Rusya-Ukrayna arasındaki savaş iki haftayı geride bırakırken Ukrayna Meclisi'nden 9 Mart itibarıyla önemli bir karar çıktı: 

Arpa, karabuğday, darı, şeker, tuz, canlı sığır, et ve et ürünlerinin ihracatı bu yılın sonuna kadar yasaklanmıştır. Kararın gerekçesi, Ukrayna'daki insani kriz, ülke halkının kritik gıda ürünleri ihtiyacını karşılama ve piyasaları istikrara kavuşturmaktır.

"Avrupa'nın ekmek sepeti" olarak bilinen Ukrayna'nın bu kararı alması yalnızca Türkiye'yi değil aynı zamanda Avrupa'yı, Afrika'yı ve Asya'yı da etkileyecek. 

Observatory of Economic Complexity'nin (Ekonomik Karmaşıklık Gözlemevi) verilerine göre 2019'da Rusya ve Ukrayna'nın buğday ihracatı küresel buğday ihracatının yüzde 25,4'ünü oluşturuyordu. 

Küresel gıda fiyatlarının 2011'den bu yana en yüksek seviyeye çıktığı şu dönemde böyle bir kararın çıkması ekmekten hayvan yemine kadar pek çok üründe arz sıkıntısı yaşatabilir. 

"Buğdayda asıl sınav dört ay içinde görülecek"

Uluslararası Gıda Politikaları Araştırma Enstitüsü (International Food Policy Research Institute) kıdemli araştırmacılarından David Laborde, New York Times'a verdiği röportajda, buğday piyasasındaki asıl sınavın dört ay içinde görüleceğini söyledi. 

Laborde "Hasat dönemine denk gelecek yaz aylarında çiftçilerin hasat yapamaması, limanların çalışamaması, tren yollarının zarar görmesi durumunda Kuzey Afrika ve Orta Doğu başta olmak üzere pek çok ülke, savaştan kötü etkilenecek" ifadelerini kullandı. 

Ekonomisi yıllardır pamuk ipliğine bağlı Lübnan'ın buğday ihracatının yüzde 80'i Ukrayna'dan geliyor. Benzer şekilde Somali, Suriye ve Libya için de Ukrayna, çok büyük bir tedarikçi. 

Yoksul ülkelere dağıtılmak üzere her sene tahıl alan Birleşmiş Milletler Gıda Programı, 2021'de 1,4 milyon tonluk buğday almış, bunun yüzde 70'i Ukrayna ve Rusya'dan tedarik edilmişti.  

Ukrayna'nın ekili alanı, İtalya'dan büyük

Çalışan nüfusunun yaklaşık yüzde 20'si tarımdan geçinen Ukrayna'nın 32 milyon hektarlık ekili alanı, İtalya'nın yüzölçümünden bile büyük.

Ukrayna Devlet İstatistik Servisi'nin verilerine göre Ukrayna'nın dış ticaret hacmi 140 milyar doların üzerinde. 

2021'de Ukrayna'nın en çok ihraç ettiği mallar ise demir madeni (10,3 milyar dolar), tahıl ürünleri (7,76 milyar dolar), hayvansal ve bitkisel yağlar (4,74 milyar dolar) oldu. 

Geçen yıl Ukrayna'nın en büyük üç pazarı Çin, Polonya ve Türkiye'ydi. 

2021'de Türkiye'ye ihracat yaklaşık 4,14 milyar dolardı. 

Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Türkiye ile Ukrayna arasındaki toplam dış ticaret hacminin 2021'de yüzde 59 oranında arttığını ve 7,1 milyar dolara ulaştığını söylemişti. 

İki ülke arası dış ticaret hacmi hedefi ise 10 milyar dolar. 

Türkiye'de buğday üretimi geriliyor, Ukrayna'dan ithalat tarihin en yüksek seviyesinde

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın verilerine göre Türkiye'nin buğday ithalatı 2015-2016 sezonunda 4,1 milyon ton iken, bu miktar 2019-2020 döneminde 10 milyon tonu aştı. 

Ülke içinde üretim ise aynı dönemde, 22 milyon ton seviyesinden 19 milyon tona geriledi. Tüketim de 18 milyon 795 tonda 20 milyon tona çıktı.
 

