Çavuşoğlu'nun Latin Amerika temasları (2): Kolombiya, Panama, Venezuela

Hüsamettin Aslan Independent Türkçe için yazdı

Fotoğraf: AA

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Latin Amerika turunun dördüncü durağı olan Kolombiya'da resmi temaslarına devam etti.

Başkent Bogoto'da Kolombiya Devlet Başkanı Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Marta Lucia Ramirez ile birlikte ortak basın toplantısı düzenledi. Daha sonra Çavuşoğlu, Kolombiya Devlet Başkanı Ivan Duque ile Başkanlık Sarayı Casa Narino bir araya geldi.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Çavuşoğlu, Latin Amerika'da gerçekleştirdiği turda Brezilya, Uruguay, Ekvador'dan sonra Kolombiya'ya gitti. Burada Maarif Vakfı'nın Kolombiya temsilciliğinin resmi açılışını gerçekleştirdi. Çavuşoğlu Bogota'da Türkiye'nin Latin Amerika'ya yönelik politikasında Kolombiya'nın önemini vurguladı ve iki ülke arasındaki işbirliğini derinleştirmek isteğini söyledi.

Basın toplantısında "bugüne kadar Ramirez ile 3 defa görüşme gerçekleştirdiklerini" ifade eden Çavuşoğlu, Ramirez ile yaptıkları görüşmenin verimli geçtiğini belirterek, Türkiye-Kolombiya arasında çeşitli anlaşmalar imzaladıklarını hatırlattı.

Bu bağlamda Kolombiya, Latin Amerika'da Türkiye'nin ikinci en büyük ticaret ortağı olduğunu açıkladı.

Daha sonra Çavuşoğlu, Kolombiya Cumhurbaşkanı Ivan Duque ile görüştü ve ortak bir basın toplantısı düzenledi.
 


Görev süresi bu yıl bitecek olan Cumhurbaşkanı Duque, açıklamasında Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmek istediğini de belirti.

Cumhurbaşkanı Duque, şunları söyledi:

Kolombiya'ya birçok alanda daha fazla Türk yatırımı gelmesini önemsiyoruz. Yenilenebilir enerji, altyapı, tarım ve ayrıca teknoloji bunlardan bazıları. Bu ziyaretin bize daha fazlasını yapmamız gerektiği mesajını da verdiğine inanıyoruz. Ayrıca, güvenlik işbirliği yapmak için iyi bir fırsat olduğunu düşünüyoruz. Yasadışı uluslararası suçla savaşabiliriz, terörle savaşabiliriz ve bilgi alışverişinde bulunabiliriz.


Türkiye ve Kolombiya, sırasıyla 5 ve 2,5 milyon ile dünyada en fazla mülteciye ev sahipliği yapan iki ülke. Bu bağlamda göçmen sorunları gündemde yer diğer bir konu oldu.

Bunun dışında Türkiye ve Kolombiya, kokain kaçakçılığı ile bağlantılı haberlerin eşi görülmemiş bir ölçekte arttığı bir dönemde iki ülke de birlikte anılır oldular.

Dolayısıyla iki ülke arasında uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele gündemin bir diğer ana konusu oldu. Bu konu Türkiye'nin Latin Amerika algısına ve politikasına ciddi zarar veriyor.
 


Kolombiya, Türkiye'nin Venezuela ile yakınlaşmasından rahatsız; ancak Türkiye, Venezuela-Kolombiya arasında arabulucu rol üstlenebilir

Ortak basın toplantısında Kolombiya Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Ramirez, son yıllarda büyük talep gören kahve ve kömür gibi ürünlerin tanıtımına ilginin devam ettiğini söyledi.

Ramirez, sözlerine şunları ekledi: 

Kahve ihracatını artırmak, kömür ihracatını artırmak istiyoruz çünkü her halükarda Bu ürünlerin şu anda yüksek talep gördüğünü biliyoruz, ancak her şeyden önce tarımsal-sanayi ve endüstriyel hizmet ihracatımızı artırmak istiyoruz.


Çavuşoğlu ise hükümetinin karşılıklı yatırımları güçlendirmek için çalıştığına dikkat çekerek, Türk iş adamlarının özellikle altyapı, turizm ve ulaşım konularında "özel bir ortak" olarak kabul edilen Kolombiya'ya bahis yapmakla ilgilendiklerini söyledi.

"Türkiye'nin dünyadaki etkisinin" altını çizen Ramírez, "Çok büyük kültürü, nüfusu, ekonomisi ve geleneğinin etkisi, ama hepsinden önemlisi bu gelişmiş vizyon, Türkiye'yi çok ilgili bir ülke yapıyor" dedi.

