BM Temsilcisi, Libyalı tarafları "kendisine muhalif olma" konusunda nasıl bir araya getirdi?

Libyalı taraflar, BMGK'ya verdiği brifingi "hayal kırıklığı" olarak nitelendirdi ve siyasi çıkmazı daha da kötüleştiren bileceğini söyledi. Ayrıca BM Genel Sekreteri'ne "bir alternatif arama" çağrısı yaptılar

Bathiliy, Fas'ta Diyalog Komitesi'nin vardığı mutabakatı gereksiz bulduğunu ve krizin çözümünün hukuki değil siyasi olduğunu söyledi / Fotoğraf: AFP

Birleşmiş Milletler'in (BM) Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy'nin Güvenlik Konseyi (BMGK) nezdinde siyasi süreç ve genel seçimlerle ilgili brifing vermesi, Libya'da neredeyse tüm partiler içerisinde yaygın bir öfkeyle karşılaştı.

Libyalı yetkililer, Bathiliy'nin açıklamalarının sinir bozucu olduğuna, siyasi çıkmazı daha da kötüleştirebileceğine ve Libya krizini derinleştirebileceğine dikkati çekti. 

Bathiliy'nin BMGK'daki konuşmasına en yoğun tepki, 17 cumhurbaşkanı adayının, yaptığı açıklamalarla BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'i 'göreve gelmesinden bir yıl sonra ülkedeki krizi çözme vizyonunu kaybettiği için' Libya Özel Temsilcisine alternatif aramaya çağırması oldu. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Hukuki değil siyasi

BM'nin Libya Özel Temsilcisi, tartışmalı brifingi sırasında Libya krizinin çözümünün hukuki değil siyasi olduğunu ve bu nedenle 6+6 komitesinin anlaşmasının yaklaşan seçimlere olanak tanımayacağını söyledi.

Aynı şekilde bu durumun, yeni bir hükümetin kurulması krizini ve siyasi anlaşmazlıkları derinleştirebileceğini dile getirdi.

Geçen pazartesi günü BMGK'ya verdiği brifingde Bathiliy, "Libya'daki ana karar vericiler siyasi bir anlaşmaya varmalı. Uzlaşıya dayalı çözümler olmaksızın bu çekişmeli konuların, seçim sürecini 2021'de olduğu gibi çıkmaza sokması ve daha fazla kutuplaşmaya ve istikrarsızlaşmaya yol açması muhtemeldir" dedi. 

Bathiliy, "6 Haziran'da 6+6 komitesi, cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerine ilişkin yasa tasarıları üzerinde anlaşmaya vardığını açıkladı. Komitenin çalışmalarını ileriye dönük önemli bir adım olarak değerlendiriyoruz. Ancak en tartışmalı konuları çözmek ve başarılı seçimler gerçekleştirmek için yetersizdir" ifadelerini kullandı. 

BM yetkilisi, "Cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday olma kriterleri, milletvekilliği seçimlerini cumhurbaşkanlığı seçimlerine bağlama ve yeni bir birleşik hükümet kurma konuları, büyük anlaşmazlık konularıdır. Her şeyden önce, en önde gelen aktörler ile Libya siyasi yelpazesinin ana bileşenleri arasında bir siyasi anlaşma gerektirmektedir. Bu anlaşma olmadan kanunların bu konuya ilişkin hükümleri uygulanamaz ve hatta yeni bir krize yol açabilir" dedi. 


Fikir birliği

Libya'daki siyasi partilerin ve oluşumların çoğu, derin görüş ayrılıklarıyla bölünmüş olanlar da dahil, uluslararası temsilcinin BMGK'ya verdiği brifingde belirtilenleri eleştirme konunda hemfikir.

Bu oluşumlar, bu ifadelerin Temsilciler Meclisi ile Devlet Yüksek Konseyi arasındaki siyasi diyalogda ilerlemeyi ve Fas'taki müzakere turunda vardıkları önemli fikir birliğini baltalayabileceğine inanıyor. 

Batelli'nin BMGK'daki açıklamalarının şoku, 17 cumhurbaşkanı adayını BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'e Libya'daki temsilcisini değiştirmesi çağrısında bulunmaya sevk etti.

Adaylar, "Bu açıklamalarıyla kendisini Libya krizinin bir tarafı durumuna soktu" dedi. 

Adaylar ayrıca, yaptıkları açıklamada "6+6 komitesinin çabalarını takdir ediyor, ulaştığı sonuçları memnuniyetle karşılıyor ve çıktılarına ilişkin gözlemlerini değerlendirmek üzere toplantı düzenlemeye davet ediyoruz. Ayrıca hem cumhurbaşkanlığı hem de yasama organlarında seçimlerin yapılmasının önünü açan yeni mutabakatlara varma çağrısı yapıyoruz. Aynı şekilde Bathiliy'nin komite toplantıları, çıktıları konusundaki tutumu ve komitenin toplantılarından kendisini uzak tutması bizi şaşırtıyor" dedi. 

Açıklamada ayrıca, "Bathiliy'nin arabuluculuk görevinden vazgeçip var olan uyuşmazlıkları seyretmesi karşısında da şaşkınız. BMGK'ya verdiği brifingde, yetkisi Temsilciler Meclisi tarafından halihazırda feshedilmiş olan Abdülhamid Dibeybe hükümeti tarafgirliğini esefle karşılıyoruz. Ayrıca Temsilciler Meclisi ve Yüksek Konsey'in, Dibeybe hükümetini değiştirme anlaşmasını tartışmalı bir konu olarak görmesi karşısında da şaşkınız" açıklamasında bulundu. 


