Cezayir'in doğusundaki Bejaia şehrinde bulunan Necma Oteli'nin (13) numaralı odası, 1931'de kimliği belirsiz bir gurbetçi tarafından tam 10 yıllığına kiralandı ve henüz yeni bir ziyaretçiye kiralanamıyor.
Kimse bu yabancının gerçek kimliğini bilmeden orada bir yabancı olarak yaşadı.
Cezayir'in doğusundaki sahil kenti Bejaia'yı ziyaret edenlere, yerel olarak "Place Guidon" olarak bilinen 1 Kasım Meydanı'nın tam kalbinde, şehrin limanına bakan sokaklarının ve yerleşim alanlarının Fransız sömürge dönemine kadar uzanan tasarımı rehberlik ediyor.
Şehri inceleyen kişi küçük meydandaki binalara ve kafelere baktıktan sonra, son olarak "el-Necma" otel binasını görür.
Tüm odaları müşterilere açık olmadığı için, otel, burada geceyi geçirmek isteyenler için sıradan bir yer olmayabilir.
Ziyaretçi 13 numaralı odada konaklamayı talep ederse, resepsiyon görevlileri ondan özür diler çünkü oda yıl boyunca Portekiz Devlet Başkanı Manuel Teixeira Gomez'e ayrılmıştır.
Kulağa garip gelebilir ama doğru, iki yıldızlı bir otelde bir başkanlık odası var.
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun eski Portekiz cumhurbaşkanının adını açıklayana kadar, Cezayirlilerin çoğu 1920'ler ve 1930'larda ülkesi Portekiz'deki sefil bir siyasi durumdan kaçan yeni sakinin kimliğini yakın zamana kadar bilmiyordu.
Bu yeni sakin, rakiplerinin gözünden saklanmak ve ardından hikayesini yaymak için Cezayir'i kendi kendine sürgün olarak seçen eski Portekiz cumhurbaşkanıydı.
Olay, 27 Mayıs 1862'de Portekiz'de doğan ve 1923-1925 yılları arasında ülkeyi yöneten eski Portekiz Cumhurbaşkanı Manuel Teixeira Gómez ile ilgili.
Gomez, başbakanının darbe girişimlerini ve ihanetini öğrenince kısa süre sonra görevinden istifa etti.
İktidarı devretmeye ve siyasetten uzaklaşmaya karar verdi, ancak rakiplerinden fiziki tasfiye tehditleri alırken, destekçileri ona bağlı kaldı ve her seferinde geri dönmesini talep etti.
Gómez'in hayatı
Manuel Teixeira Gómez hayatının başında tıp okudu ama eğitimine devam etmedi. Yazmaya ve siyasete düşkündü ve yüzyıllarca monarşi ile yönetilen bir ülkede cumhuriyet sistemi kurmanın hayalini kuruyordu.
O da devrimin gerekliliği konusunda halkı eğitmek için kalemle çalışanlar arasındaydı, bu yüzden "el-Kifah" dergisinde rejime karşı yazılar yazdı.
5 Ekim 1910'da Portekiz halkı ayaklandı ve monarşiyi devirmeyi başardı ve "Birinci Cumhuriyet" kuruldu ve bu devrimin Gomez açısından meyvelerinden biri, Gomez'in 1911-1918 yılları arasında ülkesinin İngiltere büyükelçisi olarak atanmasıydı.
Bundan sonra, Eylül 1922'de Milletler Cemiyeti'nde Portekiz temsilcisi ve Milletler Cemiyeti Genel Kurulu Başkan Yardımcılığı da dahil olmak üzere çeşitli görevlerde bulundu.
Ekim 1923'te Gomez, Portekiz cumhurbaşkanı seçildi ve aynı zamanda Portekiz Demokrat Partisi'nin başına geçti. Ancak, kendisini devirme, tutuklama ve muhtemelen suikast girişimini fark ettikten iki yıl sonra (Aralık 1925) istifa ettiği için yönetimi çok kısa sürdü.
İktidarı devretmeye karar verdi, ancak ne yapmak istediğine dikkat çekmeden, kendini kurtarmak için ülkeyi terk etti.
Gomez, kaynayan darbe ve tasfiye tehdidinin ortasında, 1931'de bazı yakın arkadaşlarının yardımıyla, Akdeniz'in güney kıyısına doğru giden Hollanda gemisi "Zeus" ile kimliğini kanıtlayan hiçbir belgesi olmadan karısını ve iki kızını geride bırakarak ülkesini terk etti.
Hedef, Cezayir'in Bejaia şehrinin plajlarıydı, burada limana yakın küçük bir otele gitti ve orada kalmak için bir oda kiraladı.
