Arkeologlar Batı Şeria'daki bir mağarada Homo sapiens teknolojisiyle yapılmış gelişmiş taş aletlerle bir çocuk dişi bulmuştu. Şimdi dişin bir Neandertale ait olduğu anlaşıldı ve bu da bulunan taş aletleri evrimsel açıdan özgül bir yere koydu.

Çünkü Nubian Levallois teknolojisi diye bilinen ve nispeten sofistike bir teknikle yontulan taş aletler, Homo sapiens'in en önemli işaretlerinden biri olarak görülüyordu. Herhangi bir yerde bu teknolojiyle yapılmış alet bulunduğunda orada Homo sapienslerin, yani modern insanların yaşadığı düşünülüyordu.

Ama pazartesi günü saygın bilim dergisi Nature, Scientific Reports'ta yayımlanan araştırmada, Shukbah Mağarası'nda söz konusu aletlerle birlikte yıllar önce bulunan ve kime ait olduğu belirlenemeyen diş, "Neandertal dişi" diye tanımlandı.

Araştırmanın yazarlarından ve Max Planck Enstitü'sünden James Blinkhorn, mağaranın "Katman D" ismi verilen kısmında yine bir Neandertal'e ait olduğu belirlenen bir kürek kemiği parçası bulduklarını ifade etti.

Dişin kaç yıllık olduğunu gösteren doğrudan kanıt yok. Ama yaban hayatına ait kalıntılar 70 bin yıl öncesine işaret ediyor. Bu da yaklaşık Neandertallerin 70 bin yıl önce Levant'ta bulunduğu bilgisiyle tutarlı.

Öte yandan, Haaretz'e konuşan başka uzmanlar, tek bir dişten yola çıkarak hominin türü tanımlamanın son derece zor, hatta imkansız olduğunu söyledi. Blinkhorn ise "Bu dişin Neandertallerle ilişkili olduğundan çok eminiz" dedi.

Karşılaştırmalı bir çalışma yürüttük. Çalışmada Güneybatı Asya'da yaşayan Neandertaller, Güneybatı Asya'daki ilk Homo sapiensler ve Üst Paleolitik dönemde Güneybatı Asya'daki Homo sapiensler yer aldı. Shukbah'ta bulunan diş, Neandertal grubuna açıkça yakınlık gösteriyor ve Homo sapiens'ten farklı.

Eurekalert'in aktardığına göre bu azı dişi, Nubian Levallois teknolojisinin modern insanla sınırlı olmadığını göstermekle kalmadı. Aynı zamanda Neandertallerin indiği en güneydeki bölgeyi de gözler önüne serdi.

Bordeaux Üniversitesi'nden Dr. Clément Zanolli, "Shukbah, Neandertallerin yaşadığı menzilin şimdiye kadar bilinen en güney ucunu işaret ediyor" diye konuşurken, Blinkhorn da bölgenin önemini şöyle açıkladı:

Hominin fosillerinin taş aletler yapan topluluklarla doğrudan ilişkilendirildiği yerler nadir bulunur. Ama hem fosillerin hem de aletlerin incelenmesi, Shukbah Mağarası'nda ve tüm bölgedeki hominin yerleşimlerini anlamak için çok önemli.

Independent Türkçe, Haaretz, Eurekalert