Yıllara göre buğday üretimi, tüketimi, ithalatı ve ihracatı (ton)
Yıllar	Üretim	Tüketim	İthalat	İhracat
2015/16	22 milyon 600 bin	18 milyon 795 bin	4 milyon 110 bin	5 milyon 918 bin
2016/17	20 milyon 600 bin	18 milyon 756 bin	4 milyon 586 bin	7 milyon 464 bin
2017/18	21 milyon 500 bin	18 milyon 187 bin	6 milyon 110 bin	7 milyon 490 bin
2018/19	20 milyon	18 milyon 805 bin	6 milyon 468 bin	7 milyon 873 bin
2019/20	19 milyon	20 milyon 70 bin	10 milyon 793 bin	7 milyon 531 bin

Ancak diğer yandan, ekim alanı ve verimdeki artışa bağlı olarak buğday üretimi 2020/21 üretim sezonunda yüzde 7,9 artarak 20,5 milyon ton oldu.

2015-2016 sezonunda 5,9 milyon ton olan buğday ihracatı Buğday, 2019-2020'de 7,5 milyon tona kadar yükseldi. 

Sadece 2020'de buğdayın 65'i Rusya'dan yüzde 13,4'ü ise Ukrayna'dan geldi. 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2019 ve 2020'de 1 milyon ton seviyesinde olan Ukrayna'dan buğday ithalatının 2021'de tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkarak 1,41 milyon tona çıktığını söylüyor. 

En çok mineral yakıt, kimyasal ürünler, makine ve teçhizat ithal eden Ukrayna'nın en büyük ithalat ortakları ise: Çin, Almanya, Rusya, Polonya, ABD, Beyaz Rusya ve Türkiye. 
 

S&P Global: 300 bin ton ayçiçek yağının limanlardan ayrılamadı

Savaşın başından bu yana gıda piyasasında endişe yaratan tek ürün buğday değil. 

Ukrayna'nın aynı zamanda milli çiçeği olan ayçiçeğinde de arz riski bulunuyor. 

Rusya'nın Ukrayna'ya savaş açtığı 24 Şubat'tan bir gün sonra Ukrayna Devlet Başkanlığı İdaresi danışmanı Mihail Podolyak, limanların ve hava sahasının kapatıldığını duyurmuştu. 

Ülkenin güneybatısında yer alan Nikolaev, Chornomorsk, Dnipro, Odessa, Kherson ve Yuzhniy, Ukrayna'nın ayçiçek yağı taşımacılığında en önemli limanlar. 

S&P Global'ın 1 Mart'ta yayınlanan ve kendi kaynaklarına dayandırdığı bülteninde, nakliyesi şubat ve mart ayına planlanan yaklaşık 300 bin ton ayçiçek yağının limanlardan ayrılamadığı ifade edilmişti. 

Bunun yanı sıra Ukrayna'nın demiryolu şirketi Ukrzaliznytsia, sivilleri savaş bölgesinden çıkarmaya öncelik verdiği için trenler ayçiçeği tohumu, demir ve çelik taşımacılığı için kullanılamıyor. 

"Ayçiçek yağı 1,5 ay yetecek" haberiyle raflar boşalmıştı

Bu konu ilk kez Dünya Gazetesi tarafından gündeme taşınmış, sonrasında "Birkaç ay içerisinde ayçiçek yağı kıtlığı mı olacak?" tartışmaları başlamıştı. 

Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği'nin Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü'ne bir yazı yazdığı, bu yazıda sektörün Rusya ve Ukrayna siparişli 15-16 adet gemisinin Karadeniz limanlarında beklediğinin ifade edildiği Dünya Gazetesi'nin haberinde yer almıştı. 

Habere göre Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil imzalı yazıda şu ifadeler yer aldı: 
 

Malumlarınız olduğu üzere bir süredir devam eden Rusya - Ukrayna çatışmasında ülkemizin kayıpları her geçen gün daha ileri seviyeye çıkmaktadır. Mevcut durumda bitkisel yağ sektörü diğer gıda sektörlerine göre çok daha stratejik duruma gelmiştir.

