Yabancı güçlerin Afganistan'ı terk edeceği tarihe sayılı günler kaldı.
Tahliyelerin devam ettiği ülkede Taliban sözcüleri bir kez daha 31 Ağustos'u işaret etti.
Bu tarihe kadar tüm yabancı askerlerin ülkeyi terk etmeleri isteniyor.
Bu konuda Amerika Birleşik Devletleri (ABD) zaten bir tarih belirmemişti.
Yapılan anlaşmaya göre en geç ikiz kulelerin yerle bir edildiği 11 Eylül'e kadar ABD'nin tüm askeri varlığı Afganistan'ı terk edecekti.
Dünya Ticaret Merkezi'ne yapılan saldırıların yıldönümü olan tarihi bile beklemeyen Taliban Sözcüsü Zabihullah Mujahit (Zabihullah Mücahit), dünkü basın toplantısında yine 31 Ağustos'u adres gösterdi ve Türkiye'ye de bir mesaj gönderdi.
Türkiye ile iyi ilişkiler kurmaktan yana olduğunu söyleyen Taliban Sözcüsü Mujahit, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin bölgede görev yapan 680 mensubunun da geri çekilmesini istedi.
Cevabı merak edilen sorular
Belirlenen tarihe kadar geri çekilme olmazsa neler olur?
Taliban, ABD ile savaşır mı? Ya da ABD'nin ülkedeki askeri güçlerine yönelik bir saldırı gerçekleşir mi?
Cevabı merak edilen bu ve benzeri birçok soru bulunuyor.
Uzmanların çoğu, ABD'nin anlaşarak ülkeden çıktığını, hatta Afganistan'ın bizatihi Amerika tarafından Taliban'a teslim edildiği görüşünde.
Bu nedenle Taliban'ın, ABD güçlerine bir saldırı gerçekleştirmeyeceğini söylüyor uzmanlar.
Ancak, ülkede görev yapan Türk askerlerinin durumu için herkes aynı görüşte değil.
Taliban'a karşı Afganistan halkının güvenliğini sağlamak için NATO ile birlikte bu ülkeye giden Türk askerlerinin de diğer devletler gibi askeri unsurlarını çekmesi gerektiğini söyleyenler, aksi durumda yaşanabilecek riske dikkati çekiyor.
Türk askeri geri çekilmezse bir saldırı olur mu? IŞİD saldırılarının yoğun olduğu dönemde Türkiye'nin Musul Başkonsolosluğu'nun yaşadığına benzer bir olay olur mu?
Bu soruların sıklıkla sorulduğu bugünlerde Milli Savunma Bakanlığı bir açıklama yaptı.
Bakanlıktan yapılan açıklamada Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının ülkeye döneceği ifade edildi.
Hatta belirlenen tarihe kadar bile beklemeye gerek kalmadan askeri unsurların tahliye işlemlerinin başlandığı vurgulandı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Peki aksi durumda neler yaşanırdı?
Yenilik Partisi Genel Başkanı Öztürk Yılmaz, Türk askerlerine yönelik bir saldırının ihtimal dahilde olduğunu söyledi.
Şu anda Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) vekil olarak görev yapan Yılmaz, bilindiği gibi Türkiye'nin Musul Başkonsolosu'ydu.
Eski diplomat Yılmaz ve mahiyetindeki Türk görevliler, IŞİD tarafından rehin alınmıştı.
Yürütülen görüşmeler sonucunda Yılmaz ve diğer Dışişleri Bakanlığı görevlileri yaklaşık 100 günün ardından serbest bırakılmıştı.
Kurtarıldıktan sonra siyasete giren ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanlık görevine kadar yükselen Yılmaz, şimdilerde Yenilik Partisi Genel Başkanı olarak siyasete devam ediyor.
"Askerlerin Afganistan'dan çıkartılma kararı doğru"
Afganistan'da yaşanan gelişmeler konusunda Independent Türkçe'ye açıklamalarda bulunan Yılmaz, Türkiye'nin Afganistan Büyükelçiliği'nin kapatılması, bölgede görev yapan tüm diplomatların ve askeri unsurların ülkeden çıkartılması gerektiğini ifade etti.
Yılmaz'a göre Taliban bu saatten sonra en fazla "tanınmak" isteyecek.
Bunun için de kendine göre belirlemiş olduğu bazı ilkelerden vazgeçebilir. Ama yine de ne yapacağını tam kestirmek güç.
Taliban'ın Afganistan'ın meşru yönetimi olduğunun kabul edilmesi için bazı ülkelerle anlaşma yapabileceğine dikkati çeken Yılmaz, "Mesela, 'Türkiye, bize ekonomik yardımda bulunursa biz de Türk askerlerinin burada kalmasına izin verebiliriz' diyebilir. Ama bu bir anlaşma ile olabilir. Anlaşma da bir nevi tanımayı getirir. Taliban her yolu kullanarak Afganistan'ın meşru hükümeti olduğunu ortaya koymak isteyecektir" dedi.
"Türkiye'nin orada kalmasının olumsuz sonuçları olurdu"
Taliban'ın birinci önceliğinin savaşı kazanıp kontrolü ele almak olduğunu, gelinen aşamada bunu da sağladığını tüm dünyaya gösterdiğini hatırlatan Yılmaz, "Türk makamları gizli görüşmelerin yapıldığını açıkladı. Amerika ve diğer NATO ülkeleri çekileceklerini açıkladı. Peki Türkiye niye kalacak? Eğer bir anlaşma olmazsa Türkiye'nin orada kalması çok tehlikeli. Bu durumda rehin alma ve saldırıda bulunma da dahil çok şey olabilir" diye konuştu.
"Türkiye Afganistan'da niye kalacak? Kabil Havaalanı'nın güvenliğini kime karşı sağlayacak?" diye soran Yılmaz, şöyle devam etti:
"Eskiden Taliban'a karşı güvenliği sağlıyordu Türk askeri. Şimdi şartlar çok değişti. Taliban, Afganistan'da hükümet oldu. Dolayısıyla bu işin mantığı çökmüş durumda. Bu hükümet, her dış politikada olduğu gibi burada da kendi önceliklerini esas almıyor. Sadece konjonktüre göre 'Biden kızmasın' anlayışı ile hareket ediyor. Başka ülkeler, Taliban'ı tanıyabilir ama Türkiye tanımamalı. Kabil Büyükelçiliği'ni de kapatmalıdır. Taliban rejiminin iktidarında 2-3 yıl diplomatik ilişkilerini askıya almalıdır."
Öztürk Yılmaz'a göre Taliban hakimiyetini tam kurduktan sonra insan hakları ihlallerine imza atacak. Üstelik kendisine karşı çıkan kişilere karşı katliamlara başvuracak. Bu nedenle güvenilecek bir tarafı yok.
"Şeytani yüzünü de gösterecek"
"Kontrolü ele geçirene kadar melek yüzünü gösteriyor ama bunu tam anlamıyla yaptığında şeytan yüzünü de gösterecek" diyen Yılmaz, şunları kaydetti:
"Türkiye'nin Taliban'dan kaynaklanan ve ileride İslam dünyasına mal edilecek kötü uygulamalara destek olmaması lazım. Birleşmiş Milletlere göre Taliban terör örgütüdür. Bugün terör örgütü Afganistan'da hükümet olmuş. Çinliler ve Amerikalılar görüşebilirler. Bugün yaşanan krizin asıl sorumlusu ABD'dir. Taliban da ABD'nin kuklasıdır. Ülkeyi, Taliban'a teslim eden ABD'dir. Türkiye orada kalmaya devam ederse Taliban'ın suçlarına ortak olacaktır. Türkiye'nin Taliban'ı şimdiden uyarıp karşı durması lazım."
"Sonuçları Musul'un çok ötesinde olurdu"
"Türkiye kalmakta ısrar ederse ikinci bir Musul yaşanır mı?" sorusuna Yenilik Partisi Genel Başkanı Öztürk Yılmaz, "İkinci bir Musul yaşanır mı, yaşanmaz mı bilmiyorum. Fakat Musul olayının çok ötesinde sonuçları olur bunun. AKP'nin dış politika fiyaskolarının sonuçlarını ben çektim. Bunların kafasında başka bir şey var. Musul olayı yaşanmadan önce de IŞİD'in Irak ve Suriye'ye hükümet kurmasını istiyorlardı. Bu kafayı iyi tanımak lazım. Şu anda da karşımıza Afganistan'daki kötü olayları gören ama Taliban'ı görmeyen, göstermeyen bir anlayış var. 'Taliban, IŞİD ve Nusra gibi değil, bunlar daha yerel' diyenler bulunuyor. Türkiye, bir anlaşma sağlanırsa bile Afganistan'da kalmamalı. Niye kalsın ki? Bu hükümet Taliban'ı meşrulaştırmak istediği için orada askeri bulundurmak istiyor. Taliban ileride gelip Anıtkabir'i mi ziyaret edecek? Birileri böyle düşünüyorsa fena yanıldıklarını ifade edeyim" diyerek cevap verdi.
