Bilim insanları, Dünya'nın merkezinde 7 yıllık döngü halinde salınan ilginç manyetik dalgalar keşfetti.

Çekirdekten gelen bu dalgalar, gezegenin derinliklerinde neler olup bittiğini aydınlatabilir.

Dünyanın çekirdeği katı bir iç katmana ve sıvı metalden oluşan bir dış katmana sahip.

Sıcak merkez ve nispeten soğuk dış katman arasındaki sıcaklık farkı, sıvıdaki konveksiyon akımlarını harekete geçiriyor. Buradaki yüklü parçacıkların hareketi de gezegenin manyetik alanını yaratıyor.

Fransa’daki Grenoble Alpleri Üniversitesi’nden Nicolas Gillet ve meslektaşları, uydulardan ve yeryüzündeki gözlemevlerinden gelen verileri kullanarak 1999 ve 2021 arasında Dünya'nın jeomanyetik alanını gözlemledi.

Ekip, çekirdeğin Ekvator bölgesini saran manyetik alanın düzenli olarak dalgalandığını keşfetti. Bu dalgalanmalar her 7 yılda bir tekrarlanıyor ve yılda yaklaşık 1500 kilometre hızla ekvator çevresinde batıya doğru sürükleniyordu.

Nispeten küçük olmalarına rağmen bu dalgaların incelenmesi, Dünya'nın iç işleyişinin anlaşılmasında rol oynayabilir.

Örneğin, bu bölge türbülanslı ve kaotik olduğu için manyetik alan da zamanla değişiyor. Bazı bilim insanları, dış çekirdek ve üstündeki manto arasında ince bir kaya tabakası olduğunu ve tabakanın bu hareketleri açıklayabileceğini düşünüyordu.

Ancak yeni araştırma, farklı bir tablo ortaya koydu. Gillet’e göre bulgular, böyle bir tabakaya ihtiyaç olmadığını gösteriyor:

Bulgularımız, gözlemlenen alan değişimlerini anlamak için çekirdeğin tepesinde bir tabakaya gerek olmadığı anlamına geliyor.

Ekip ayrıca, yeni keşfedilen dalgaları kullanarak çekirdeğin derinliklerindeki jeomanyetik alanı görüntülemenin ve bölgenin gelecekte nasıl değişime uğrayacağını etmenin mümkün olduğuna inanıyor.

Gillet, "Ayaklarımızın 3 bin metre altında neler olup bittiğini görüntüleyebilme yeteneğimiz büyüleyici" diye konuştu.

Manyetik alan neden önemli?

Dünya’nın manyetizmasının anlaşılması gezegende canlılığın varlığını koruması için çok önemli. Zira yaşam, varlığını büyük ölçüde bu manyetik alana borçlu.

Gezegeni saran manyetik alan, atmosferin korunmasında çok önemli bir rol oynuyor. Örneğin Güneş'ten Dünya'ya gelen radyoaktif parçacıklar manyetosfer engeline takılarak yüzeye ulaşamıyor.

Dünya’nın manyetik alanının, Güneş’ten yayılan radyoaktif parçacıklarla etkileşime girmesi sonucunda oluşan bölgeye ise manyetosfer adı veriliyor.

Manyetosfer, gezegenin atmosferini koruyan bir zırh gibi düşünülebilir. 

Örneğin bilim insanları Mars'ta eskiden kalın, su açısından zengin bir atmosfer olduğunu ama güçlü bir manyetik alanın yokluğunda bu atmosferin yavaş yavaş yok olduğunu düşünüyor.

Independent Türkçe, New Scientist, Newsweek

Derleyen: Çağla Üren