Yeni bir araştırma Güneş'in henüz bebekken uzaya savurduğu enerjili parçacıkların son 4,5 milyar yıldır Dünya'nın çekirdeğinde gizlendiğini ortaya koydu.

Araştırmada, tıpkı Dünya'nınki gibi demir çekirdeğe sahip bir göktaşından alınan parçalar analiz edildi. Çünkü göktaşının özellikleri, onu Dünya'nın "iç organlarını" yansıtan, iyi bir temsilci haline getiriyordu.

Göktaşında yatan gizem

1927'de ABD'de bulunan göktaşı, Dünya'da keşfedilmiş meteoritlerin sadece yüzde 5'ini oluşturan "demir göktaşı" sınıfına giriyordu.

Gökbilimcilere göre bu meteoritlerin çoğu, Güneş Sisteminin ilk 1 ila 2 milyon yılı içinde oluşan, metalik çekirdeklere sahip daha büyük asteroitlerin parçalarıydı.

Yeni çalışmada araştırmacılar, söz konusu göktaşından aldıkları birkaç parçayı farklı bilimsel araçlarla inceledi.

Bunun ardından göktaşının, sıradışı soy gazlar içerdiği belirlendi. Çünkü bu gazların helyum ve neon izotop oranları Güneş rüzgarlarıyla uyuşuyordu.

Araştırmacılar, Güneş Sistemi'nin ilk dönemlerinde Güneş'ten fırlayan parçacıkların, sonunda bir asteroit haline gelen öncü malzemelerde hapsolduğunu düşünüyor.

Buna göre söz konusu parçacıklarla birlikte tutulan soy gazlar, asteroidin çekirdeğini oluşturan sıvı metal içinde çözüldü ve son halini aldı. Asteroitten kopan parçalaran biri de sonunda Dünya'ya düştü.

Dünyanın merkezine yolculuk

Dünya'nın demir çekirdeğinin de bu göktaşıyla benzer bir süreçten geçtiği tahmin ediliyor.

Tahmini sınamak isteyen araştırma ekibi, Hawaii ve Réunion gibi okyanus adalarındaki volkanik patlamalardan elde edilen magmatik kayaçlara yönelik eski analizlere başvurdu. 

Bu kayaçlar, Dünya'nın mantosunun binlerce kilometre derinliğinden geliyordu. Söz konusu analizlerde Güneş rüzgarından gelen helyum ve neon izotoplarına ilişkin bilgiler de mevcuttu.

Analizlere göre yüksek oranda Güneş gazı içermeleri, bu kayaçları, mantonun sığ bölgelerinden gelen diğer volkanik malzemelerden farklı kılıyordu.

Kayaçlarda izleri görülen gaz yıllardır tartışma konusuydu. Şimdiyse yeni araştırma, bu Güneş gazının Dünya'nın çekirdeğinden geldiğini öne sürdü.

Araştırmanın yazarları, Dünya'nın çekirdeğine 4,5 milyar yıl önce sıkışan Güneş parçacıklarının zamanla mantoya yayıldığını yazdı.

Başyazar Manfred Vogt'a göre, Dünya'nın çekirdeğinin, incelenen göktaşındakine benzer bileşime sahip metalin sadece yüzde 1 ila 2'sini içermesi, mantoda tespit edilen gaz imzalarını açıklayabilir.

Çalışmanın bulguları, Communications Earth & Environment adlı hakemli bilimsel dergide yayımlandı.

Independent Türkçe, Livescience, Phys.org

Derleyen: Çağla Üren