IŞİD 3 Ağustos 2014 tarihinde, Irak'ın Sincar ilçesi ile ve ona bağlı bölge ve köyleri işgal etti.

O tarihten bu yana, üç yıl boyunca unsurları toplu infazlar gerçekleştirmeye ve bu mahallenin sakinleri olan Ezidileri din değiştirmeye zorlamaya, onları kaçırıp köleleştirmeye ve onlara karşı sistematik cinsel şiddet uygulamaya devam etti.

Ta ki uluslararası koalisyon Aralık 2017'de tüm toprakları IŞİD kontrolünden kurtarmayı başarana kadar. 

Ezidi Doktor Nagham Nevzat, IŞİD esaretinden sağ kurtulanların maruz kaldıkları fiziksel taciz ve psikolojik acıdan sıyrılmalarına yardımcı olmak için çalışmalarına devam ederken, bin 200 çocuk ve kadın tanıklığını belgeledi. 

Vakalar, toplu tecavüz, halka açık satış ve IŞİD üyelerinin eşleri tarafından işkence arasında değişiyordu.

Bu olayların başlamasının üzerinden dokuz yıl geçmesine rağmen Nagham Nevzat, özellikle kamplarda en temel ihtiyaçlarından yoksun şekilde yaşayan yüzlerce bilinmeyen kader ve binlerce insan olduğu için hala rolünün henüz bitmediğine inanıyor.

Irak'ta Ezidilerin acıları devam ederken Independent Arabia, uluslararası alanda Arap bölgesindeki en ilham verici kadınlardan biri olarak tanınan jinekolog Nagham Nevzat ile röportaj gerçekleştirdi.

Nevzat, akıbetinden korkmadan Irak'ın köy ve şehirlerinde örgüt unsurlarının yayıldığı dönemlerde kurbanların ifadelerini belgelemesinin yanı sıra IŞİD esaretinden kurtulanların dudaklarını gülümsetebilmesi ve onlara tıbbi destek sağlayabilmesiyle tanınıyor. 

Tecavüz ve köleleştirme

45 yaşındaki Nagham Nevzat, ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından başkaları için fedakârlık yapmaya istekli, cesaret gösteren ve dünyadaki kadınların statüsünün ilerlemesinde etkili bir rol oynayan kadınlara verilen 'Uluslararası Cesaret Ödülü'nün sahibi.

"Nobel Barış Ödülü sahibi Nadia Murad gibi uluslararası toplumda önemli aktivistler haline gelen, IŞİD esaretinden kurtulanları tedavi ettim" diyen Nevzat, söz konususu Iraklıların, fikirlerini ifade etme yeteneklerine rağmen, hala içlerinde travma yaşadıklarını söyledi:

Psikolojik zararı henüz atlatamadılar ve bunu onların hikayelerini yaşamış bir doktor olarak söylüyorum ki, başlarına gelenler kolay kolay unutulamaz.

Ekim 2018'de Nobel Barış Ödülü'nü kazanan Iraklı Ezidi Nadia Murad, Nagham Nevzat'ın IŞİD'tan sağ kurtulanlarla oynadığı role övgüde bulundu.

Murad, örgütün elinde esaret hikayesini anlattığı 'Son kız' kitabını Nevzat'a verdiğinde, ona hitaben bir mektup yazmayı da unutmadı.

Mektupta, "Her birimizi tedavi etmeye karar verdiğinizde, IŞİD'e karşı en güçlü silahla savaştınız ve bu deneyim, ruhumuzu bedenlerimize geri verdi" ifadelerine yer verdi.

Bilinmeyen kaderler

Doktor Nevzat, Irak'taki Ezidiler meselesinin ihmal edildiğini vurgulamayı sürdürürken, "Hala açıklanmayan bin 700 vaka var. Hayatta kalanları kurtarma operasyonu, hayatta kalan 3 bin 400 kişinin teslim edilmesi sonrasında 2018'in başlarında azalmaya başladı. Akıl almaz bir ihmalin ortasında bu kurbanların akıbetlerini araştırmak için uluslararası ve yerel bir ekip kurulmasını talep ettik. Bu ekibin oluşturulması için sarf edilen çabalar, IŞİD ailelerinden sağ kurtulanların yaşadığı perişan durum bir yana, sonuçsuz kaldı. Birçoğu Almanya, Fransa ve diğer Avrupa ülkelerinde tedavi gördü. Ancak bunların büyük bir kısmı, hala en temel yaşam ihtiyaçlarından yoksun. Sefil kamplarda ve IŞİD'ın Irak'ı işgalinin ilk gününden bu ana kadar çektikleri ıstırap devam ediyor" dedi. 

