Gürcistan karar eşiğinde: Oligark kime denir?

İktidar ve muhalefet, AB'nin istediği anti-oligark yasasında uzlaşamıyor

Gürcistan Ekonomi Bakanı Levan Davitaşvili (solda) ve Avrupa Komisyonu üyesi Kadri Simson 9 Kasım'da Brüksel'de bir araya geldi (Gürcistan Ekonomi Bakanlığı)

Gürcistan Parlamentosu, Avrupa Birliği'nin (AB) haziranda üye adaylığı için ön şart saydığı 12 kriter uyarınca ülke sistemini oligarklardan arındırmayı tartışmaya başladı. 

Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra 1990'larda Rusya ve Ukrayna'da ortaya çıkan servet sahiplerini tanımlamak için kullanılan "oligark" kavramının Gürcistan'da tam karşılığı olmaması tartışmaları iyice alevlendiriyor.

Bu tanıma en yakın kişi, Gürcistan'ın en zengini, Gürcü Rüyası partisinin kurucusu ve 25 Ekim 2012-20 Kasım 2013 arasında başbakanlık yapan Bidzina İvanişvili. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

İvanişvili, Avrupa Parlamentosu'nun yeni güncellediği oligarklar listesinde yer alıyor. 

Forbes'a göre İvanişvili 4,6 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin 526. kişisi ama geçen sene siyasetten emekliye ayrıldığını açıkladıktan beri ortalarda gözükmüyor. Buna rağmen, birçok Gürcistan vatandaşı onun hâlâ Başbakan İrakli Garibaşvili ve kendisine yakın diğer isimler aracılığıyla ülkeyi yönettiğine inanıyor.

Gürcü Rüyası milletvekili Miheil Sercvelazde, 2 Kasım'da iddiaları reddetti:

İvanişvili herhangi bir kısıtlama gerektirecek siyasi veya başka türlü faaliyette değil. 

AB'nin Gürcistan'daki büyükelçisi Pawel Herczynski, eylülde Interpressnews ajansına konuşurken, meselenin Gürcistan'a özgü olmadığını söyledi:

Eski Sovyet bölgesinin hemen her yerinde var. Menfaat sahipleri var ve iş dünyasının siyaset üzerinde çok fazla etkisi var. Gürcülerin vereceği karardır ve samimiyetle umuyoruz ki sıra bu meseleye geldiğinde ilerleme kaydedilecektir.

Gürcü Rüyası partisinin Ukrayna'da geçen yıl kabul edilen yasayı model alarak ekimde parlamentoya sunduğu tasarı 3 Kasım'daki ilk görüşmede onay aldı.

Ancak muhalefet, tasarının ülkenin tek oligarkı olduğu iddia edilen İvanişvili'yi değil, onun muhaliflerini hedeflediğini savunuyor.

Gürcistan'ın en büyük bankası TBC'nin ve Gürcistan İçin Dene partisinin kurucusu Memuke Hazarazde, 2 Kasım'da kendisinin de hedef olduğunu savundu:

Gürcü Rüyası her siyasete katılmak isteyen her varlıklı kişiyi oligark diye damgalamaya çalışıyor. Oligarşi kavramını çarpıtıp saptırarak ve bu yeni yasayı getirerek ülkenin iş dünyasını mahvetmeye, insanları başarılı insanlardan; yeni işyerleri açan, yatırım getiren ve ülke ekonomisini yürüten iş insanlarından nefret ettirmeye çalışıyorlar.

Tasarıda oligark "Belirgin toplum hayatında belirgin ekonomik ve siyasi ağırlık sahibi kişi" diye tanımlanıyor. Gürcistan'da oligark olmanın yolu şu dört kriterden en az üçünü taşımaktan geçiyor: siyasete katılım, medya üzerinde belirgin etki, pazar payı yüksek bir şirketin son hamili olmak ve ülkedeki asgari geçim düzeyinin 1 milyon katını aşan varlığı bulunmak.

Oligark sayılanlar siyasete katılamayacak, hatta siyasi partilere bağışta bulunamayacak ve özelleştirme ihalelerine giremeyecek. Ayrıca, kamu görevlileri bu kişilerle irtibatlı olmadığını resmen bildirecek.

İvanişvili, resmiyette emekliye ayrıldığı için kriterlere uyup uymadığı tartışma götürür. Gürcü medyasına göre, muhalefet, parti kuruculuğu ve eski iş arkadaşlarının kamu görevinde bulunması gibi ek kriterler eklenmesi için tasarı hazırlıyor.

Gürcü Rüyası Genel Başkanı İrakli Kobahidze, 2 Kasım'daki açıklamasında AB'nin Ukrayna'daki yasayı desteklediğini hatırlattı:

Demek ki objektif kriterleri karşılıyor, bizim veya muhalefetin çıkarlarına göre hazırlanmış değil. Oligark her ülkede oligarktır, bunun başka tanımı olmaz.

Son üç seçimdir parlamentoda çoğunluk sağlayan Gürcü Rüyası'nın muhalefet oylarına ihtiyacı yok ama AB'nin onayı gerekli.

Bu arada, Gürcistan Ekonomi Bakanı Levan Davitaşvili 9 Kasım'da Brüksel'de Avrupa Komisyonu'nun enerjiden sorumlu üyesi Kadri Simson ve ulaştırmadan sorumlu üye Adina Valean'la görüştü. 

Açıklamalara göre, görüşmelerde Gürcistan'dan AB üyesi Bulgaristan veya Romanya'ya deniz altından enerji nakil hattı döşenmesi projesi ele alındı.

 

Independent Türkçe, Eurasianet, Agenda.ge

DAHA FAZLA HABER OKU