500 kadar memeli türü üzerine yapılan araştırma, yavrunun bakımını üstlenen her iki ebeveynin de yavrunun daha büyük bir beyin geliştireceği (dolayısıyla daha gelişmiş bir zekaya sahip olacağı) koşulları sağlamaya yardımcı olduğunu ortaya koydu.
Genellikle beyin bedene kıyasla ne kadar büyükse, canlı organizma da o kadar zekidir. Ancak bunun bir bedeli var: Daha büyük bir beyni idame ettirmek için daha fazla enerji ve dolayısıyla daha fazla yemek gerekiyor.
Çoğu büyük beyinli hayvan türünde; dişi, yavrunun besin ihtiyacını tek başına karşılayamaz. Bu sebeple ek yardıma ihtiyaç duyar.
Önceleri, annenin yavruya bakmasına hangi bireyin yardım ettiğinin önemsiz olduğu düşünülüyordu.
Fakat Zürih Üniversitesi’nde yürütülen ayrıntılı bir araştırma, anneye yardım eden bireyin önem taşıdığını ilk kez kanıtladı.Sonuçlara göre, babanın yaptığı yardım büyük bir beynin gelişimi için diğer grup üyelerinin yaptığı yardıma kıyasla çok daha etkili.
Araştırmacılar 480 memeli türünde babanın veya diğer grup üyelerinin yavruyla ilgilenme sıklığını ve yavrunun beyin boyutlarını karşılaştırdılar.
Sandra Heldstab, "Babalar yavru yetiştirme konusunda sürekli ve güvenilir bir şekilde yardım ederken, diğer grup üyelerinden (örneğin yaşça büyük kardeşler) yardım almak çok daha az güvenilir" dedi.
Araştırmacılar, büyük beyinli iki memeli türü olan kurt ve Afrika yaban köpekleri söz konusu olduğunda; büyük kardeşlerin daha az yardımda bulunduğunu ve yiyecek kıt olduğu zaman ilk önce kendi çıkarlarını gözettiğini dile getirdi.
Büyük kardeşler bazen ebeveynlerin yavru için getirdiği avı bile çalıyor. Buna karşılık çevresel koşullar kötüleştiğinde baba, yavruya yardım etme konusunda daha istekli oluyor.
Mirket ve Kuzey Amerika çayır faresi gibi türler söz konusu olduğunda, araştırma ekibi ergenliğe ulaşan büyük kardeşlerin genellikle farklı bir gruba sığındığını ve babanın aksine anneye yardım etmediğini tespit etti.
Ayrıca, genellikle babanın sağladığı yardımın niteliği genç ve deneyimsiz olan diğer grup üyelerine kıyasla daha üstündür.
Heldstab, "Bir dişi, yardıma bel bağlamadığı sürece büyük beyinli yavru bakımının gerektirdiği enerjiyi karşılayamaz. Bu tür güven telkin eden bir yardım yalnızca babadan gelir" dedi.
Eğer dişinin yavruyu büyütme konusunda aldığı yardım istikrarsızsa, evrim alternatif bir yol izler.
Erkeklerin yardım etmediği aslan ve bazı lemur türlerinde anneler, büyük beyinli birkaç yavru değil birçok küçük beyinli yavru doğurur.
Eğer yavruların bakımı konusunda dişi çok yardım alıyorsa yavruların hepsi hayatta kalır. Eğer bu destek azsa, gençlerin bazıları ölür. Araştırmacılar evrimin, sınırlı yardım durumunda bile en azından yavruların bazılarının hayatta kalmasını sağladığını ve dişinin güvenilir yardımcıların yokluğunda ölecek büyük beyinli bir çocuğa gereksiz yere enerji yatırmasını engellediğini ifade etti.
Ancak homo sapiens, bu konuda bir istisna. İnsanlarda çocuk bakımında babanın yardımıyla birlikte akraba veya akraba olmayan diğer kişilerin yardımı da önem taşıyor.
Bilim insanları, bu durumun, insanların vücut büyüklüğüne kıyasla hayvanlar alemindeki en büyük beyni geliştirmesine yardımcı olduğunu ve en yakın akrabamız olan maymunlara kıyasla doğumlar arasındaki süreyi kısalttığını ifade etti.
Dr. Heldstab, “Memeliler dünyasında, sadece babanın yardımı güvenilir olsa da biz insanlar için başkasından gelen yardım da güvenilirdir” dedi.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/news/science
Independent Türkçe için çeviren: Nezir Sümerkan
© The Independent