"Türkiye'nin sesi, uluslararası arenada daha güçlü bir ses haline geliyor" diye vurgulayan Ramírez, bu nedenle "Latin Amerika'da her zaman demokrasiyi savunmasını" istedi.
 

1.jpg
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Kolombiyalı mevkiidaşı Marta Lucia Ramirez'le ortak basın toplantısında / Fotoğraf: Twitter -@MevlutCavusoglu

 

Ramírez ayrıca, "Felsefi, ideolojik, politik farklılıklar olabilir, ancak farklılıkların olamayacağı, dünyanın tüm ülkelerinin hukukun üstünlüğüne, özgürlüklere ve iktidarın değişimine saygı duymasını istemektir ve tam da bu bizim için en büyük meydan okumadır. Latin Amerika'da, Kolombiya'nın bazı komşu ülkelerinde var" diye konuştu.

Kolombiyalı Bakan'ın "bazı komşu ülkeler"den kast ettiği yer ise; komşusu Venezuela idi. Zira Chavez ve Maduro Venezuela'sı ile Sağcı Kolombiya Hükümetleri askeri darbeler, suikastlar, sınır problemleri, göçmen meseleleri ve uyuşturucu savaşları yüzünden sıkça karşı karşıya gelmektedir.

Bu bağlamda ABD'nin Venezuela'ya yönelik ekonomik ve siyasi ambargosuna karşı Türkiye; Çin, Rusya, İran ve Küba ile birlikte Venezuela'nın yanında olmuştur.

Dolayısıyla Kolombiya Dışişleri Bakanı Ramírez, diplomatik bir nezaketle Türkiye'nin Venezuela ile ilişkisine bir gönderme yaptı.

Aslında Türkiye için; Kolombiya, tıpkı Venezuela gibi aynı işbirliği alanları olan "tarım, yenilenebilir enerji, ticaret, yatırım, güvenlik işbirliği ile terör ve organize suçla mücadeleyi" kapsayan eylem planlarını ortaya koyuyor.

Bu yazı vesilesiyle Türkiye; Kolombiya-Venezuela arasındaki sorunlu çatışma konularında bir arabulucu rol üstlenebilir. 

Çünkü Kolombiya ile Venezuela'da da her iki ülkenin milyonlarca vatandaşı yer değiştirmiş. Karşılıklı olarak aynı nedenlerden ötürü; uyuşturucu savaşları, ekonomik problemler, ideolojik nedenler ve yönetsel baskıdan ötürü kaçmıştır.

Dolayısıyla biri birlerinin iç işlerine karışmaları da kaçınılmazdır. Üstelik din, dil, etnik kimlik ve tarih birlikteliklerini de göz önünde aldığımızda neredeyse Venezuela ve Kolombiya tek bir ülke gibi duruyor. 

Çavuşoğlu'nun Venezuela gündemi de Kolombiya'dakinden farklı olmayacaktır. Maduro ve Venezuela'nın özel durumundan kaynaklı ilişkileri bir kenara bırakırsak; Kolombiya ve Venezuela'nın Türkiyestratejisi,ihracat temelinde ticari ilişkileri geliştirmek.

Ham madde ürünlerini Türkiye ve çevre ülkelerine ihraç etmek; ayrıca kendi ülkelerinin kalkınması için Türkiye'nin tecrübelerinden istifade etmektir.

Neyse yazımız amacı dışına çıkmaması için bu konuyu şimdilik burada keserek; meselenin takdirini Türk devletinin karar alıcılarına bırakıyorum.


Panama'ya Türkiye'den yapılan ilk resmi ziyaret

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Uruguay, Brezilya, Ekvador ve Kolombiya'nın ardından Latin Amerika turunun beşinci ziyaretini Panama'ya gerçekleştirdi.

Çavuşoğlu, Türkiye'nin Panama'ya Dışişleri Bakanı düzeyindeki ilk ziyaretini gerçekleştirdi. Resmi temaslara başlamadan önce Çavuşoğlu, Panama Kanalı'nda incelemelerde bulundu.
 


Çavuşoğlu sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, "Dünyanın en önemli mühendislik projelerinden Panama Kanalı'nda incelemelerde bulunduk. Kanal İstanbul için bu tecrübeden yararlanacağız" dedi.

Başkent Panama City'de, Çavuşoğlu'nun ziyaretinin ardından Panama ve Türkiye hükümetleri ticaret ilişkilerini güçlendirilmesi ve turizm sektörünü teşvik edilmesi oldu.

Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Laurentino Cortizo ve Dışişleri Bakanı Erika Mouynes ile ayrı ayrı bir araya geldi.
 

2.jpg
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Panama Cumhurbaşkanı Laurentino Cortizo ile birlikte / Fotoğraf: Twitter - @MevlutCavusoglu

 

Çavuşoğlu ve Mouynes, kültürel, akademik, spor, gastronomi, ekolojik ve doğa odaklı turizm geliştirme projelerini teşvik etmek için bir işbirliği anlaşması imzaladı.

Görüşmeler sonucunda her iki dışişleri bakanı ticaret, kültürel işbirliği, öğrenci değişimi ve eğitim ve turizm anlaşmalarını görüştü ve ticaret hacmini artırma ve Panama'dan Türkiye'ye ihracatı teşvik etme konusunda da anlaştı.

Ayrıca, Panama ürünlerini tanıtmak ve Orta Amerika ülkesindeki Türk yatırımlarını teşvik etmek için ticari turlar düzenlenmesi konusunda mutabakata vardılar.

Panama Dışişleri Bakanlığı'na göre, Panama'nın Türk Hava Yolları ile doğrudan hava yolu aracılığıyla bağlantısını "her iki bölge/ülke arasında bir hava köprüsü,  ticaret ve turizmin geliştirilmesine katkıda bulunmak" konusunda anlaştılar.

Panama'daki Latin Amerika ve Karayipler Parlamentosu (PARLATINO) Daimi Merkezi'ne resmi ziyarette bulunan Çavuşoğlu, Türkiye'nin bölgeyle ilişkilerinin ve ortak projelerin geliştirilmesinin "çok önemli" olduğunu vurguladı.
 


Çavuşoğlu, Arjantinli Senatör Silvia Giacoppo başkanlığındaki Parlatino Yönetim Kurulu üyeleri tarafından kabul edildi.

Türkiye Ekim 2021'de, TBMM'de anlaşmanın onaylamasının ardından Bölge Parlamentosu'nun Gözlemci Üyesi oldu.

Parlamento Başkanı Senatör Silvia Giacoppo, Türkiye Dışişleri Bakanı'nın ziyaretiyle ortak projelerin geliştirilmesine yönelik ikili işbirliğinin güçlendirildiğini söyledi.

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Türkiye'nin şu anda Ukrayna ile Rusya arasındaki savaşta arabulucu olarak odaklanmış olmasına rağmen, Latin Amerika'nın işbirliği ve dostluk bağlarının güçlendirilmesi için son derece önemli olduğunu belirtti.

Panama üniversitelerinde eğitim ve kültür konularında Türk dilinin öğretilmesi için işbirliğinin güçlendirileceğini vurgulayan Çavuşoğlu, bu konuda verimli görüşmeler yaptıklarını kaydetti.

2021-2022 yılları arasında, Panamalılar için akademik teklifi güçlendirmeyi amaçlayan Türk üniversiteleriyle 3 anlaşma imzalandı.

Ankara Üniversitesi ve Panama Üniversitesi İstanbul Teknoloji Enstitüsü ve Panama Teknoloji Üniversitesi ile denizcilik ve eğitim-kültür işbirliği anlaşmaları imzalanmıştı.

Bu bağlamda, Dışişleri Bakanı Mouynes, Hükümetin, Türkiye'nin bilim ve teknolojide sunduğu güçlü yönlerden yararlanmak için bilgi alışverişini güçlendirmeye olan ilgisini dile getirdi.

Diplomatik toplantıda ele alınan konulardan bir diğeri, ProPanama'nın teşvik ettiği, Panama kahvesinin Türkiye'ye ihracatına yönelik uluslararası ticaret borsası konuşuldu.


Maduro, Türkiye ile ilişkileri derinleştirmek istiyor

Mevlüt Çavuşoğlu, Latin Amerika gezisi kapsamında Panama, Kolombiya, Uruguay, Brezilya ve Ekvador'u ziyaret ettikten sonra altıncı ve son ziyaretini Venezuela'ya gerçekleştirdi.

Çavuşoğlu, Venezuela ile tarım, balıkçılık, sağlık, eğitim ve sanayi sektörü gibi alanlarda anlaşmalar imzaladı.
 

4.jpg
Fotoğraf: Twitter - @MevlutCavusoglu

 

Venezuela ile Türkiye arasındaki mevcut temel ilişki; ekonomik. Maduro yönetiminin gelir elde etmesi ve ABD yaptırımlarının etkilerini azaltmak için altın ticaretinden sağlanan geliri arttırılması istenmektedir.