Hayatta kalanların psikolojik durumlarının oldukça kötü olduğunu söyleyen Nevzat, bunun ise birçok nedenden kaynaklandığını söyledi ve ekledi:

Bu nedenlerin başında şiddet, ticaret ve satış olmak üzere IŞİD kamplarında başlarına gelenleri unutmama, sevdiklerini kaybetme ve kendilerine sağlanan yardımın eksikliği geliyor.

Mart 2021'de Irak Parlamentosu, yalnızca Ezidi kadınlara değil, hayatta kalan kadınlara mali destek ve diğer tazminat biçimleri sağlamaya yönelik bir çerçeve oluşturan Ezidi Hayatta Kalanlar Yasası'nı onayladı.

Yasa, psikolojik ve sosyal travmanın üstesinden gelmek için hayatta kalanları rehabilite etmeye yönelik uluslararası bir programa göre, 2014- 2017 yılları arasında Irak'ın geniş bölgelerini işgal ettikten sonra IŞİD tarafından hedef alınan diğer dini ve etnik mezheplerden hayatta kalanları da kapsıyor.

Kasım 2021'de Uluslararası Af Örgütü, yasanın yürütme düzenlemelerinin çıkarılmasını memnuniyetle karşıladı.

Ancak Irak makamlarının sivil toplum örgütleri tarafından yapılan tavsiyeleri 'görmezden gelmesini' kınadı.

Yasa, kurtuluşlarından önce kaçırılan Ezidi kadınlar başta olmak üzere IŞİD kurbanları ile Türkmenler, Hristiyanlar ve Şabaklar gibi terör örgütünün suçlarına maruz kalan diğer etnik veya dini azınlık mensuplarına destek sağlıyor.

Yasayla birlikte mağdurların kamu sektöründeki işlerin yüzde ikisinde öncelik sahibi olmak şartıyla aylık maddi destek, barınma ve psikolojik ve sosyal yardım almalarına izin verildi.

Cehennemden kaçış

Doktor Nevzat, "3 Ağustos 2014'te Sincar IŞİD'ın eline geçtiğinde, örgüt unsurlarının kasabamı işgal etmeye yakın olduğu için Başika'dan ayrılarak Kürdistan bölgesine kaçtım ve göç bölgesine yöneldim. Sincar'dan kaçanlarla, yaklaşık 400 bin yerinden edilmiş insanla, üç güne varan uzun mesafeleri yaya olarak kat edenlerle görüştüm. Gönüllü olarak stresten mustarip vakalara tıbbi gözetim yaptım, onlara ilk yardım sağladım. Şehirlerinin başından geçen trajik hikayeleri dinlemeye başladım. Vakaların çoğunda insanlar ailelerini kaybetmişti. Ezidi mezhebine mensup çocukların ve kadınların esaret, işkence ve kaçırılma tanıklıkları karşısında şok oldum. Bu trajedileri tedavi edemedim" dedi.

Ezidilerin atalarının yurdu olan Sincar, ötekileştirme ve zulme maruz kalmış Kürtçe konuşan bir azınlık olan kuzeybatı Irak'ta bulunuyor.

Uluslararası Göç Örgütü'nün geçen yıl ağustos ayında, Sincar'da IŞİD saldırılarının başlamasının üzerinden 8 yıl geçmesiyle eş zamanlı olarak hazırladığı bir rapora göre eski şehir, eski hayattan çok az kalıntı ile tamamen harabe halinde.

Ayrıca bölgeye geri dönen 42 bin insan, hayatlarını yeniden inşa etmek için hala büyük zorluklarla karşı karşıya.

Yaklaşık 200 bin Ezidi, Irak'ın Kürdistan bölgesindeki kampların içinde ve dışında yerinden edilmiş olarak yaşıyor.

Ezidi doktor, "10 gün yanlarında kaldım, durumları çok kötüydü. Kaldırımda uyumak zorundaydılar ve yaşayacak yerleri olmadığı için çok yorgundular. İki kızın IŞİD cehenneminden kaçtığını öğrenince yerimden ayrıldım, onları karşılamak için sınıra gittim. Henüz 8 yaşı geçmemişlerdi. Ailelerini kaybetmenin acısıyla konuştular. O andan itibaren toplu tecavüzden çocuk ve kadın satmaya, kız çocuklarını örgüt unsurlarına hediye etmeye kadar hepsi korkunç olan IŞİD kurbanı Ezidi çocuk ve kadınların tanıklıklarını belgelemeye başladım" ifadelerini kullandı.

Nevzat, konuşmasına insan hakları dosyasına olan ilgisinin başlaması ve IŞİD ailelerinden hayatta kalanlara destek sağlaması konularından başladı:

Benim hikayem, 2014 yılının eylül ayında hayatta kalanlarla başladı. Onlara sağlık hizmeti vermek için onları takip ediyordum. Irak'ın kuzeyindeki Dohuk'taki sağlık bakanlığı ile bu vakalara tıbbi bakım sağlamaya adanmış bir merkez kurmak konusunda anlaştım. Yaşları 9 ila 65 arasında değişen, hayatta kalan bin 200 kişinin tanıklığını, özellikle sekiz yaşın altındaki çocuklara tecavüzden acı verici psikolojik zarar hikayelerini belgeledim. Örgüt unsurlarının kendilerine karşı işlediği suçlar, 60 yaş üstü erkeklerin nasıl kız çocuklarını cinsel olarak istismar edebildikleri ve bu menfur psikolojik ve fiziki işkence yöntemlerini kullanabildikleri beni hayrete düşürdü.

Nevzat, "Tecavüze uğrayan ve tanıklığı belgelenen kızlar 8 ila 15 yaş aralığında yer alıyor ve hikayeleri satış, ticaret ve toplu tecavüz arasında değişiyor. Hikayeleri acı vericiydi. İnsanlar arasında kadınlara bu kadar acımasızca hakaret edenlerin olmasına inanamıyorum. Şimdi tanık olduğum trajedilerin dehşetinden hiçbir şey beklemiyordum" açıklamasında bulundu.

Nagham Nevzat, 'Gümüş Gül' ödülü, hırpalanmış kadınlara yardım eden ve seslerini uluslararası topluma duyuran Fransız-Alman insan hakları ödülü, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği tarafından verilen 'Nansen' ödülü ve İnsan Hakları için Doktorlar tarafından verilen bir ödül de dahil olmak üzere birçok uluslararası ödül kazandı.

Kadın ticaretinin yolu

Nevzat, hayatta kalanların ifadelerine ışık tutarken, "Kadınlardan biri, kocasıyla bir aşk hikayesinin ardından yakın zamanda evlendi. Ancak IŞİD, kocasını kadının gözleri önünde öldürmüş ve kadın psikolojik olarak ağır bir duruma düşmüştür. Kadın, 16 kez örgüt unsurlarına satılmış, arkadaşıyla birlikte kaçmaya çalışırken yakalanmış ve gözleri önünde meslektaşının kafası kesilmiş" diye konuştu. 

Ezidi Doktor, "Hayatta kalanların maruz kaldıkları acılara rağmen bu kadınlar, işkence, yakma ve dayak tehditlerine rağmen o cehennemden korkmadan kaçarken mucizevi bir güce sahipler. IŞİD'ın Ezidilere karşı işlediği suçları ifşa etmedeki rolümü sürdürmek ve bu tür ihlallere maruz kalan Ezidiler ve diğer kadınlar arasında ayrım gözetmeksizin dayak yiyen kadınlara yönelik insani mesajımı sürdürmek için gücümü onlardan aldığımı söylersem abartmış olmam" dedi. 

IŞİD'ın kullandığı kadın ticareti yöntemlerine ilişkin olarak ise Nevzat, şunları söyledi:

Satış ve ticaret, Musul'da köle pazarının kurulması da dahil olmak üzere çeşitli şekillerde gerçekleşti. 13 ile 50 yaşları arasında bir dizi kadını alıyorlar, onları açık kıyafetler giymeye zorluyorlar, mankenler gibi hareket ettiriyorlardı. Esirlerin kendi aralarında hediye alışverişi gibi diğer şekillerin yanı sıra kadınlara dair açık arttırmalar yapıldı. Hayatta kalanlardan biri ifadesinde acı bir şekilde bir sigara karşılığında satıldığını ve o anda, kendisine hayvandan daha aşağı muamele edildiğini hissettiğini anlattı. 

