Yunanistan pazar günü sandığa gidiyor: Miçotakis koltuğunu koruyabilecek mi?

Seçim öncesinde anketler tartışma yaratırken, mücadelenin Başbakan Miçotakis ve ana muhalefetteki Çipras arasında geçmesi öngörülüyor

Yunanistan'daki tren faciasının ardından protestocular parlamento binası önünde toplanarak hükümet karşıtı sloganlar attı (Reuters)

Yunanistan'da 21 Mayıs'ta yaklaşık 10 milyon kişi sandığa gidecek. 440 bin kişinin ilk kez oy kullanacağı seçimlerde, herhangi bir partinin tek başına hükümet kurma ihtimali düşük görünüyor.

Seçimlerden çıkan sonuçların Türkiye - Yunanistan ilişkilerine nasıl etki edeceği de merak konusu. 

Ioanna Kleftogianni.jpeg

Ioanna Kleftogianni

 Yunanistan'daki Ethnos gazetesinden Ioanna Kleftogianni, Independent Türkçe'ye "Seçim sonuçları ne olursa olsun Yunan hükümetinin Türkiye'ye yaklaşımında büyük değişim yaşanmasını 
beklemiyorum" değerlendirmesini yapıyor.

 27 partinin katılacağı seçimlerde, ön plana çıkan partiler arasında Başbakan Kiryakos Miçotakis liderliğindeki Yeni Demokrasi, ana muhalefetteki Aleksis Çipras'ın Radikal Sol İttifak'ı (SYRIZA) ve  Nikos Androulakis'in liderliğindeki Panhelenik Sosyalist Hareket-Değişim Hareketi (PASOK-KINAL) ittifakı yer alıyor.

Yeni Demokrasi üstünlüğünü korumak istiyor

İktidardaki merkez sağ Yeni Demokrasi, 300 sandalyeli mecliste 158 milletvekiline sahip. 

Muhafazakar partinin seçim vaatleri arasında yüzde 4,5 oranındaki enflasyonun 2025'e kadar yüzde 2'ye düşürülmesi ve vergilerde indirim uygulanması yer alıyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Ayrıca ortalama aylık ücretlerin 2023-2027'de yüzde 25 artışla 1170 eurodan 1500 euroya çıkarılması, asgari ücretin de 780 eurodan 950 euroya çıkarılması planlanıyor. 

Miçotakis, geçen yıl yüzde 12,7'ye yükselen işsizlik oranının 2027'ye kadar yüzde 8'in altına düşürüleceğini de vaat ediyor.

Parti, 2024-2027 programının toplamda 9,1 milyar euroya mal olacağını bildirdi.

Güvenlik meselelerini ön planda tutan Miçotakis, özellikle düzensiz göçmen akışını engellemek için Türkiye sınırına çekilen duvarı uzatacağını da söylüyor.

Nisanda Avrupa Birliği'nden de duvar için fon isteyen lider, 2026'ya kadar yapıyı 100 kilometreye çıkarmayı planlıyor. Çelik duvarın maliyetiyse yaklaşık 100 milyon euro.

Araştırma şirketlerinin düzenlediği anketlerde Miçotakis'in partisi birinci sırada yer alıyor.

Seçim arifesinde Miçotakis'e dava

Öte yandan 28 Şubat'ta gerçekleşen ve 57 kişinin yaşamını yitirdiği tren kazasının ardından hükümete karşı büyük protestolar da düzenlendi. Miçotakis ise yaşananların ardından halktan özür diledi.
 

miçotakis reuters.jpg
55 yaşındaki Miçotakis, 8 Temmuz 2019'da göreve başladı (Reuters)


Kazada yakınlarını kaybedenlerse salı günü aralarında Miçotakis'in de yer aldığı yetkililerle ve bakanlarla ilgili şikayette bulunarak dava açtı

SYRIZA'nın lideri Çipras: Anketlere kulak asmayın!

Ana muhalefetteki SYRIZA'nın mecliste 86 sandalyesi var. 

