26 Nisan 1986’da o dönem Sovyetler Birliği’ne bağlı Ukrayna’nın kuzeyindeki Çernobil nükleer güç santralinin 4. ünitesi, yapılan bir deneme sonucunda patladı.
Denemenin amacı, jenaratör volanlarının enerjisinin acil durum soğutma pompalarını, dizel jenaratörler devreye girene kadar istenen voltajda 25 saniye besleyip beslemeyeceğini kavrayabilmekti.
Ancak tesise eklenen son yapı olan 4. reaktörde patlama meydana geldi.
Nükleer facia, Sovyet yönetimi tarafından bir süre kamuoyundan saklandı.
Patlama; hava, su ve toprağa yüksek miktarda radyoaktif parçacık yayılmasına sebep olurken, bölge yerleşime kapatıldı.
Ukrayna’nın başkenti Kiev’e 110 kilometre uzaklıktaki Çernobil Nükleer Santrali’nde meydana gelen patlamadan dolayı havaya yayılan nükleer bulut, başta komşu ülkeler olmak üzere pek çok yerde milyonlarca kişiyi olumsuz etkilemiş, kanser vakalarında artış meydana gelmişti.
Hiroşima'dan 400 kat fazla radyasyon
Çernobil’deki patlamayla yayılan radyasyon Hiroşima’ya atılan atom bombasından 400 kat fazlaydı.
Ölü sayısı belirsiz
Faciada kaç kişinin öldüğü hala tam olarak bilinmiyor.
Olay anında ve kurtarma çalışmalarında 31 kişinin öldüğü açıklanmış, 135 bin kişi bölgeden tahliye edilmişti.
Milyonlarca kişi etkilendi
Binlerce kişi kansere yakalanmış, Birleşmiş Milletler (BM) olaydan etkilenen kişi sayısını 3,5 milyon olarak açıklamıştı.
BM’ye göre facianın neden olduğu hastalıklar sonucunda 4 bin kişi öldü.
Ancak kimi kuruluşlar gerçek rakamın açıklanandan çok daha yüksek olduğunu, hatta 10 bini aştığını savunuyor.
Yaklaşık 5 bin kilometrekarelik alanda yaşayan hayvanların da radyoaktif maddelerden etkilendiğini ortaya koyan çalışmalar yapıldı.
Çernobil Nükleer Santrali çalışanları için 1970 yılında kurulan ve felaket sonrası terkedilen Pripyat, hayalet şehri andırıyor.
Kanser vakaları arttı
Kaza sırasında tesiste görev yapan 130’u aşkın kişi, radyoaktif sızıntıdan önemli ölçüde etkilendi ve bu kişilerde kalıcı radyoaktif hastalıklar meydana geldi.
Çernobil'in etkisine maruz kalan ülkelerden biri de Türkiye oldu.
Dönemin Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral’ın Karadeniz'de yetişen çayların radyasyondan etkilenmediğini ispat etmek için kameraların karşısında çay içtiği anlar hafızalara kazındı.
Aral, "Karadeniz'e bir damla mürekkep düştü diye Karadeniz kirlenir mi? Radyoaktif çay daha lezzetlidir. Rusya'dan iyi bir şey gelmez. Ya komünizm, ya radyasyon" demişti.
2065’e kadar ortadan kaldırılacak
Greenpeace tarafından yapılan araştırmada, patlamanın etkili olduğu bölgelerdeki kişilerin hala yüksek seviyede radyasyon taşıdığını ve radyasyon bulaşmış gıda ürünleri tükettiğini ortaya koyuyor.
Çernobil Nükleer Santrali’nin kalıntılarının 45 yıl içinde tamamen ortadan kaldırılması hedefleniyor.
Independent Türkçe