Bu bağlamda ABD'nin Maduro'ya uyguladığı ekonomik yaptırımlarını aşmak için müttefik ülkelerle ticari ilişkilerini güçlendirmeye çalıştığı bir dönemde, Türkiye ile çeşitli işbirliği anlaşmaları imzaladı. 

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Karma İşbirliği Komisyonu'nun üçüncü toplantısında yaptığı konuşmada, "Zor zamanlarda Venezuela ile birlikteydik ve Venezuela ile birlikte olmaya devam edeceğiz" dedi.

Çavuşoğlu, "İşbirliğini daha da güçlendirmek için gerekli adımları atacağız" ve "bazı (diğer) anlaşmalar hakkında görüşmeye devam edeceğiz" açıklamasında bulundu.

Maduro, "İşbirliği ve karşılıklı yarar yolunda bir yol inşa edebildik" yorumunu yaparken, Türkiye'ye "Venezuela'ya karşı alınan tek taraflı zorlayıcı önlemleri açık ve net ve çok kesin bir şekilde kınadığı" için teşekkür etti.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Latin Amerika ziyaretleri kapsamında bulunduğu Venezuela'da ülkenin önde gelen gazetelerinden El Universal için "Türkiye-Venezuela İlişkileri: Örnek Bir Dostluk ve İşbirliği" başlıklı makale kaleme aldı.

"İkili ticaret hacmimiz 2021'de 852 milyon dolara yükseldi" diyen Çavuşoğlu, şu ifadeleri kullandı:

Türk Hava Yolları, haftada 7 frekans uçuşla, Venezuela ile ülkemiz arasında bir köprü vazifesi görmektedir. Türkiye Maarif Vakfı, Venezuela hükümetinin de desteğiyle, Karakas'ta mevcut 3 okulu ile kaliteli ve dünya standartlarında bir eğitim vermektedir.

Bir yandan da bugüne kadar 76 Venezuelalı öğrenci, Türkiye bursları kapsamında ülkemizde yüksek öğrenim görmek üzere burs kazanmıştır. Bu öğrenciler, mezun olduklarında Türkiye'nin Venezuela'daki gönüllü elçileri olacaktır.

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) Venezuela'da gerçekleştirdiği 20 kadar proje ile halklarımızın yakınlaşmasına önemli katkıda bulunmuştur. Önümüzdeki dönemde, Karakas'ta bir TİKA ülke ofisi ve Yunus Emre Türk Kültür Merkezi açılması için görüşmelerimiz devam etmektedir.


Devlet kanalı VTV tarafından yayımlanan imza töreninde konuşan Maduro, "Türkiye'nin Venezuela'daki yatırımını genişletme zamanının geldiğini" söyledi ve sözlerine şunları ekledi:

Venezuela'daki Türk yatırımının, ticarette, gıda üretiminde, teknolojide, telekomünikasyonda, ağır sanayide, hafif sanayide, ilaçta, turizmde, petrolde, gazda Türk yatırımını genişletme zamanı geldi.


Başkan, Venezuela'da "portföyün Türkiye'nin yatırımı için hazır ve açık" olduğuna dair güvence verdi ve "güçlü ve yaratıcı işadamlarını" Venezuela'nın tüm üretken alanlarına yatırım yapmaya çağırdı.

Maduro, "çok yakında" karşılıklı işbirliği planını başlatmak ve hızlandırmak için Türkiye'yi ziyaret edeceğini açıkladı.
 

3.jpg
Fotoğraf: Twitter - @MevlutCavusoglu

 

Türkiye Maarif Vakfı'na bağlı San Román Okulu'nun Karakas'taki açılış töreninde Çavuşoğlu, "Venezuela'da bulunmaktan mutluluk duyduğunu" belirterek, Türkiye'nin açacağı okulların "bir katkı sağlayacağına inandığını " ifade etti.  

Etkinliğe katılan Venezuela Dışişleri Bakanı Felix Plasencia da Türkiye'ye teşekkürlerini iletti. "Sevgili dostum Çavuşoğlu buraya gelene kadar Latin Amerika'nın her yerini gezdi ve kendisine gerçekten çok teşekkür ediyorum" dedi.

Stratejik ittifakları derinleştirmeyi amaçlayan Cumhurbaşkanı Nicolás Maduro Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nu Karakas'taki Miraflores Sarayı'nda kabul etti.

Toplantı, Karakas ve Ankara'nın sağlık, ekonomi, tarım, balıkçılık, eğitim, turizm ve spor alanlarında ikili işbirliğini güçlendirme niyetini teyit eden III. Venezuela-Türkiye Karma Komisyonu'nun kurulması vesilesiyle gerçekleştirildi.