Ülkemizin stokları, market rafları dahil mart sonu veya nisan ortasına kadar yetecek düzeydedir. Hali hazırda sektörümüzün Rusya ve Ukrayna siparişli 15-16 adet gemisi Karadeniz limanlarında beklemektedir.

Türkiye ayçiçeğinde net ithalatçı

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın verilerine göre Türkiye'de ayçiçeği ekim alanları son beş yılda artış gösteriyordu ancak 2019/2020 ile 2020/2021 sezonları arasında 752 bin hektarlık alan 728 bin hektara geriledi. 

Türkiye'de 2020/2021 sezonunda ayçiçeği üretimi bir önceki sezona oranla yüzde 1,6 oranında azalarak 2 milyon ton oldu. Bunun 1,9 milyon tonu yağlık olarak üretildi. 

En çok yağlık ayçiçeği üretimi Tekirdağ, Konya, Adana, Edirne ve Kırklareli'nde. 

Ayçiçeğinde net ithalatçı olan Türkiye'nin beş yıllık dengesi ise şu şekilde: 
 

Yıllara göre ayçiçeği üretimi, tüketimi, ithalatı ve ihracatı (ton)
Yıllar	Üretim	Tüketim	İthalat	İhracat
2015/16	1 milyon 681 bin	2 milyon 112 bin	2 milyon 362 bin	1 milyon 833 bin
2016/17	1 milyon 671 bin	2 milyon 589 bin	2 milyon 864 bin	1 milyon 975 bin
2017/18	1 milyon 964 bin	3 milyon 32 bin	2 milyon 166 bin	1 milyon 203 bin
2018/19	1 milyon 949 bin	2 milyon 914 bin	2 milyon 747 bin	1 milyon 619 bin
2019/20	2 milyon 100 bin	3 milyon 466 bin	3 milyon 301 bin	1 milyon 939 bin

"2005-2006 yıllarında Rusya ve Ukrayna gibi ülkelerde yabancı ortaklı yağ işleme tesisleri kurulmuştu"

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın ayçiçeği için hazırladığı "Durum ve Tahmin Raporu"na göre Türkiye'nin 2019/2020 sezonunda ürettiği 2,1 milyon ton ayçiçeğinden 812 bin ton ham yağ üretildi. Bu miktar, yurtiçi tohum üretiminin ham yağ karşılığı. 

Yani, toplamda 1 milyon 970 bin ton olan ayçiçek ham yağı arzının yüzde 41,2'si yerli üretim. Geriye kalan kısmı tohum ithalatı ve ham yağ ithalatı ile karşılandı. 

Raporda hızlı nüfus artışı ve kişi başına artan tüketim nedeniyle bitkisel yağ tüketiminde sürekli bir artış gözlemlendiğini aktaran Bakanlık şu ifadelere yer verdi: 
 

Tüketimi karşılayacak yeterli üretimin olmaması ve bitkisel yağ ihracatlarının artması nedeniyle, bitkisel yağ üretiminde giderek artan önemli miktardaki açık, ithalat yoluyla karşılanmaktadır. 

İthalat daha çok ham yağ ve yağlı tohum olarak yapılmakta olup, ithalatın çoğunlukla ham yağ şeklinde yapılması katma değer kaybına neden olmakta ve sanayinin kırma kapasitesinin atıl kalmasına neden olmaktadır. 

Özellikle 2005-2006 yıllarında Rusya ve Ukrayna gibi ülkelerde yabancı ortaklı yağ işleme tesislerinin kurulması ile tohumdan çok ham yağ ithalatı yapılmak zorunda kalınması da bu kayıpları arttırmaktadır. 

Bakanlık: Ayçiçek yağı ihracatı durduruldu

Haberin sosyal medyada da yayılmasıyla pek çok marketteki ayçiçeği yağı rafı boşalmıştı. Bu panik alımlarının ardından hükümet kanadından iki ayrı açıklama geldi.

Tarım ve Orman Bakanlığı, "ayçiçeği yetmeyecek iddialarını" şu ifadelerle yalanladı: 

Tarım ve Orman Bakanlığı olarak Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan son gelişmeler yakından takip edilmekte olup, bitkisel yağ arzında sorun yaşanmaması için her türlü tedbir alınmaktadır.

