Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 9 Ekim 2021: Yurt sorunu diye bir şey söz konusu değil.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 9 Ekim 2021: Yurt diyerek banklarda yatmak da neyin nesidir? Bu reziller terör örgütü bağlantılıdır.
Erdoğan'ın "yok" dediği, Bahçeli'nin "terörist" sıfatını kullandığı mesele ile ilgili Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt İdare ve İşletme Dairesi Başkanlığı da şöyle demişti:
4 Ekim 2021 itibarıyla yurt başvurusu yapan 624 bin 237 öğrenciden 183 bin 934'i yerleştirilemedi.
"Barınamıyoruz hareketi" çatısı altında birleşen yüzlerce öğrenci ve onları destekleyenler, yurt sayısının yetersizliğini, üç kişinin zor sığdığı odalara yatak atılarak kapasitenin artırılmaya çalışılmasını ve hayat pahalılığını eylül ortasından bu yana protesto ediyor.
Protesto için parklarda sabahlayan, üniversite önlerinde eylem düzenleyen öğrencilere Erdoğan'ın cevabı, "Üniversite sayısından yurt kapasitesinin artırılmasına, harçların kaldırılmasından kredi ve burs imkanlarının genişletilmesine kadar sayısız eser ve hizmeti gerçekleştirdik. Gayretlerimizin tek amacı var, ülkemizde hiçbir evladımızın yükseköğretimden mahrum kalmamasını sağlamak. Siz hiç 45 lira burs aldınız mı? Göreve geldiğimde burs 45 liracıktı. Şimdi nerede burs?" şeklinde oldu.
Erdoğan'ın bahsettiği burs, gerçekten nerede bir bakalım…
| Öğrenim kredisi miktarı (TL) | Öğrenim kredisinin dolar karşılığı | Eylül ayı çeyrek altın fiyatı (TL) | |
| 2002 | 45 | 30 | 27,3 |
| 2003 | 65 | 43 | 27 |
| 2004 | 90 | 64 | 31,5 |
| 2005 | 110 | 84 | 31,2 |
| 2006 | 130 | 92 | 44,9 |
| 2007 | 150 | 115 | 45,7 |
| 2008 | 160 | 124 | 52,6 |
| 2009 | 180 | 116 | 76,1 |
| 2010 | 200 | 133 | 97,2 |
| 2011 | 240 | 143 | 163,3 |
| 2012 | 260 | 144 | 162,1 |
| 2013 | 280 | 147 | 139,4 |
| 2014 | 300 | 136 | 140,8 |
| 2015 | 330 | 121 | 174,2 |
| 2016 | 400 | 132 | 202,5 |
| 2017 | 425 | 116 | 235,3 |
| 2018 | 470 | 97,5 | 390,1 |
| 2019 | 500 | 88 | 444,1 |
| 2020 | 550 | 78,4 | 748,1 |
| 2021 | 650 | 79,8 (*) | 839 (**) |
(*) Sekiz aylık dolar/TL kuru ortalaması, 8 lira 14 kuruş olarak alınmıştır
(**) 12 Ekim 2021 tarihli çeyrek altın fiyatıdır
Tabloda da görüldüğü üzere Erdoğan'ın bahsettiği gibi AK Parti, iktidara geldiğinde lisans ve önlisans öğrencilerine verilen öğrenim kredisi, 45 liraydı.
Bu miktar reel olarak 650 liraya kadar çıkmış olsa da dolar karşılığı aynı hızda artmadı.
Kamuoyunda "burs" olarak da biline öğrenim kredisi, dolar bazında en yüksek 2013 senesinde 147 doları gördü.
2002 ile 2021 arasındaki dolar farkı ise yalnızca 50 dolar.
Bir öğrenim kredisi ile üç çeyrek altın alınabiliyordu
Bunun yanı sıra öğrenim kredisi ile altın almak isteyen bir öğrenci, 2002'nin eğitim öğretim yılı başında en az bir çeyrek altını yastık altına atabiliyordu.