Karakas ve Ankara, 2022 ile 2024 yılları arasında turizm uygulama programı kapsamında bugüne kadar toplam 20 ikili anlaşma imzaladı.

Çavuşoğlu'nun son ziyaretinde de Sağlık, ekonomi, spor ve diğer alanlarda 8 işbirliği anlaşması imzalandı.


Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Venezuela'daki resmi çalışma gündeminin bir parçası olarak Venezuela Ulusal Meclisi'nin (AN) sembolik mekanlarını gezdi ve başkan Jorge Rodriguez ile bir görüşme gerçekleştirdi.

Mevlüt Çavuşoğlu ayrıca, Ulusal Panteon'daki Kurtarıcı Simón Bolívar'ın önüne çiçek koyarak saygı duruşunda bulundu. Ayrıca Caracas'ın tarihi merkezi Plaza Bolívar'ı ziyaret etti.

Çavuşoğlu'nun Venezuela'da yaptığı resmi konuşmasında satır başları şöyle: 

"Yaşamak zorunda kaldığımız tüm durumlarda Türkiye halkıyla birlikte Venezuela'ya destek veren ülkemizin çok iyi bir dostu, çok iyi bir dostumuz olan Cumhurbaşkanı Erdoğan'a çok özel bir selam gönderiyorum. Onu burada da aldık, işte yanındaydık"

"Endüstri, turizm, hava bağlantısı, ticaret, sağlık gibi ana konularda doğrulandığı gibi ilerledik. Salgının en zor anlarında Türkiye, Venezuela halkına yardım etmek için her zaman oradaydı."

"Türkiye, Venezuela'ya yönelik saldırıları her zaman kınadı."

"Barış hakkını, ekonomik ve sosyal refah hakkını fethettik."

"Venezuela kendi çabasıyla adım adım gelişiyor. Ve Türk yatırımcıların Venezuela ekonomisinde geniş bir yatırım portföyüne yatırım yapma zamanı geldi, zamanı geldi."

"Güçlü yatırımcıların gelip Venezuela ekonomisinin tüm alanlarına yatırım yapma zamanı. Ticaret alanlarında, (...). Türkiye'nin ticaret ve üretim kabiliyeti açısından muazzam bir geçmişi var."

"Venezuela'daki Türk yatırımının, ticarette, gıda üretiminde, teknolojide, telekomünikasyonda, ağır sanayide, hafif sanayide, ilaçta, turizmde, petrolde, gazda, sanayide Türk yatırımını genişletme zamanı geldi."

"Kudüs bizi birleştiriyor, Hristiyanlarla Müslümanlar arasında bir birlik yoludur. Bu yüzden Filistin halkına, Filistin davalarına, Müslüman halklara ve dünyada özgürlükleri için savaşan halklara tüm desteğimiz ve dayanışmamız bugün sizinle destek veriyoruz."
 


Çavuşoğlu Latin Amerika ülkelerine "bağları güçlendirmek" sloganı olan bir diplomatik tur düzenledi. Şahsi kanaatim oldukça başarılı bir seyahat oldu.  

Seyahatini gerçekleştirdiği 6 Latin Amerika ülkesinin 4 tanesi ile Cumhurbaşkanı düzeyinde görüştü. Uruguay Cumhurbaşkanı ile görüşmesi, Ermeni diasporası yüzünden engellendi. 

Bu ziyaretin gerçekleştiği ülkelerden Brezilya'da Bolsonaro ve Kolombiya'da Duque'nin kamuoyu nezdinde itibarları çok zayıf. Duque seçimlerde aday bile değil.

Dolayısıyla ziyaretin zamanlaması bence daha erken yapılabilirdi. Çünkü görev süreleri bitecek hükümetlerle ilişki geliştirmek efektif bir geri dönüş gerçekleştirmiyor.

Bir önceki yazımda değindiğim üzere ziyaretin kamu diplomasi tarafı nerdeyse hiç gözetilmemişti.

Elbette bu ziyaretin 'diplomatik' bir seyahat olduğu ortada; ancak Çavuşoğlu, ziyaret ettiği ülkelerin hiçbirinde Türk vatandaşları, Ortadoğulu Müslümanlar, Sefarad Yahudileri ve Türkiye'ye müzahir Ermeni topluluklarla bir iftar veya seçkin bir toplantı tertip edebilirdi.

Sonuç olarak Çavuşoğlu Latin Amerika'da  başarılı iş çıkardı. Emeği geçenlere ve Latin Amerika'daki Türk misyonlarını tebrik ederim.

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU