İngilizce ve Sanskritçe de dahil Hint-Avrupa dillerinin muhtemel ortak atasının yaklaşık 8 bin 100 yıl önce konuşulmuş olabileceği yeni bir analizde öne sürülüyor.

Almanya'daki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü'nden isimlerin de aralarında bulunduğu bilim insanlarına göre bu araştırma, Hint-Avrupa dillerinin yaklaşık 200 yıldır tartışılan kökenine dair anlayışımızda "önemli bir atılımı" temsil ediyor.

Bugüne dek, halen dünya nüfusunun neredeyse yarısı tarafından konuşulan bu dil ailesinin kökenini iki ana teori açıklamaya çalıştı.

Bunlardan biri, bu dil ailesinin kökeninin yaklaşık 6 bin yıl önce Pontus-Hazar Bozkırı'nda olduğunu ileri süren Bozkır hipotezi.

Diğeriyse yaklaşık 9 bin yıl önce erken tarıma bağlı daha eski bir kökene işaret eden "Anadolu" veya "tarım" hipotezi.

Ancak Hint-Avrupa dilleri üzerine yapılan önceki analizler, kısmen kullanılan veri setlerindeki bazı yanlışlıklar ve tutarsızlıklar nedeniyle bu dil ailesinin yaşına ilişkin çelişkili sonuçlara varmıştı.

Bu sıkıntıların üstesinden gelmek için, 80'den fazla dil uzmanından oluşan uluslararası bir ekip, 52 antik veya tarihi dil de dahil 161 Hint-Avrupa dilinin temel kelime dağarcığından oluşan yeni bir veri seti oluşturdu.

Science bilim dergisinde yayımlanan yeni çalışmada, Klasik Latince ve Vedik Sanskritçe gibi eski yazılı dillerin, sırasıyla modern Romen ve Hint dillerinin doğrudan ataları olup olmadığı değerlendirildi.

Bilim insanları, 100 modern ve 51 modern olmayan dilin temel kelime dağarcıklarındaki ortak kelimelerin kökenini analiz etti.
 

Bu dil ailesi yaklaşık 8 bin 100 yıl önce Kafkasya'nın hemen güneyindeki bir anavatandan ayrışmaya başlamıştı (P. Heggarty ve diğerleri, Science)

Araştırma, Hint-Avrupa dil ailesinin yaklaşık 8 bin 100 yaşında olduğunu ve 5 ana kolunun yaklaşık 7 bin yıl önce çoktan ayrıldığını gösteriyor.

Çalışmanın ortak yazarı Russell Gray, "Kronolojimiz çok çeşitli alternatif filogenetik modeller ve duyarlılık analizleri karşısında sağlam" dedi.

Dr. Gray, "Dolayısıyla antik DNA ve dil filogenetiği, 200 yıllık Hint-Avrupa muammasının çözümünün tarım ve bozkır hipotezlerinin bir karışımında yattığını düşündürüyor" dedi.

Bu son araştırma, Hint-Avrupa dillerinin kökeni için yeni bir melez hipoteze işaret ediyor: Kafkasların güneyinde bir anavatan ve daha sonra Yamnaya ve İp Baskılı Seramik kültürleriyle ilişkili genişlemelerle Avrupa'ya giren Hint-Avrupa'nın bazı kolları için ikincil bir anavatan olarak kuzeye, Bozkır'a doğru bir kol.

Araştırmanın bir diğer yazarı Paul Heggarty, "Son antik DNA verileri, Hint-Avrupa'nın Anadolu kolunun Bozkır'dan değil, Hint-Avrupa ailesinin en erken kaynağı olarak daha güneyden, Bereketli Hilal'in kuzey yayında veya yakınında ortaya çıktığını gösteriyor" dedi.

Dil aile ağacı topolojimiz ve soy ayrımı tarihlerimiz, Bozkır üzerinden değil, doğrudan oradan yayılmış olabilecek diğer erken kollara işaret ediyor.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news

Independent Türkçe için çeviren: Onur Bayrakçeken