Yeni bir araştırma, 2013’te Rusya semalarında patlayan ve yüzlerce kişinin yaralanmasına yol açan Chelyabinsk meteoritinin Ay'ın oluşumunda rol almış olabileceğini ortaya koydu.
Araştırmada göktaşı içindeki fosfat mineralleri mikroskop altında analiz edildi. Bu yöntem sayesinde göktaşları arasındaki çarpışmaların tarihi belirlenebiliyor.
Çin Bilimler Akademisi'nden jeofizikçi Sen Hu, "Çoğu ilkel göktaşındaki fosfatlar, göktaşlarının ana gövdelerinde meydana gelen şok olaylarının tarihlendirilmesi için harika hedeflerdir" ifadelerini kullandı.
Cambridge Üniversitesi'nden Yerbilimci Craig Walton ise şöyle konuştu:
Çalışmamız, eski bir suç mahallini araştırmak gibi. Çarpışmalar hakkında daha kesin bilgiler edinmek için çok sayıda kanıta başvurmamız gerektiğini gösteriyor.
Göktaşları genellikle Güneş Sistemi'nin oluştuğu, 4,5 milyar yıl öncesine dair ipuçları vermesiyle ünlü. Zira bu nesneler ilk gezegenlerin ve daha küçük kayaların birbiriyle tekrar tekrar çarpışmaları sonucu oluştu.
Hakemli bilimsel dergi Communications Earth & Environment’ta yayımlanan analiz, göktaşında iki büyük çarpışmanın izlerini açığa çıkardı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
İlki 4,5 milyar yıl önce meydana gelmiş ve fosfat minerallerini küçük parçalara ayırarak, onları yüksek sıcaklıklara maruz bırakmıştı.
İkinci çarpışma ise daha düşük basınç ve sıcaklıklara işaret ediyordu. Ekip bu olayın 50 milyon yıldan daha kısa bir süre önce meydana geldiğini tespit etti.
Araştırmacılar bu ikinci çarpışmanın, göktaşını büyük ana gövdeden kopmasına ve sonunda 2013’te Dünya’yla çarpışmasına sebebiyet verecek yörüngeye girmesine yol açan çarpışma olduğuna inanıyor.
4,5 milyar yıl önceki ilk şiddetli olayınsa muhtemelen Ay’ı oluşturan çarpışma olduğu düşünülüyor.
Ay nasıl oluştu?
Bilim camiasında yaygın kabul gören teoriye göre hemen hemen Mars boyutunda bir cisim yaklaşık 4,5 milyar yıl önce Dünya'ya çarptı.
Bu çarpışmanın sonucunda kayda değer büyüklükte kayaçlar uzaya fırladı ve sonunda Ay'ı oluşturmak üzere birleşti. Fırlayan kayaçlar daha sonra diğer gök cisimleriyle birçok kez çarpıştı.
Araştırma ekibi şimdi Ay’ın oluşumuna dair kronolojiyi yeniden gözden geçirmeyi hedefliyor. Böylelikle büyüleyici gizeme daha fazla ışık tutulabilir.
Chelyabinsk olayında 1500 kişi yaralanmıştı
15 Şubat 2013’te yerel saate göre sabah 09.20 civarında parlak bir meteorit Rusya semalarında belirmişti. Saatte yaklaşık 60 bin km. hızla hareket eden cisim Güney Ural bölgesini geçtikten sonra parlak bir ateş topuna dönüşmüş ve Çelyabinsk Oblastı semalarında, yerden 15 ila 25 km. yukarıda patlamıştı.
EarthSky.org'a göre patlama o kadar güçlüydü ki binaların camları yerle bir olmuştu. Dahası, cam parçaları yüzünden 1500 kişi yaralanmıştı.
Independent Türkçe, ScienceAlert, Futurism
Derleyen: Çağla Üren