Bu kapsamda alternatif ülkeler ve alternatif yağ çeşitleri için gerekli çalışmalar yapılmış, ayrıca ayçiçeği yağ ihracatı da durdurularak, mevcut stokların yurtiçi tüketimi karşılayacak şekilde yönetilmesi sağlanmıştır.

Bununla birlikte ülke genelindeki mevcut yağış durumu, ayçiçeği ve kanola gibi yağlı tohumlu bitkilerin üretimine olumlu yansımaktadır. Bu çerçevede, Çukurova Bölgesinde başlayacak ilk hasada kadar gerekli her türlü planlama yapılmıştır.

Ülkemizin 1-1,5 aylık tüketimimize ancak yetecek kadar ayçiçek tohumu ve yağı stoku bulunduğu iddiaları tamamıyla gerçek dışıdır.

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ise 7 Mart'ta yaptığı açıklamada "Stoklarımızdaki ayçiçek yağı hiçbir şey yapmazsak temmuz ayına kadar yetecek şekilde var" demişti. 

Bunun yanı sıra Denizcilik Genel Müdürlüğü, 9 Mart'ta yaptığı açıklamada Rusya'nın Yeisk Limanı'nda bekleyen 6 bin 99 ton ayçiçeği yağı yüklü geminin seyre başladığını ve 15 Mart'ta Mersin'de olmasının beklendiğini bildirdi.
 

Ayçiçeği yağı yüklü diğer 3 geminin ise Rostov Limanı'ndan kalkış yaptıkları ve 17 Mart'ta yurda varmalarının planlandığı kaydedildi.

Ayçiçeği Ukrayna için neden bu kadar önemli?

Ukrayna'nın step iklimini seven ayçiçeği, aynı zamanda ülkenin milli çiçeği. 

1500'lerde İspanyol tüccarlar tarafından Kuzey Amerika'dan Avrupa'ya, 18'inci yüzyılda Rus Çarı Birinci Petro tarafından da Hollanda'dan İmparatorluk topraklarına getirilen ayçiçeği, bugün ise hem bir arz krizinin hem de Rusya karşıtlarının sembolü. 

Hatta ABD Devlet Başkanı Joe Biden'ın eşi Jill Biden, 24 Şubat'ın ardından kameraların karşısına ayçiçeği işlemeli kıyafeti ve maskesiyle çıkmıştı. 
 

Birinci Petro'nun emriyle Ukrayna'ya da getirilen ayçiçeği, bir süre sonra Kilise tarafından da serbest bırakılmıştı. 

Hayvan ürünlerinin ve bazı yağların tüketilmediği Ortodoks orucu sırasında ayçiçeği tüketimine izin çıkmasıyla, ayçiçeği üretimi de ülke geneline yayıl ve yüzyıllarca "sembol çiçek" kabul edildi. 

Çoğunlukla Ukrayna'nın orta ve doğu kesimlerinde yetişen ayçiçeği, bugün savaşın sembolü olsa da yaklaşık 30 yıl önce barışa atılan "tohumdu". 

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) yıkılmasıyla 1991'de bağımsızlığını kazanan Ukrayna, o dönem Sovyetlerin nükleer cephaneliğiydi. 

 5 Aralık 1994'te Rusya, Ukrayna ve İngiltere arasında imzalan Budapeşte Anlaşması, Ukrayna topraklarında bu cephanenin yok edilmesini şart koşuyor, Ukrayna'nın bağımsızlığına, toprak bütünlüğüne karşı hiçbir askeri ya da siyasi müdahalenin olmayacağı sözünü veriyordu. 
 

4 Haziran 1996'da Ukrayna Savunma Bakanı Valery Schmarov, ABD'li mevkidaşı William Perry ve Rusya Savunma Bakanı Pavel Grachev ile Kiev'in güneyinde yer alan, bir dönem ordunun nükleer silah ve başlık deposu olan Pervomaysk'ta bir araya geldi. 

Ayçiçeği tohumu eken üç bakandan Perry, "Ukrayna'nın nükleer silahsızlanmasında üç ülkenin rolü, çocuklarımızın ve torunlarımızın barış içinde yaşamasını garanti altına almak" yorumunu yapmıştı. 

