Araç fiyatlarındaki artış durdurulamıyor.
Kurdaki yükselişle birlikte sıfır otomobil fiyatları son bir ayda üç kez zamlandı.
Bu zamlar, ikinci el piyasasında da fiyatların yükselmesine neden oldu.
Özellikle Kovid-19 pandemisiyle birlikte küresel bazda araç fiyatlarının artması ve Türkiye'de enflasyonun yükselişiyle pek çok vatandaş, otomobili bir 'yatırım aracı' olarak kullanmaya başladı.
Bayiler ve galeriler araç stokladı, bireysel satıcılar da fahiş fiyat uygulamasına başvurdu.
Piyasada sıfır araç bulunabilirliğinin azalmasıyla özellikle internet sitelerinde ikinci el araçlar, fiyat bakımından hiç kullanılmamış olanların bile üstüne çıktı.
Tepkilerin büyümesi sonrası Ticaret Bakanlığı, stokçuluk eylemleri ve fahiş fiyat uygulamalarının neden olduğu tüketici mağduriyetini gidermek için hamlelerde bulundu.
Bunların başında ise "İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmeliği"nde yapılan değişiklik geldi.
İkinci el araç sıfır fiyatından daha pahalıya satılamayacak
Böylece ikinci el motorlu kara taşıtlarının üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla pazarlanmasına 1 Ocak 2024 tarihine kadar kısıtlama getirildi.
Özellikle çeşitli ilan sitelerinin de yer aldığı platformlara yönelik olan bu hamleye aykırılık teşkil edebilecek her bir ilan için sahibine 300 bin Türk lirası ceza verileceği açıklandı.
Ayrıca ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yetki belgesiyle satış yapanların yanı sıra, bir takvim yılı içinde yetki belgesiz 3 ve üzeri ikinci el motorlu kara taşıtı satışı yapan tüm gerçek ve tüzel kişilerin "6 ay-6 bin kilometre düzenlemesine" aykırı satışlarının noterlikler nezdinde engelleneceği de bildirildi.
Ticaret Bakanlığı'nın fahiş araç fiyatlarının önüne geçmek için bulunduğu hamleleri, otomotiv camiasından isimlerle konuştuk.
Bu girişimin başarılı olacağına inanlar kadar, bir sonuç alınmayacağını düşünenler de bulunuyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
"Hem bakanlığın uygulaması hem de konjonktürel etki olumlu yansıyacak"
Gülan Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gülan'a göre Ticaret Bakanlığı'nın hamlesi olumlu. Yılbaşından bu yana kurdaki artış nedeniyle fiyatların çok yükselmesi sonrası da zaten talepte bir kısım daralma yaşandı. Dolayısıyla hem bakanlığın hamlesi hem de araç fiyatlarının çok yükselmesi nedeniyle konjonktürel olarak düşmeye başlayan talep, fiyatlara olumlu yansıdı.
"En azından artık internet sitelerinde telaffuz edilen fahiş rakamlar düşecek" yorumunu yapan Gülan, bir takvim yılı içinde üçten fazla işlem yapanların noter yoluyla tespitinin başlandığını ve bu kişilere cezaların yağdığı ifade etti.
"Eylül ayından itibaren piyasa daha da regüle olacak"
Otomotiv Yetkili Satıcıları ve Derneği'nin (OYDER) eski başkanlarından olan Alp Gülan, ikinci el ilanlarında sıfır araçlardan daha yüksek fiyat verilememesinin piyasadaki al-satçıları etkileyeceğini ve eylül ayından itibaren piyasanın daha da regüle olacağını ileri sürdü.
"Otomobili yatırım aracı olarak kullanan kesim eskisi gibi rahat edemeyecek"
Gülan, "Satış yöntemleri zorlaşmaya başladı. Piyasadaki al-satçılar azalacak. Bir de eski değeri yapamayacak araba. Eylül ayından itibaren liste fiyatı üzerinde satışın pek kalmayacağını düşünüyoruz. Otomobili yatırım aracı olarak kullanan kesim eskisi gibi rahat edemeyecek" değerlendirmesinde bulundu.
"Bakanlığın hamlesi hiçbir işe yaramayacak"
Auto Club Genel Müdürü Turgut Yüksekdağ'a göre ise bakanlığın hamlesi hiçbir işe yaramayacak.