Otel çalışanları veya Bejaia sakinleri oteldeki bu yeni misafirin Portimao şehrinde kendisini kuşatan ölümden kaçan Portekiz cumhurbaşkanı olduğunu bilmiyordu.
Bejaia sakinleri arasında, Manuel Teixeira'nın şehirde uzun süre ikamet etmeyi düşünmediğini belirten notlarından alıntı yapan hikayeler dolaşıyordu.
Otele vardığında iki gece, ardından bir hafta, ardından iki ay için rezervasyon yaptırdı. Ancak kader başka bir yol daha çizmişti:
Portekiz Demokrat Partisi'nin lideri şehre aşık olmuş ve kendisini Fransız yazar sanan şehir sakinleriyle iyi ilişkiler kurmuştu. Zamanının çoğunu odasında yazarak ve okuyarak geçirirdi.
Manuel Teixeira Gomez, Nejmeh Oteli'nin 13 numaralı odasında gerçek kimliğini 10 yıl boyunca saklayabildi ve ünlü çöl gezisi de dahil olmak üzere Cezayir içindeki geziler için Bejaia'dan nadiren ayrıldı.
Cezayir'deki günlükleri
Başkanın günlüğü, Portekiz'de edebiyat başkanı olarak bilindiği için, sabahları şehrin sokaklarında günlük bir tur atmak, eserlerini yazmaya devam etmek için odasına dönmekle sınırlıydı.
Bu odanın duvarları, en önemlisi edebi şaheserlerinden biri olan "Maria Adelaide" (1938) olmak üzere üç romanın yazıldığına tanıklık ediyordu.
Bu romanda, kendisini Cezayir'in doğusundaki Annaba şehrinde "Maria Adelaide" adlı bir dansçıyla bir araya getiren bir aşk hikayesini anlattı. Sonra dansçıdan ayrıldı ve bir daha hiç görüşmediler.
Portekizli bir gazeteci kendisini sürgünde ziyaret edene kadar başkanın günlük hayatı aynıydı.
Gazeteci, otel çalışanlarına, beyaz sakallı adamın eski bir Portekiz cumhurbaşkanı olduğunu, röportajın yayınlanmasından sonra Portekiz kamuoyunun eski cumhurbaşkanının akıbetini öğreneceğini söyledi.
Ancak röportaj, Gomez'in hasta olması nedeniyle geç yayınlandı ve vefat etmesi uzun sürmedi.
1941'de edebiyat başkanı Cezayir'de o odada öldü ve Bejaia'ya gömüldü, ardından Portekiz devleti naaşını ailesinin isteği üzerine 1950'de memleketi Portimao'ya nakletti.
13 No'lu Oda Gomez'in öldüğü gün bıraktığı şekliyle duruyor. Eski bir demir yatak ve önünde lavabo bulunan, duvarda asılı bir aynanın yer aldığı sade bir oda olan bu mekan küçük bir müzeye dönüştürüldü.
O odanın güzel yanı, meydanın ve limanın güzel bir manzarasına sahip olmasıydı. Artık odanın kimseye kiralanmasına izin verilmiyordu ve bu nedenle Cezayir ve Portekiz'den yazar ve aydınlar için adeta bir türbeye dönüştü.
2006 yılında Portekizli yetkililer, Cezayir ile işbirliği içinde, otelin yakınındaki bir meydana, resmi bir heyet ve aile üyelerinin huzurunda eski cumhurbaşkanının bir büstünü diktiler ve onun adını taşıyan edebiyat ve tarih alanında ulusal bir ödül başlattılar.
Cezayir ve Portekiz merhum cumhurbaşkanını kutlamaya devam ettiler, bu nedenle iki ülke Gomez'in hayatını anlatan "Zeus" adlı ortak bir film çekti.
Bu, eski cumhurbaşkanını Cezayir'e taşıyan Hollanda gemisinin adıydı. Filmin yönetmenlik görevi Portekizli yönetmen Paulo Felipe Monteiro'ya verildi.
Film ilk kez 2016 yılında Portekiz'de şu anki Portekiz Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Souza'nın huzurunda gösterildi.
Daha sonra 2017'de "Cezayir Operası"nda Portekiz büyükelçisi ve diplomatik heyetlerden başka isimler de dahil olmak üzere iki ülke yetkililerinden temsilcilerin huzurunda gösterildi.
Film, 1 Kasım meydanında Manuel Gomez'in ruhunu meydanın köşelerinde toplayan bir aşk hikayesinin gerçeklerini anlatıyor. Gomez'in gölgesi hâlâ 13 numaralı odadaki masanın üzerinde duran kitaplarının arasında geziniyor.
Independent Arabia