Ukrayna ile "stratejik ortaklık" 10 yılı devirdi

Ukrayna'nın bağımsızlığını 16 Aralık 1991 tarihinde tanıyan Türkiye ile Ukrayna arasında diplomatik ilişkiler 3 Şubat 1992 tarihinde kuruldu. 

İki ülke arası ilişkiler, 2011 yılında kurulan Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey (YDSK) mekanizmasıyla ise stratejik ortaklık düzeyine yükseltildi. 

Konsey'in her yıl gerçekleşen toplantılarından 10'uncusu 3 Şubat 2022'de Kiev'de gerçekleşmişti. 
 

Bu toplantı sekiz anlaşma imzalanmıştı. Bunlardan biri de serbest ticaret anlaşmasıydı. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan konuyla ilgili geçen sene yüzde 60'a yakın artışla 7,5 milyar dolara ulaşan ticaret hacmini, 10 milyar dolar hedefine yükseltmek için atılabilecek adımları değerlendirdiklerini söylemişti. 

Türk İHA'larının Ukrayna'da üretilmesi kararı çıkmıştı; BAYKAR vergiden muaf olacak

Güvenlik, barış, Kırım dahil Ukrayna'nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünün desteklenmesi konularının da görüşüldüğü toplantıda Zelenskiy, şu açıklamalarda bulunmuştu:
 

Savaşı bitirme yolunda Ukrayna Rusya arasında arabulucu olma inisiyatifi için Cumhurbaşkanı Erdoğan'a teşekkür ediyorum. Ukrayna'da barış için tüm platformlarda elimizden geleni yapmayı hazırız.

Savunma sanayisi ve havacılıkta iş birliğini ele aldık. Bunlar stratejik ortaklığımızın itici güçlerinden biridir. Amacımız ortak savunma projeleri, ortak teşebbüsler kurmak, tecrübe ve teknoloji paylaşımı yapmak. Bugün imzaladığımız anlaşmayla, BAYKAR Makina İHA'larının Ukrayna'daki üretimi genişletilecek.

Anlaşma kapsamında Özdemir Bayraktar'ın kurduğu savunma, teknoloji firması BAYKAR, Ukrayna'da bir iştirak şirketi kuracak. İnsansız Hava Aracı (İHA) fabrikasına ek olarak eğitim merkezi de inşa edilecek. 
 

BAYKAR, 10 yıl boyunca Ukrayna'daki yatırımlarından dolayı gelir vergisinden muaf olurken, Türk yatırımcılara 49 yıllık süreyle ücretsiz arazi tahsis edilecek. Fabrika inşasına dair tüm finansman ve personel bilgileri ise gizli tutuluyor.

Bir diğer anlaşma: Ukraynalı çiftçilere destek

Bunun yanı sıra 2018'de iki ülke arasında imzalanan Türkiye-Ukrayna Kalkınma İşbirliği Antlaşması, 24 Kasım 2021'de onay için TBMM Dışişleri Komisyonu'na sunulmuştu. 

Kanun teklifi, Türkiye'nin Ukrayna ile ekonomik, teknik, sosyal ve kültürel alanlarda ilişkilerini geliştirmesi ve Ukrayna'nın kalkınmasına yardımcı olunması amacıyla Türk İşbirliği Koordinasyon Ajansı (TİKA) tarafından Ukrayna'da uygulamaya konulacak projelere hukuki zemin sağlanmasını kapsıyordu. 

Bu kapsamda Ukrayna çiftçisine teknik ve mali destek sağlanması da masada.
 

Türkiye'nin Ukrayna'ya yatırımı 4 milyar dolar

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı'nın verilerine göre Ukrayna'da faaliyet gösteren ve büyük çoğunluğu küçük-orta ölçekli olan Türk firmalarının bu ülkedeki toplam yatırım tutarı, üçüncü ülkeler üzerinden gerçekleştirilenlerle beraber yaklaşık 4 milyar dolar. 

Türk müteahhitlik şirketlerinin Ukrayna'da bugüne kadar üstlendikleri 224 projenin toplam değeri 7,87 milyar dolar. 