"Askerlerin ülkeye dönüş kararı doğru"
Milli Savunma Bakanlığı'nın almış olduğu geri dönüş kararından sonra tekrar görüşlerini Independent Türkçe ile paylaşan Öztürk Yılmaz, "Doğruya doğru yanlışa yanlış demek lazım. Türkiye'nin Afganistan'da kalması yanlıştı. Şimdi doğru bir karar alındı. Türk askerlerinin eve döneceği belirtildi. İsabetli bir karar. Bu kararı almalarının sebebi de ABD'nin verdiği mesaj. ABD çekileceğini, Türkiye ve başka ülkelerin orada kalıp kalmaması hususunun kendilerini ilgilendirmediğini açıkladı. Bunun üzerine Türk askerlerinin ülkeye dönüş kararı oldu. Bence doğru bir karar bizim orada işimiz yok" değerlendirmesinde bulundu.
"Türkiye, kalmak için çok ısrarcı değil"
Türkiye Ekonomik Politikaları Araştırmaları Vakfı (TEPAV) Ortadoğu ve Orta Asya Araştırmaları Enstitüsü (OAS) Direktörü Prof. Dr. Hilmi Demir ise Taliban'ın yabancı güçlerin Afganistan'da çıkarmak için çok ciddi görüntü verdiğini kaydetti.
Taliban'ın NATO ile hareket eden bütün ülkelerin askerlerinin ülkeden çıkmasını istediğini ifade eden Prof. Dr. Demir, "Dolayısıyla çıkmama durumunda askerleri esir alabilir mi? Bu yönde bir girişimleri olabilir mi? Tam kestirmek güç. Fakat durum risklidir. Şu olur desek yalan olur. Sonuçta ne olacağını zaman gösterecek" diye konuştu.
Demir, hükümet kanadından yapılan açıklamalara bakıldığında Türkiye'nin Afganistan'da kalmak için çok ısrarcı olmayacağı sonucunun çıkartıldığını vurguladı.
"Taliban, 'gelin beni muhatap alın' mesajı veriyor"
Demir, şunları değerlendirmede bulundu:
"Dolayısıyla ABD başta olmak üzere her ülke askerini çekiyorsa ve Taliban 'bundan sonra kimse bulunmayacak' diyorsa bence Türk hükümeti de çok fazla ısrarcı olamayacak. Yani Türkiye de 'Ne yaparsanız yapın, burada kalacağım' şeklinde sert bir tavır içerisinde olmayacaktır. Daha diplomatik olacaktır. Taliban da diplomatik davranıyor bu aralar."
Demir'e göre 31 Ağustos son olmasına rağmen bu tarihte sonra tahliyelerin bitmemesi durumunda Taliban, ABD veya diğer ülke askerlerine saldırı düzenlemeyi göze almayacak. Zira geçmişe göre Taliban bu önemde daha esnek bir tavır ortaya koyuyor.
"Saldırı veya rehin alma durumu olacağın zannetmiyorum"
Taliban sözcülerinin askeri güçlerin geri çekilmesi konusunda verdiği mesajla 'Beni muhatap alın demek' istediğinin altını çizen Prof. Dr. Hilmi Demir, "Türkiye'ye de 'Beni muhatap al. Gel benimle görüş. Talepte bulun' mesajı veriliyor. Anladığım kadarıyla Türkiye ile Taliban resmi kanallardan görüşme yapmadı ama şu anda arka kapı diplomasi yürüyor" ifadelerini kullandı.
"Türkiye, güçlerini geri çekmezse ne olur?" sorusuna Prof. Dr. Hilmi Demir şu cevabı verdi:
"Rehin alma değil ama mesela uçuşa yasak kararı alabilir. Kabil Havaalanı'nın etrafını boşaltıp ablukaya alabilir. Doğrudan bir müdahale yapmak sonra askerleri esir alıp sıcak çatışmaya girmek şeklinde Taliban'ın bir tavrının olacağını zannetmiyorum. Yani elini yavaş yavaş güçlendirecektir."
© The Independentturkish