Ülkenin büyük borç krizine girdiği 2015-2019'da başbakanlık yapan Çipras, 1 Temmuz'dan itibaren asgari ücreti 880 euroya çıkaracaklarını vaat ediyor.

İşçilerin haklarını koruyacağını temin eden solcu siyasetçi, haftalık çalışma saatini 40'tan 35'e indireceğini ve kamu sektöründeki maaşlara yüzde 10 zam yapılacağını da belirtti.

Emekli maaşlarına yıllık 500 euroya kadar prim ödemesi ve tüm emeklilerin maaşlarına yüzde 7,5'lik bir zam da vaatler arasında.

Çipras, Yunanistan'ın önde gelen gazetelerinden Kathimerini'ye röportajında, Meriç Nehri boyunca sınıra inşa edilen çelik duvarı kaldırmayacaklarını söyledi.

Öte yandan solcu siyasetçi, duvarın düzensiz göç sorununu çözmek için tek başına yeterli olmadığını belirterek, iktidara gelmeleri halinde AB yasalarına ve uluslararası kanunlara uygun bir göç politikası hazırlayıp, Türkiye'yle birlikte çalışacaklarını da ifade etti. 
 

çipras reuters.jpg
48 yaşındaki Çipras'ın partisi SYRIZA, 2015'teki seçimlerde Yeni Demokrasi'yi 7,5 puanla geçmişti (Reuters)


Anketlerde SYRIZA, iktidardaki Yeni Demokrasi'nin ardından ikinci sırada yer alıyor.

Ancak Çipras, anketlere güvenilmemesi gerektiğini ve bu çalışmaların yanlı olduğunu savunuyor. Solcu lider özellikle tren faciasının ardından 

Bu hafta Selanik'te yaptığı açıklamada solcu lider, özellikle tren faciasının ardından iktidarın oylarını artırmasının imkansız olduğunu savunarak, seçmenlere "Anketlere kulak asmayın!" diye seslendi. 

Hükümet sözcüsü Akis Skertsos, Çipras'ın eleştirilerine tepki göstererek, "anketleri sorgulamanın kaybedenlerin taktiği" olduğunu söyledi.

"Seçimler, muhalefetin anketlere karşı savaşına dönüştü"

Kleftogianni, anket çalışmalarının ülkede tartışmalı olduğunu vurgulayarak, şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

Anketlere göre hükümet 6-7 puanlık güvenli bir üstünlük sağlamış görünüyor. Ancak muhalefet anketlerin doğruluğu konusunda sürekli endişelerini dile getiriyor. Bu noktada, seçimler hükümete karşı bir mücadeleden ziyade muhalefetin anketlere karşı bir savaşı gibi düşünülebilir.

PASOK-KINAL seçimlerde "kral yapıcı" rolünde

Ülkenin üçüncü büyük partisi konumundaki PASOK'un 2018'de Demokrat Sosyalistler Hareketi (KIDISO), Demokratik Reform Birliği (EDEM) ve Sosyal Demokrasi İçin Yurttaşlar Hareketi adlı küçük sol partilerle bir araya gelerek oluşturduğu ittifakın mecliste 22 sandalyesi var.

Kömür ve doğalgaz yerine çevreci enerji üretimi politikalarını destekleyen PASOK-KINAL, sağlık sisteminin güçlendirilmesi, memurların maaşlarının artırılması ve kamu hizmetinde şeffaflık sağlanması gibi vaatlerde bulunuyor.

SYRIZA ve Yeni Demokrasi arasında geçecek çekişmeli seçimlerde anketlerde üçüncü sırada yer alan PASOK-KINAL'in "kral yapıcı" rolünü oynaması bekleniyor.

"Kaos yaşanabilir"

İttifak, şimdiye kadar kimi destekleyeceğini açıkça belirtmedi. Androulakis, Miçotakis'in ya da Çipras'ın başbakan olmadığı bir koalisyon formülü üzerinde çalıştıklarını söylüyor.