15 Aralık 2021'de Ukrayna'nın Yatırım Ajansı UkraineInvest'in CEO'su Sergiy Tsivkach ile bir araya gelen Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı M.Rifat Hisarcıklıoğlu, Ukrayna'da 700 civarı Türk firması olduğunu söylemişti. 

Hisarcıklıoğlu, "Türkiye'nin son 5 yıllık süreçte Ukrayna'ya en fazla yatırım yapan ülke konumunda" ifadelerini kullanmıştı. 

Türkiye, Ukrayna'dan en çok demir-çelik ürünleri alıyor 

Türkiye - Ukrayna arası ticarette tarım önemli bir yer kaplasa da en büyük ithalat ve ihracat kalemleri sanayi ürünleri. 

Demir, titanyum, nikel, manganez, madensel tuzlar kömür, hidroelektrik ve nükleer yakıt hammaddesi gibi önemli enerji kaynaklarına sahip Ukrayna, dünyanın en önemli maden üreticilerinden biri. 
 

Ülkede 47,1 milyar tonluk kömür rezervi, 28 milyon ton demir cevheri, 3 milyon ton manganez cevheri, 1,5 milyar ton tebeşir ve kireçtaşı rezervi olduğu tahmin ediliyor. 

İleri teknoloji uçak, helikopter, gemi, tank üretimi gerçekleştiren Ukrayna, uzay teknolojisine sahip beş ülkeden biri. 

Türkiye'nin Ukrayna'dan ithalatında birinci sırayı demir ve çelik alıyor. 

Ticaret Bakanlığı'nın 2020 verilerine göre demir-çeliği, hububat, yağlı tohum ve meyveler, saman, kaba yem, gıda sanayi kalıntıları, metal cevheri, cüruf ve kül takip ediyor. 

Demir ve çelik ürünlerine 2018'de toplam, 987 milyon 168 bin dolar ödeyen Türkiye, bu miktarı 2020'de 1 milyon 13 bin dolara kadar çıkardı. 

Türkiye, Ukrayna'ya ne satıyor?

Benzer şekilde Türkiye'nin Ukrayna'ya ihracatında makinalar, mekaniz cihazlar ve aletler birinci sırayı alırken, mineral yakıtlar, yağlar ikinci, motorlu kara taşıtları ise üçüncü sırada. 

Listede ihracata en fazla konu olan tarım ürünü meyve ve sert kabuklu meyveler. Beşinci sırada ise demir ve çelik geliyor. 

2020'de en çok ihraç edilen ürün, "Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar" oldu. Değeri 217 milyon 229 bin dolar olan bu ihracat, 2018'de 25 milyon dolar seviyesindeydi. 
 

"En çok ihraç edilen ürünler" listesinde ikinci sırada yer alan turunçgillerin ihracat değeri, 2018'de 85 milyon 591 bin dolar, 2020'de 98 milyon 257 bin dolardı. 

Üçüncü sırada demir çelik ürünleri iki yılda 12 milyon dolar seviyesinden 54,1 milyon dolara yükseldi. 

OSİAD Başkanı: Eldeki stoklar 1 hafta yetebilir

Sanayi ürünlerinin ticaret hacmi büyük olunca, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın yarattığı tedirginlik de büyük oluyor. 

OSTİM Sanayici ve İş İnsanları Derneği (OSİAD) Başkanı Süleyman Ekinci, 10 Mart'ta yaptığı açıklamada yassı çelikte en fazla ithalat yapılan Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın, KOBİ'lerin hammaddeye ulaşımını bitirdiğini söyledi. 

Açıklamaya göre, yassı çelikte ithalatın önemli kısmını gerçekleştirildiği bu iki ülkeden hammadde akışı durunca, bunları kullanarak savunma sanayi olmak üzere mobilya, beyaz eşya gibi sektörlere üretim yapan KOBİ'lerin üretim bantları da durdu.
 

Savaş ile birlikte tedarik zincirinin koptuğunu, fiyatlamanın yapılamadığını söyleyen Ekinci, eldeki stokların da en fazla 1 hafta yetebileceğini belirtti.