Pek çok belirsizliğin bulunduğunu savunan Yüksekdağ, "WhatsApp gruplarından bile paylaşımlar yapılıyor çünkü bakanlığın açıklamasındaki ibare 'ilan verilemez' diye, 'satılamaz' şeklinde değil! Diyelim aldım aracı, aksesuar yaptırdım, daha pahalı satamayacak mıyım? İlan sitesinden değil dışarıdan da satılabilir. Başka platformlardan satılabilir. Sıfır olmayan otomobili neye göre değerleyecekler? Ben neye göre fiyat vereceğim? Hiçbir şey belli değil" yorumunu yaptı.
Asıl beklentinin bankaların kredi musluklarını kapadıkça araç almanın güçleşmesi ve talebin bu şekilde azalıp piyasada otomobil bulunabilirliğin artmasıyla fiyatlardaki yükselişlerin önüne geçilmesi olduğunu da aktardı.
"Hükümet, bir otomobilin fabrikasından daha yüksek kazanıyor"
Geçmişte sıfır araç alındıktan sonra teker döner dönmez yüzde 15 değerinin düştüğünü hatırlatan Yüksekdağ, günümüzde ise tam tersi bir tablonun yaşandığını belirterek şunları kaydetti:
ÖTV ve ÖTV'nin KDV'si alınıyor! Şu an alınan araç, ertesi güne yüzde 15 karlanıyor. Bu kâr hiçbir yerde yok! Otomobili üreten o kadar kazanmıyor. Hükümet, bir otomobilin fabrikasından daha yüksek kazanıyor. Herkes rantın peşinde. Otomobil arzının artması lazım. Artık Türkiye'de otomotivin çok iyi profesyonelleri var. Baştan aşağı, üretimden vergiye satışa her alanın ele alındığı bir sistem şart. Oraya vergi, buraya yasakla olmuyor. Bu kadar değerli bir sektör. Yan sanayinin artırılması lazım, ihracat yapılıyor. Vergi yükünün aşağı çekilmesi lazım."
"Vergisiz şekliyle Avrupa'nın en ucuz otomobilini alıyoruz ama vergili hali en pahalısı"
Avrupa'da ve dünya genelinde 2.0 motorlar, hibrid araçlar havada uçuşurken, Türkiye'de vergi yükü nedeniyle 1.3, 1.4 motorların kullanılmak zorunda kalmasına da tepki gösteren Yüksekdağ, ikinci el otomobil ithalatına izin verilip verilmemesi hakkında ise şu yorumu yaptı:
"İkinci el ithalatı gelir mi? Burası Türkiye, olmaz dediklerimiz bir gecede oluyor ama bence gelmemeli. Bu, sektörden ekmek yiyenlere darbe vurur. Ama diğer taraftan insanlar otomobil bulamıyor ve hurdaya binmek zorunda kalıyor! Vergisiz şekliyle Avrupa'nın en ucuz otomobilini alıyoruz ama vergili hali en pahalısı! Otomobil fiyatları fahiş deniliyor ama en büyük payı hükümet alıyor, ÖTV'den feragat etmiyor! A'dan Z'ye bütün otomotiv sisteminin değişmesi, paydaşların bir araya gelmesi lazım."
Turgut Yüksekdağ'a göre ana problem ortadaki büyük kâr. Bugün aldığınız otomobil, önümüzdeki ay daha pahalı.
Kurdan dolayı temmuzda üç kere zam geldiğini vurgulayan Yüksekdağ, "Dolayısıyla ucuza elden çıkarmak istemiyorsunuz, alan da pahalı almak istemiyor. Ama alan kişi, satarken üzerine kâr da koymak istiyor. İşin özü, herkes aynı rantın peşinde koşuyor. Haziranda tarihin en yüksek otomobil satışları yaşandı, bu ay da rekor bekleniyor. Herkes parasının değerini korumak için ya da satmak içi alıyor" şeklinde konuştu.
"Kur yerinde saysa, aracı sadece ihtiyacı olanlar alır"
Son 5 senedir en çok kazandıran alanların başında otomobil alıp satmak geliyor. Çok çabuk nakde çevrilebiliyor. Milyonlarca kişi elden para vermeye razı çünkü o farkın daha fazlasını kazanacağını biliyor. Bu duruma tepki gösteren Yüksekdağ, "Alamayan başkasını suçluyor ama aslında o da almanın peşinde. Biz hep yüksek fiyat isteyeni suçluyoruz ama veren de var!" diyor ve kur yerinde saysa, aracı sadece ihtiyacı olanların alacağını da sözlerine ekledi.
"ÖTV düzenlemesi sürpriz olmaz"
Son olarak "Otomobilde ÖTV oranları artırılır mı" sorusuna ise Yüksekdağ, arka arkaya yaşanan vergi düzenlemeleri sonrası ÖTV düzenlemesinin sürpriz olmayacağı yorumunu yaptı.
© The Independentturkish