Hatta 2005'te neredeyse üç çeyrek altın alabiliyordu.
Ekim 2021'e gelindiğinde çeyrek altın, öğrenim kredisinin 189 lira üzerinde.
19 yıl önce 45 liraya dolan sepetin bugünkü fiyatı 315 lira
Devam edelim...
45 liranın 2002’deki alım gücünü, bugünün alım gücü ile kıyaslayalım.
Bunun için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) internet sitesinde de verdiği "enflasyon hesaplayıcısı"nı kullanıyoruz.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) hesapladığı tüketici fiyat endeksine (TÜFE) göre oluşturulan enflasyon hesaplayıcısına göre, Eylül 2002'deki 45 liralık bir mal sepetinin Eylül 2021'deki karşılığı 315,28 lira.
Toplam değişim yüzde 600.
Kahvaltı maliyeti yüzde 545 arttı
Konuyu biraz daha basitleştirmek için domates, salatalık, peynir, ekmek ve çaydan oluşan en temel kahvaltıya bir öğrencinin bursundan ne kadar ayırması gerektiğine bakalım.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıkladığı verilere göre yukarıda sayılan temel kahvaltı malzemelerine verilen ücret şu şekilde değişti:
| Temel kahvaltı malzemesine yapılan ortalama harcama (TL) | Öğrenim kredisinin yüzde kaçı? | |
| 2003 | 13 | 20 |
| 2004 | 14 | 15,5 |
| 2005 | 16 | 14,5 |
| 2006 | 17 | 13 |
| 2007 | 23 | 15,3 |
| 2008 | 26 | 16,2 |
| 2009 | 27,1 | 15 |
| 2010 | 30,7 | 15,3 |
| 2011 | 31,4 | 13 |
| 2012 | 33,7 | 12,9 |
| 2013 | 36,2 | 12,9 |
| 2014 | 41,5 | 13,8 |
| 2015 | 46,9 | 14,2 |
| 2016 | 50,6 | 12,6 |
| 2017 | 56,7 | 13,3 |
| 2018 | 64,1 | 13,6 |
| 2019 | 67,9 | 13,5 |
| 2020 | 78,5 | 14,2 |
| 2021 | 83,9 | 12,9 |
Yukarıdaki tabloya göre domates, salatalık, peynir, ekmek ve çaydan oluşan temel kahvaltının fiyatı 2003-2021 yılları arasında yüzde 545 arttı.
Kahvaltının bir öğrenim kredisinden aldığı pay, 2003'e göre daha az olsa da 2011'den bu yana yüzde 13 seviyelerinde.
Yurt ücreti 92 liradan 334 liraya çıktı
Son olarak bir de değişen yurt ücretlerine bakalım.
TÜİK'in 2003'ten bu yana her ay yayımladığı yurt ücretlerinin yıllara göre ortalama fiyatı şu şekilde:
| Yıllara göre ortalama yurt ücreti (TL) | |
| 2003 | 92 |
| 2004 | 108 |
| 2005 | 125 |
| 2006 | 138 |
| 2007 | 171 |
| 2008 | 183 |
| 2009 | 200 |
| 2010 | 211 |
| 2011 | 201 |
| 2012 | 219 |
| 2013 | 251 |
| 2014 | 238 |
| 2015 | 252 |
| 2016 | 271 |
| 2017 | 299 |
| 2018 | 342 |
| 2019 | 282 |
| 2020 | 323 |
| 2021 | 334 |
Öğrenim kredisinin 65 lira olduğu 2003'te yurt ücretinin ortalaması 92 liraydı.
2013 yılına gelindiğinde 280 liralık öğrenim kredisinin 251 lirası yurt maliyetine gidiyordu.
2003-2021 arası ortalama yurt ücreti yüzde 263 artarken, bu yılın 650 liralık öğrenim kredisinin 300 liradan fazlası yurt için harcandı.
© The Independentturkish