Yassı mamulde siyah sac fiyatının 900 dolardan, 1300 dolara çıktığı bilgisini veren Ekinci, alüminyum fiyatının ise 75 liradan 100 liraya çıktığını kaydetti. 

Serbest ticaret anlaşmaları, daha çok çelik ithalatının önünü açıyor

Çelik sektörünü tedirgin eden tek unsur savaş değil. 

İki ülke arasında imzalanan serbest ticaret anlaşması, Ukrayna tarafından uygulanan gümrük vergilerinin kademeli olarak kaldırılacağı anlamına geliyor. Bu da demir çelikte daha fazla ithalatın önünü açıyor. 

Konuyla ilgili 4 Şubat'ta BloombergHT'ye röportaj veren Çelik İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Uğur Dalbeler, Ukrayna ile rekabet etme şanslarının olmadığını şu ifadelerle anlatmıştı: 
 

Ukrayna'nın milli hasılasının üçte biri çelik üretiminden ve sadece üretimlerinin üçte birini tüketip, kalanı ihraç ediyorlar. 

Çelik sektöründe Ukrayna'nın doğal pazarıyız. Hammadde imkânları, sahip oldukları cevher, kömür, devlet tarafından sübvanse edilen iki büyük şirketi göz önüne alındığında rekabet etme şansımız yok. 

Oraya bir şey satabileceğimizi düşünmüyoruz ama en azından Bakanlık'a, Serbest Ticaret Anlaşması'nda zararı minimize etmek adına bir öneride bulunduk. 

İmzalanan anlaşmanın içeriğine haiz değiliz henüz; bizim önerimizin ne kadarının hayata geçtiğini bilmiyoruz.

Güney Kore ile 2012'de imzalanan serbest ticaret anlaşmasını hatırlatan Dalbeler, "Güney Kore ile yapılan anlaşma sonucunda biz hiçbir şey satamazken, Güney Kore bu anlaşmayı lehine çevirdi. Maalesef bazı konularda önceden hazırlık yapmadığımız için fayda sağlayamıyoruz. Normalde STA imzalanmadan önce sektör sektör etki analizi yapılması gerekiyor" dedi. 

Türkiye Çelik Üreticileri Derneği'nin verilerine göre 2012-2016 döneminde, Güney Kore'den yapılan toplam çelik ürünleri ithalatı yüzde 410 artmış ve  1,2 milyon tona yükselmişti. Güney Kore'ye ihracat ise, Güney Kore menşeli çelik ürünleri ithalatının yüzde 1'i civarında kaldı. 

Ukraynalı turist sayısı 10 yılda dörde katladı 

Tarım ve sanayinin yanı sıra turizm de Ukrayna ve Türkiye arasında önemli bir işbirliği alanı.

2010 yılından bu yana Türkiye'yi ziyaret eden Ukraynalı turist sayısı neredeyse dört katına çıkmış durumda. 

2019'da 1,5 milyonu aşan Ukraynalı ziyaretçiler, pandemi yılı 2020'de 997 bine kadar geriledi. 2021'de ise 2 milyon 60 bin seviyesinde gerçekleşti. 

2021'de Türkiye'nin en çok turist çektiği ilk beş ülke şöyleydi: Rusya, Almanya, Ukrayna, Bulgaristan ve İran. 

Son 10 yılda Türkiye'yi ziyaret eden Ukraynalı ve Rus turist sayısı ise şöyle: 

Yıllar	Ukrayna'dan gelen ziyaretçiler	Rusya'dan gelen ziyaretçiler
2010	568 bin 227	3 milyon 107 bin
2011	602 bin 404	3 milyon 468 bin
2012	634 bin 663	3 milyon 600 bin
2013	756 bin 187	4 milyon 270 bin
2014	657 bin 51	4 milyon 480 bin
2015	706 bin 551	3 milyon 650 bin
2016	1 milyon 45 bin	866 bin 256
2017	1 milyon 284 bin	4 milyon 715 bin
2018	1 milyon 386 bin	5 milyon 964 bin
2019	1 milyon 547 bin	7 milyon 17 bin
2020	997 bin 652	2 milyon 128 bin
2021	2 milyon 60 bin	4 milyon 695 bin