Net bir vizyon yok

Ulusal Geçiş Konseyi Eski Başkan Yardımcısı Abdulhafız Ghoha, "BM Temsilcisi Abdullah Bathiliy'nin brifingde söylediklerinin özeti, Libya krizinin devam edeceği ve bir çözüm vizyonunun olmadığı yönünde" dedi. 

Ghoha, "Bathiliy, geçen Şubat ayında verdiği brifingde, BM sponsorluğunda seçimlere hazırlık dosyasını ele alacak yeni bir komite kurma sözünden geri adım atmıştı" şeklinde konuştu. 

Eski Başkan ayrıca, "Bathiliy, Libya krizini yönetmekte en başarısız olan uluslararası temsilcilerden biridir. Libya'daki çözümün ABD ve Rusya tarafından temsil edilen büyük güçlerin anlaşması olduğuna inanıyorum" dedi. 

Ayrıca 'Tabavi Kongresi' olarak bilinen grubun başkanı İsa Abdulmecid, Bathiliy'nin 6+6 komitesi ile ulaşılan anlaşma hususunda BMGK karşısında verdiği brifingdeki açıklamalarına şaşırdığını ifade etti. 

Abdulmecid, "Seçim yasaları üzerinde bir fikir birliğine varmış komitenin çalışmalarına sponsor olan ve çalışmaları destekleyen Fas Krallığı'nın çabalarını takdirle karşıladığımız bir zamanda, bu anlaşmanın nihai ve de anlaşmazlığı bitirmek için yeterli olmadığını düşünen Bathiliy'nin ifadeleri bizi şaşkına uğrattı" dedi. 


Hayal kırıklığı

Libyalı siyasi analist Abdullah el-Kebir ise BM'nin Libya Özel Temsilcisinin brifingi karşısında hayal kırıklığı yaşadığını dile getirdi. Kebir, Bathiliy'nin brifing sırasında "Geniş bir yelpaze reddettiği sürece, 6+6 komitesinin müzakerelerinin sonuçları hakkında bir fikir birliği işe yaramaz" yönündeki ifadelerine dikkati çekerek, "Bu, Bathiliy'nin Bouznika sürecinin başarısızlığını zımnen kabul etmesi anlamına geliyor" dedi. 

Kebir, "Bathiliy, yeni bir hükümetin kurulmasının en önde gelen aktörler arasında siyasi bir anlaşma gerektirdiğine inanıyor. Ayrıca bu, Akile ve Mişri'ye, hükümeti kurmanın Temsilciler Meclisi ve Yüksek Konsey tekelinde olmayacağı yönünde özel bir mesajdır" diye konuştu. 

Libyalı siyasi analist ayrıca, "Brifing genel olarak hayal kırıklığı yarattı. Misyonun yeni bir inisiyatifle uygulamaya başlayacağını duyurması gibi, yakın bir atılım için hiçbir umut ışığı ortaya koyulmadı" ifadelerini kullandı. 
 


Dibeybe'den destek

Bathiliy'nin BMGK'ya verdiği brifingde siyasi partilerin çoğunu diğerlerinden daha fazla öfkelendiren nokta, şu anda hükümet değişikliğini zımnen reddetmesiydi.

Bu ret, Libya yasama organlarının yetkilerine müdahale olarak kabul edildi. 

Temsilciler Meclisi Üyesi Abdulmunim el-Arfi, "Abdullah Bathiliy'nin verdiği brifing, askeri personelin ve çifte vatandaşlığa sahip olan isimlerin adaylığı da dahil olmak üzere seçim yasalarıyla ilgili tartışmalı konulara eklenen bir sorun olduğunu doğruladı ve hükümeti yeniden kurma konusundaki isteksizliğini gösterdi" dedi. 

"Bathiliy, politika üretmek ve görüş dayatmak değil Libyalılar arasında fikir birliği oluşturmak için destek ve bakış açılarını birleştirme temsilcisidir" diyen Arfi, "BM, kendisine herhangi bir çözüm dayatma veya herhangi bir hükümeti koruma değil, bakış açılarını bir araya getirme görevi vermiştir. Tartışmalı noktaları çözeceğiz ve görevi dış partilerin iradesi dışında seçimleri denetlemek olan bir mini hükümet kuracağız" ifadelerini kullandı. 


Batı'dan destek

Çoğu yerel partiden BM'nin Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy'e yöneltilen eleştirilere rağmen Bathiliy, başta ABD liderliğindeki Batı kampında, hâlâ geniş bir uluslararası desteğe sahip.

Bu durum, Libyalı tarafların onu görevinden alıp yerine yeni bir uluslararası elçi atama çabalarını engelleyebilir.

Bu çerçevede geçen salı günü ABD'nin Libya Özel Temsilcisi ve Büyükelçisi Richard Norland, Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy'nin BMGK'da verdiği brifinge övgüde bulundu.

Norland, Bathiliy'nin parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimleri için güvenilir bir yol haritası belirlemenin önündeki ana engellerin bir sunumunu yaptığını söyledi. 

Norland, ABD Büyükelçiliği'nin Twitter hesabından yaptığı açıklamada, ABD'nin BM Temsilcisinin bu engelleri aşmak için Libyalıları bir araya getirme çabalarını desteklediğini yineledi. 

 

 

Independent Arabia

DAHA FAZLA HABER OKU