik etti. Bazıları da kocalarının, bu kızlardan biri seçmesini kıskandıkları ve onlara hayranlık duydukları için intikam alıyordu" ifadelerini kullandı.

Ezidiler meselesine ve çektikleri ıstıraba ışık tutmak amacıyla Nevzat, "Kaçırılan kadınların özgürleştirilmesi süreci 2017'de başladı, ancak Ezidi toplumu bu ana kadar özgürleştirilmedi. Bölgelerin IŞİD'ın kontrolünden kurtarılmasının üzerinden yaklaşık altı yıl geçmesine rağmen hâlâ haber alınamayan yaklaşık bin 700 kişi ve diğer kadınlar tutsak durumda" açıklamasında bulundu.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 2/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 3/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 4/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 5/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 6/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 7/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 8/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 9/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 10/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 11/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 12/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 13/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 14/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 15/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 16/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 17/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 18/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 19/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 20/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 21/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 22/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 23/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 24/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 25/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 26/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 27/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 28/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 29/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 30/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

Destek yokluğu

Uluslararası toplumun Ezidileri desteklemedeki rolüne övgüde bulunan Nagham Nevzat, "Ne yazık ki 2017'den ve özgürlük operasyonlarının başlamasından sonra Ezidi davasına verilen destek azaldı ve dikkatler, özellikle hayatta kalan kadınlar konusuyla ilgili olarak dağıldı. Başka bölgelerdeki mağdurlara yardım edilmesine karşı değiliz, aksine mağdur olan herkesin yardım eli bulma hakkı vardır. Ama bizim durumumuz her zaman ışık tutulması gereken önemli bir konu. Bazılarının kaderi hâlâ bilinmiyor ve yaklaşık 250 bin insan, hayatın en temel ihtiyaçlarından yoksun sefil kamplarda yaşıyor" dedi.

Nevzat, "Uluslararası tarafların davayla ilgili heyecanını sürdüreceğini ummuştuk. Yaşananlara tanık olduğum için mağdurların seslerini iletme rolümü oynuyorum. Herkes üzerine düşeni yapmalı. Çünkü asıl amaç, IŞİD tarafından istismar edilenlere insani yardımdır" diye konuştu.

Nagham Nevzat, "Sincar bölgesi toplu mezara dönüşürken ve kemikler sokaklara atılırken bu çabaların karşılığını almaktan umutluyuz. Bölge hala bölgesel ve uluslararası çatışmaların odak noktası. Güvenlik ve asayişin olmaması nedeniyle herkes Sincar'a dönmekten korkuyor. En temel yaşam ihtiyaçlarından yoksun kamplarda kalmayı tercih ediyorlar. Başta kaçırılanların aileleri olmak üzere çeşitli tarafları kamplara daha fazla destek vermeye çağırdık" açıklamasında bulundu.

Kasım 2018'de Birleşmiş Milletler'in (BM) Irak'taki IŞİD terörünün mirasına ilişkin yayınladığı bir raporda, ülkede daha önce örgüt tarafından kontrol edilmiş bölgelerde keşfedilen binlerce kurbanın kalıntılarını içeren 200'den fazla toplu mezar olduğu belirtildi. 

Nevzat ise "Hayatta kalanların hayatlarında somut bir değişiklik olmamıştır. Kendilerine sağlanan tıbbi desteğe rağmen rehabilitasyon süreci göz önüne alındığında yeniden yaşamı kabullenmeleri uzun dönemler almaktadır. Bu vakalardan bazıları, trajediden 9 yıl sonra sıfır noktasına döndü. Aileleri kayıp, bölgeleri güvenli değil, kurtarılan yerler yıkılmış ve yaşama elverişsiz" dedi. 

IŞİD, Sincar şehri ve çevresindeki kamu altyapısının yaklaşık yüzde 80'ini ve sivil evlerin yüzde 70'ini yok etti. 2014'ten önce Sincar nüfusunun yaklaşık yüzde 85'i tarımla geçiniyordu.

IŞİD militanları, bölgenin doğal kaynaklarını yok etti, sulama kanallarına ve kuyularına zarar verdi, tarım ekipmanlarını çaldı veya bunlara hasar verdi ve tarım arazilerini buldozerlerle yerle bir etti. 

2015 yılında Doktor Nagham Nevzat, hayatta kalan bin kişiye yardım eden program çerçevesinde bir doktor olarak, hayatta kalanları Almanya'ya nakletmek için çalıştı.

Daha sonra bu vatandaşlar, Kanada, Avustralya ve Fransa'dan onay aldıktan sonra psikolojik destek almak için Avrupa'ya yayıldılar.

Nevzat, "Bu yardım, hayatlarını değiştirdi. Ancak halen Irak'ta zor şartlarla karşı karşıya kalan akranları, maruz kaldıkları travmayı henüz atlatabilmiş değil" ifadelerini kullandı. 

Bulaşıcı cinsel hastalıklar

Nevzat ayrıca, hayatta kalanların sağlık durumları ve tecavüze uğrayan kadınların farklı kişiler tarafından birkaç kez cinsel istismara maruz kalmaları ışığında savunmasızlığın boyutu hakkında da konuşmasını sürdürdü.

Nagham Nevzat, "İyi olan, hayatta kalanlar arasında tek bir AIDS vakası olmamasıydı. Konu beş viral hepatit vakasıyla sınırlı kalırken, bunların çoğunda Bağdat çıbanı (Baghdad boil) ve uyuz gibi deri hastalıklarının yanı sıra idrar yollarında olmak üzere genital yollarda ciddi enfeksiyonlar görüldü. Bazıları, şiddetli anemi vakalarına ek olarak, aşırı doğum kontrol hapı kullanımı nedeniyle düzensiz adet dönemleri yaşıyordu" şeklinde konuştu.

Hayatta kalanların IŞİD'ın dönüşünden duydukları korkuyu yeniden dile getiren Nevzat'a göre Ezidi kadınların durumu trajik ve çektikleri acıların sınırı yok.

Peki, neden Ezidiler daha fazla hedef alındı ve neden onlara karşı daha fazla suç işlendi?

Bu soruyu Nagham Nevzat şöyle yanıtladı:

Bizim dinimiz kapalıdır, biz vaaz ve tebliğ yapmıyoruz, başka dinden biriyle evlenmeye, başka dinden insanları yanımıza çekmeye hakkımız yok. Örgütün nazarında kafiriz.

Independent Arabia