Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta gerçekleşen üçlü toplantının ardından Türkiye'nin İsveç'in NATO üyeliğine onay vermesi dünya basınında geniş yankı buldu.
ABD merkezli Washington Post gazetesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la ABD Başkanı Joe Biden'ın pazar günü yaptığı telefon görüşmesi sırasında Erdoğan'ın halen İsveç'in üyeliğine karşı "uzun bir nedenler listesi" sıraladığına dikkat çekti.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Gazeteye konuşan üst düzey bir NATO diplomatı, "Şantaj sonsuzdu. Avrupalılar güçlü bir şekilde yanıt verdi" ifadelerini kullandı. İsmini vermeyen diplomat, Erdoğan'ın halen anlaşmadan çekilebileceğine vurgu yaptı.
Gazete Türkiye'nin temel amaçlarından birinin ABD'yle olan F-16 anlaşmasını tamamlamak olduğuna dikkat çekti. Haberde üçlü zirve sonrası yayımlanan ortak açıklamada uçaklarla ilgili bir ifade yer almadığı ancak ABD'yle yan bir anlaşma olup olmadığına ilişkin belirsizliğin sürdüğü kaydedildi.
Washington Post'ta Aslı Aydıntaşbaş imzasıyla yayımlanan köşe yazısında ise şu ifadelere yer verildi:
Günün sonunda Erdoğan bir pragmatist. Kapısında istikrarsız bir Rusya ve içerde sorunllu bir ekonomiyle, Türkiye'nin Batı'yla daha iyi ilişkileri olması gerektiğini biliyor. Vilnius zirvesinde Erdoğan bir devlet adamı olarak kutlanacak ve bu anı başka hangi anlaşmaların yapılabileceğini görmek için kullanabilecek. Ancak Türkiye'nin NATO ve Batı'yla daha iyi ilişkiler kurması için açılan fırsat penceresi sonsuza kadar açık kalmayacak. Daha fazla çözülme için, Türkiye'nin iç meseleler üzerine çalışmaya da gönüllü olması gerekiyor.
ABD merkezli CNN ise gelişmelerle ilgili, "Türkiye'nin İsveç'in ittifaka katılımını kabul etmesinin ardından, Başkan Joe Biden ve ittifak liderleri yüksek önemdeki NATO zirvesine birlik duygusunu canlandırarak giriyor" yorumunu yaptı.
Haberde ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jack Sullivan'ın, "Türkiye'nin kararı anlaşmanın üç tarafı arasındaki doğrudan görüşmelerin bir sonucu. Ancak ABD de tüm taraflarla önemli temaslar kurdu" ifadelerine yer verilirken, Biden'ın geçen hafta İsveç Başbakanı Kristersson'u Beyaz Saray'da ağırladığı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'la da telefon görüşmesi yaptığı hatırlatıldı.
New York Times da F-16'lara dikkat çekti
ABD merkezli New York Times gazetesi de konuyla ilgili haberinde, Türkiye'nin İsveç'in üyeliğine onay vermesinin kritik zirve öncesinde birlik görüntüsünü güçlendirdiğini belirtti.
Anlaşmanın NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg için bir zafer olduğu belirtilirken, Joe Biden'ın anlaşmanın hemen ardından söylediği, "Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türkiye'yle Avro-Atlantik bölgesinde savunma ve caydırıcılığı artırma konusunda çalışmaya hazırım" sözlerine dikkat çekildi.
Gazete, bu açıklamanın Türkiye'nin istediği F-16'ların satışına ilişkin bir işaret olarak yorumlandığına dikkat çekti.
Haberde, "Erdoğan'ın dönüşü bir fikir değişikliğinden daha çok, uyguladığı korku politikasının ona kazandırabileceği kadar kazandırmasıyla ilgili. İtirazını daha fazla sürdürseydi, muhtemelen daha fazlasını alamazdı. Ama NATO müttefikleri içindeki pozisyonunu riske atmış olurdu. Türkiye zaten Erdoğan'ın Putin'le yakın ilişkileri ve Türkiye'nin Rus şirketlerine yaptırımları atlatmak için yardım ettiği şüpheleri nedeniyle Batı güçlerinin takibi altında" yorumuna da yer verildi.
Sueddeutsche Zeitung: Erdoğan'ın şartı federal hükümeti şaşırttı
Almanya merkezli Sueddeutsche Zeitung gazetesi, Erdoğan'ın AB ve NATO üyelik süreçlerini birbiriyle ilişkilendirmesinin şaşkınlık yarattığını ancak konunun Stoltenberg'in çabalarıyla aşıldığını yazdı.
Gazete Türkiye-İsveç-NATO liderlerinin bir araya geldiği üçlü zirveye, Erdoğan'ın AB Konseyi Başkanı Charles Michel'le görüşebilmesi için bir süre ara verildiğini ve bu görüşmede Türkiye'ye "ilişkilerin yeniden canlandırılması" sözü verildiği detayını okuyucularıyla paylaştı.
Haberde AB üyelik müzakerelerinin devam edebilmesi için hem tüm AB hükümetlerinin hem de Avrupa Parlamentosu'nun uygun değişiklikleri yapması gerektiği hatırlatıldı.
Le Monde: 20 yıldır böyle dönüşlere alışkın olan Erdoğan için yeni bir açılım
Fransa merkezli Le Monde gazetesi de, yoğun diplomatik hareketliliğin yaşandığı "çılgın bir günün" ardından İsveç'in üyeliğinin onaylandığını ve bunun Rus lider Vladimir Putin için başka bir hayal kırıklığı olduğunu yazdı.
Gazete kararın Stockholm ve Batılı müttefikleri arasında büyük bir rahatlama yarattığını aktardı.
Le Monde kararla ilgili, "Bu ayrıca, 20 yıldır böyle dikkat çekici ve çelişkili dönüşlere alışkın olan Erdoğan'ın Batılı müttefiklerine yönelik mayıstaki seçimlerin ardından sinyallerini verdiği yeni bir açılımı" değerlendirmesinde bulunuldu.
Kommersant: Ankara'nın hamlesi zirvenin gündemini değiştirdi
Rusya merkezli Kommersant gazetesi ise, "Bundan sonra üyeleri tehdit edecek" başlığıyla verdiği haberde, "Türkiye Cumhurbaşkanı İsveç'e ve tüm dünyaya NATO'da kimin patron olduğunu göstermeye karar verdi" ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin bir anda AB şartını öne sürdüğüne dikkat çeken gazete, bu hamlenin zirvenin gündemini değiştirdiğini ve Erdoğan'ı zirvenin öne çıkan ismi yaptığını yazdı.
Gazete Erdoğan'ın pazartesi akşam yeni bir keskin dönüş yaparak İsveç'in üyeliğine onay verdiğini aktardı.
Independent Türkçe, Washington Post, New York Times, CNN, Kommersant, Le Monde, Sueddeutsche Zeitung
Derleyen: Barış Kaygusuz