Nevzat, Ezidi kaçakçılığı operasyonlarına ilişkin konuşmasını sürdürürken, "Satışlar, IŞİD'ın sosyal medya üzerinden de gerçekleşti. Sahip oldukları bir gazete aracılığıyla ve sosyal medyada gruplar halinde kızları tanıtıyorlardı. Genç kızları çekiciliklerini göstermek için teşhir etmeye özen göstermişlerdi. Fotoğrafların çoğu yarı çıplaktı. Fotoğrafa kızın güzel, itaatkâr, servis ve yemek yapabildiğini belirten ifadeler eşlik ediyordu ve ortalama 100 dolardan satış yapıyorlardı" şeklinde konuştu. 

IŞİD'ın kadın tutsakları ev işlerinde de sömürdüğünü belirten Nevzat, "Bu sorumluluk esas olarak yaşlı kadınların omuzlarındaydı. İlerleyen yaşları nedeniyle kronik hastalıklara sahip oldukları için seks için kullanılmaları nadirdi ve 65 yaş üstü vakaların çoğu tecavüzden kurtuldu ve serbest bırakıldı. Örgüt, 2015 yılında Kerkük bölgesinde bazı yaşlı kadınları serbest bırakırken, 55 yaş altı kadınlar arasında tecavüz, kaçakçılık ve çatışmalarda canlı kalkan olarak kullanılması daha çok görülüyordu" dedi.

IŞİD mensuplarının eşlerinin rolü

IŞİD mensuplarının eşlerinin rolü ve kadın tutsaklarla sempati düzeyiyle ilgili olarak Nevzat, "IŞİD mensuplarının eşleri, erkeklerden beter. Ezidilerle hizmetçi olarak ilgileniyorlardı. Hayatta kalanlardan biri, bana 'içlerinden birinin, kendisini daha çok aşağılamak için emzirme döneminde ondan göğüslerini sıkmasını istediğini' anlattı. Ancak kadın mahkûmların, IŞİD mensuplarının eşleri tarafından ağır ev işlerinde sömürüldüğüne ve su bardağını kırmak gibi basit bir hata durumunda eziyete maruz kaldıklarına dair hikayeler de dinledim. Bazıları, bizim onlara göre kafir olduğumuz düşüncesiyle IŞİD unsurlarını, Ezidilere tecavüz etmeye teşvik etti. Bazıları da kocalarının, bu kızlardan biri seçmesini kıskandıkları ve onlara hayranlık duydukları için intikam alıyordu" ifadelerini kullandı.

Ezidiler meselesine ve çektikleri ıstıraba ışık tutmak amacıyla Nevzat, "Kaçırılan kadınların özgürleştirilmesi süreci 2017'de başladı, ancak Ezidi toplumu bu ana kadar özgürleştirilmedi. Bölgelerin IŞİD'ın kontrolünden kurtarılmasının üzerinden yaklaşık altı yıl geçmesine rağmen hâlâ haber alınamayan yaklaşık bin 700 kişi ve diğer kadınlar tutsak durumda" açıklamasında bulundu.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 2/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 3/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 4/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 5/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 6/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 7/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 8/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 9/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 10/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 11/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 12/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 13/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 14/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 15/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 16/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 17/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 18/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 19/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 20/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 21/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 22/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 23/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 24/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 25/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 26/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 27/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 28/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 29/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 30/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

Destek yokluğu

Uluslararası toplumun Ezidileri desteklemedeki rolüne övgüde bulunan Nagham Nevzat, "Ne yazık ki 2017'den ve özgürlük operasyonlarının başlamasından sonra Ezidi davasına verilen destek azaldı ve dikkatler, özellikle hayatta kalan kadınlar konusuyla ilgili olarak dağıldı. Başka bölgelerdeki mağdurlara yardım edilmesine karşı değiliz, aksine mağdur olan herkesin yardım eli bulma hakkı vardır. Ama bizim durumumuz her zaman ışık tutulması gereken önemli bir konu. Bazılarının kaderi hâlâ bilinmiyor ve yaklaşık 250 bin insan, hayatın en temel ihtiyaçlarından yoksun sefil kamplarda yaşıyor" dedi.

Nevzat, "Uluslararası tarafların davayla ilgili heyecanını sürdüreceğini ummuştuk. Yaşananlara tanık olduğum için mağdurların seslerini iletme rolümü oynuyorum. Herkes üzerine düşeni yapmalı. Çünkü asıl amaç, IŞİD tarafından istismar edilenlere insani yardımdır" diye konuştu.