Parti politikaları SYRIZA'nınkine daha yakın duran ittifakın tarafını net olarak belirtmemesinin, seçim sonrası hükümet kurulması sürecinde kaosa yol açabileceğinden de endişeleniliyor.
 

Androulakis.jpg
44 yaşındaki Androulakis, 2 Temmuz 2014 – 2 Mayıs 2023'te Avrupa Parlamentosu'nda görev yapmıştı (kinimaallagis-gr)


Öte yandan Androulakis'in, Predator casus yazılımıyla Yunanistan Ulusal İstihbaratı tarafından dinlendiğini öne sürerek temmuzda suç duyurusu yapması da gündem oldu. İttifak lideri, casusluk olayından doğrudan Miçotakis'i de sorumlu tutmuştu.

Ayrıca PASOK'tan milletvekili Eva Kaili, Avrupa Parlementosu'nda görev yaparken hakkında yolsuzluk, rüşvet ve kara para aklama suçları nedeniyle soruşturma başlatılmasının ardından partiden ihraç edilmişti.

Neo-Nazi partiye yasak

Yunanistan'da suç örgütü olarak tanımlanan radikal sağcı Altın Şafak Partisi'nin kilit isimlerinden Elias Kasidiaris'in kurduğu Ulusal Parti-Helenler'in seçime girmesi de engellendi.

Cezaevindeki Kasidiaris'in partisi, parlamentoya girecek desteği yakalamasına rağmen, şubatta meclisten geçen ve suç örgütlerinin seçimlere katılmasını engelleyen yasa kapsamında alınan kararla seçimlere katılmayacak. 
 

kasidiaris_AP.jpg
Neo-Nazi Altın Şafak'ın eski liderlerinden Kasidiaris, suç örgütü üyeliği gerekçesiyle 2020'de 13 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı (AP)


Yeni seçim sistemi

Mecliste 151 sandalyeyi kazanan parti tek başına iktidar olabilecek. Fakat hiçbir partinin bu sayıya ulaşamaması halinde Cumhurbaşkanı Katerina Sakelaropulu, en çok oyu alan parti liderini hükümeti kurması için görevlendirecek. 

Hükümet kurulamazsa görev sırayla en çok oy olan ikinci ve üçüncü parti liderlerine verilecek ve kendilerine üçer gün süre tanınacak. 

Yine hükümetin oluşturulamaması durumunda, parti liderlerine son kez görüşme hakkı tanınacak. Anlaşma sağlanamazsa tekrar sandığa gidilecek. İlk seçimde alınan oy oranına bakılmaksızın tüm parti ve bağımsız adaylar bir kez daha pusulada yer alacak. 
 


"Bonus milletvekilliği"

Önceki seçimlerde uygulanan "bonus milletvekili" sistemi de değiştirildi. Buna göre koalisyon hükümetlerinden kaçınılması için birinci gelen partiye 50 "bonus milletvekilliği" veriliyordu. 

Bu sistem ilk tur için kaldırılırken, seçimin tekrar edilmesi halinde oy oranı yüzde 25'in üzerine çıkan partiye 20 bonus milletvekilliği verilecek. Yüzde 25'in üzerindeki her yüzde 0,5'lik artış için bir fazla milletvekilliği öngörülüyor. Birinci parti bu çerçevede azami 50 bonus milletvekilliği alabilecek. 

Bunlara ek olarak katılımcılar, sadece oy pusulalarında yer alan partiler arasında değil, tercih ettikleri partinin listesinde yer alan milletvekili adayları arasında da tercih yapabilecek.

Dolayısıyla öncelikle bir partinin belli bir bölgeden çıkaracağı milletvekili sayısı bölgeden aldığı toplam oy oranına bağlı olacak. Milletvekili olma önceliğini, alınan oy miktarı belirleyecek.


Independent Türkçe, Kathimerini, Greek City Times, Greek Reporter, Politico, Reuters, Euronews, Euractiv, AA

DAHA FAZLA HABER OKU