Çevreye zararlı plastik kullanımının azaltılması ve geri dönüşüme katkı sağlanması kapsamında Çevre Kanunu’na eklenen “plastik poşetlerin ücretlendirilmesi yoluyla kullanım miktarının azaltılması” uygulamasının hayata geçmesi için son 5 gün.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın internet sitesinde Bakan Murat Kurum imzasıyla yer alan açıklamaya göre 1 Ocak 2019 itibariyle plastik poşetlerden en az 25 kuruş alınacak. Müşterilere poşeti ücretsiz veren marketlere ceza kesilecek. Ancak kararın istisnası var. Bazı poşetler ücretsiz. Bunların arasında;
- Marketlerde ekmek, sebze, meyve, peynir, zeytin, hayvansal gıda gibi açıkta satılan, gıdaların hijyenini korumak amacıyla kullanılan, çift kat kalınlığı 15 mikron ve altındaki, 500x350 milimetreden küçük poşetler,
- Kumaş kullanılarak yapılmış, çok kullanımlık poşetler,
- Petshopların su hayvanlarının taşınması için verdiği ve bazı bitkilerin satışında kullanılan sapsız poşetler,
- Kuru temizleme, lostra ve benzeri iş yerleri gibi sadece hizmet verilen fakat ürün satışı gerçekleştirmeyen yerlerde verilen poşetler,
- Kargo poşetleri ile gümrüksüz mağazalarda kullanılan özel poşetleri yer alacak.
Ücretli poşet uygulamasının ayrıntıları netleşti
Yeni yılla birlikte faaliyet türü ne olursa olsun, uzaktan satışlar da dahil, istisnasız tekstil, oyuncak, elektronik, gıda ve benzeri tüm satış noktalarında plastik poşetler en az 25 kuruş olacak.
Bu ücret içerisinden 15 kuruşu, “Geri Kazanım Katılım Payı” olarak Bakanlık Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına yatırılacak.
Kalan 10 kuruşluk bedel ise satış noktalarının kârı olmayacak çünkü bu tutar, plastik poşetlerin maliyeti ve KDV bedelini kapsayacak.
“Geri Kazanım Katılım Payı” çevre projelerinin desteklenmesi amacıyla kullanılacak.
Plastik poşet olmadan daha temiz bir dünya mümkün... #dünyaevimiz #SıfırAtık #ortakgelecek pic.twitter.com/nFTJhGvxES
— Çevre ve Şehircilik (@csbgovtr) 26 Aralık 2018
Plastik poşetlere uygulanacak taban ücreti her yıl piyasa koşulları ve ilgili sektör temsilcilerinden oluşan Ambalaj Komisyonu’nun önerisi dikkate alınarak, Bakanlık tarafından belirlenecek. Belirlenen asgari ücretin altında ücret uygulanamayacak.
Poşetler, 1 Ocak itibariyle barkodlu olacak. Stoklarında barkodsuz poşet bulunan firmalar, barkodsuz poşetleri 31 Mart 2019'a kadar kullanabilecek.
İnternetten satın alınan ürünler nasıl taşınacak?
Plastik poşetle gönderimi sağlanan uzaktan satışlarda alternatif taşıma ekipmanı kullanım seçeneği tüketiciye sunulacak.
Tüketici tarafından plastik poşet tercih edilmesi halinde poşetlerin satışı zorunlu olacak.
Uzaktan satış yapan işletmelerin bu satışlarda plastik poşete alternatif taşıma seçeneğini ise 31 Mart 2019'a kadar oluşturması gerekiyor.
Plastik poşet 400 yılda yok olmuyor
Çevre Bakanlığı’nın verilerine göre Türkiye'de plastik poşet kullanım miktarı yıllık yaklaşık 30-35 milyar adet. Yani bir kişi yılda ortalama 440 adet plastik poşet kullanıyor.
Bakanlığın hedefi 2019 sonuna kadar bu sayıyı 440’tan 90’a indirmek. 2025 yılında ise bu değeri 40 adete kadar düşürüp, toplamda yüzde 90 oranında azaltmak.
Çevre Bakanı Kurum’un açıklamasına göre plastik poşetlerin yapıları gereği sadece yüzde 1'i geri dönüştürülebiliyor. Bir plastik poşetin geri dönüşümü ise yeni bir tane üretmekten daha pahalıya geliyor.
Bir pet şişe bin yıl, cam şişe 4 bin yıl, metal kutu 10 yıl, plastik poşet 400 yıl ve piller 300 yılda doğaya karışabiliyor.