Nagham Nevzat, "Sincar bölgesi toplu mezara dönüşürken ve kemikler sokaklara atılırken bu çabaların karşılığını almaktan umutluyuz. Bölge hala bölgesel ve uluslararası çatışmaların odak noktası. Güvenlik ve asayişin olmaması nedeniyle herkes Sincar'a dönmekten korkuyor. En temel yaşam ihtiyaçlarından yoksun kamplarda kalmayı tercih ediyorlar. Başta kaçırılanların aileleri olmak üzere çeşitli tarafları kamplara daha fazla destek vermeye çağırdık" açıklamasında bulundu.

Kasım 2018'de Birleşmiş Milletler'in (BM) Irak'taki IŞİD terörünün mirasına ilişkin yayınladığı bir raporda, ülkede daha önce örgüt tarafından kontrol edilmiş bölgelerde keşfedilen binlerce kurbanın kalıntılarını içeren 200'den fazla toplu mezar olduğu belirtildi. 

Nevzat ise "Hayatta kalanların hayatlarında somut bir değişiklik olmamıştır. Kendilerine sağlanan tıbbi desteğe rağmen rehabilitasyon süreci göz önüne alındığında yeniden yaşamı kabullenmeleri uzun dönemler almaktadır. Bu vakalardan bazıları, trajediden 9 yıl sonra sıfır noktasına döndü. Aileleri kayıp, bölgeleri güvenli değil, kurtarılan yerler yıkılmış ve yaşama elverişsiz" dedi. 

IŞİD, Sincar şehri ve çevresindeki kamu altyapısının yaklaşık yüzde 80'ini ve sivil evlerin yüzde 70'ini yok etti. 2014'ten önce Sincar nüfusunun yaklaşık yüzde 85'i tarımla geçiniyordu.

IŞİD militanları, bölgenin doğal kaynaklarını yok etti, sulama kanallarına ve kuyularına zarar verdi, tarım ekipmanlarını çaldı veya bunlara hasar verdi ve tarım arazilerini buldozerlerle yerle bir etti. 

2015 yılında Doktor Nagham Nevzat, hayatta kalan bin kişiye yardım eden program çerçevesinde bir doktor olarak, hayatta kalanları Almanya'ya nakletmek için çalıştı.

Daha sonra bu vatandaşlar, Kanada, Avustralya ve Fransa'dan onay aldıktan sonra psikolojik destek almak için Avrupa'ya yayıldılar.

Nevzat, "Bu yardım, hayatlarını değiştirdi. Ancak halen Irak'ta zor şartlarla karşı karşıya kalan akranları, maruz kaldıkları travmayı henüz atlatabilmiş değil" ifadelerini kullandı. 

Bulaşıcı cinsel hastalıklar

Nevzat ayrıca, hayatta kalanların sağlık durumları ve tecavüze uğrayan kadınların farklı kişiler tarafından birkaç kez cinsel istismara maruz kalmaları ışığında savunmasızlığın boyutu hakkında da konuşmasını sürdürdü.

Nagham Nevzat, "İyi olan, hayatta kalanlar arasında tek bir AIDS vakası olmamasıydı. Konu beş viral hepatit vakasıyla sınırlı kalırken, bunların çoğunda Bağdat çıbanı (Baghdad boil) ve uyuz gibi deri hastalıklarının yanı sıra idrar yollarında olmak üzere genital yollarda ciddi enfeksiyonlar görüldü. Bazıları, şiddetli anemi vakalarına ek olarak, aşırı doğum kontrol hapı kullanımı nedeniyle düzensiz adet dönemleri yaşıyordu" şeklinde konuştu.

Hayatta kalanların IŞİD'ın dönüşünden duydukları korkuyu yeniden dile getiren Nevzat'a göre Ezidi kadınların durumu trajik ve çektikleri acıların sınırı yok.

Peki, neden Ezidiler daha fazla hedef alındı ve neden onlara karşı daha fazla suç işlendi?

Bu soruyu Nagham Nevzat şöyle yanıtladı:

Bizim dinimiz kapalıdır, biz vaaz ve tebliğ yapmıyoruz, başka dinden biriyle evlenmeye, başka dinden insanları yanımıza çekmeye hakkımız yok. Örgütün nazarında kafiriz.

Independent Arabia