Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yeni bir anayasa yapılması gerektiğine ilişkin açıklaması Cumhur İttifakı'nın diğer ortağı Milliyetçi Hareket Partisi'nin (MHP) desteğini aldı.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli yaptığı yazılı açıklamada, ''Türkiye'nin yeni bir anayasaya ihtiyacı olduğu açıktır. MHP'nin amacı, görüşü ve düşüncesi de bu yöndedir. MHP, yeni bir anayasa yazımı konusunda Cumhur İttifakı'nın birleştirici ve kucaklayıcı şuuruyla hareket edecek, üstüne düşen demokratik görevleri çekinmeden yerine getirecektir'' dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, yeni anayasayla ilgili tartışmaları kabine toplantısının ardından yaptığı basın toplantısında ateşlemeden haftalar önce muhalefet partileri, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi yerine önerdikleri yeni bir sistem önerisi çalışmalarına başlamışlardı.

Muhalefet partilerinin bütüncül bir anayasa üzerinde değil, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi üzerinde yapılacak değişiklikle ilgili önerileri içerecek çalışmalar yürütüyor.

CHP: Güçler ayrılığı ve bağımsız mahkemeler

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, çevrimiçi yapılan bir toplantıda hukukçu kurmaylarının sistem değişikliğine ilişkin kapsamlı çalışma yaptıklarını ve bu çalışmayı diğer partilerle de paylaşacaklarını söyledi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, partinin çalışmasıyla ilgili önümüzdeki haftalarda bir açıklama yapacaklarını kaydetti.

Yeni anayasa tartışmalarına değinen Erkek, "2010'da FETÖ'nün isteği üzerine, 2017'de ise Erdoğan'ın isteği üzerine anayasa değiştirilmişti. Şimdi kimin isteği üzerine değişiklik yapacaklar merak ediyoruz" dedi. 

''Milleti kandırmaya gerek yok'' ifadesini kullanan Erkek, "Yapılacak tek iç yasama-yürütme ve yargıyı birbirinden ayırmak ve bağımsız mahkemeleri kurmak. Bunun dışında yapılacak her değişiklik kandırmacadan ibaret olur" diye konuştu.

Muharrem Erkek, şunları söyledi:

"Zaten yürürlükte bir anayasa var ama buna uyulmuyor ki. Yapacakları yeni anayasaya uyacaklarının garantisini kim verebilir? Geçim sıkıntısının arttığı bir ortamda, 2 masalık restoranlar dahi kapalıyken, kapalı spor salonlarında hınca hınç il kongreleri yapanların bu millet için iyi bir şey yapacağını inanmıyorum."

İYİ Parti: Güçlendirilmiş parlamenter sistem ve güçler ayrılığı

O çalışmalardan birini adresi İYİ Parti. Partinin ''Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem'' önerisini somutlaştırmak için hazırlıklarının sonuna gelindi.

Çalışma, bu ay içinde Genel Başkan Meral Akşener'in bir lansmanla kamuoyuna duyurulacak.

İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Cihan Paçacı, sistem değişikliği önerisi çalışmalarıyla ilgili Independent Türkçe’ye bilgi verdi.

Hazırlanan çalışmanın Genel İdare Kurulu ve milletvekillerine sunulduğunu ve onlardan gelen önerilerin alınmaya başlandığını belirten Paçacı, önerilerle çalışmanın son halini alacağını kaydetti.

İYİ Parti'nin çalışmasının çerçevesinde Anayasa’da da düzenlemelerin yapılması gerektiğini belirten Paçacı, ''Temelde neyi kastediyoruz, neyi istiyoruz, neyi amaçlıyoruz, nasıl bir devlet yapılanması gerekiyor, geçmişteki parlamenter sistemin aksayan yönleri nelerdi ve bunlar nasıl düzeltilebilir sorularına yanıt veren bir çalışma ortaya koyuyoruz'' ifadelerini kullandı. 

''Dünü bilen bugünü yaşayan insanların şikayetlerine çözüm''

Paçacı'ya göre İYİ Parti'nin önerisinin çerçevesi şu şekilde:

''Parlamentonun güçlü hale gelmesi, tek kişinin değil ortak aklın kararlarıyla yönetilecek bir Türkiye ideali. Meclisin daha güçlü hale getirilmesi ve devlet işleyişinde denetimin esas alınması… Yani dünü bilen, bugünü yaşayan insanların şikayetlerine çözüm önerileri sunuyoruz.''

''Cumhur İttifakı'nın çalışmaları sistem değişikliğini içeriyorsa görüşmeye hazırız''

Cumhur İttifakı’nın girişeceği yeni anayasa çalışmaları hakkında da değerlendirme yapan Paçacı, "Yapılan açıklamalar ışığında onların niyetinin tek adam rejiminin güçlendirilmesi yönünde olduğu ortaya çıkıyor. Biz bu sistemi değiştirmek onlar ise daha güçlü hale getirmek istiyorlar. Bu niyeti bizimle birlikte yürütemezler. Eğer çalışmaları sistem değişikliğini de içeriyorsa biz görüşmeye hazırız" şeklinde konuştu. 

Gelecek Partisi: Tam Demokrasi İçin 'Güçlendirişmiş Parlamenter Sistem', sembolik cumhurbaşkanı

Gelecek Partisi, Anayasa hukukçularının katılımıyla bir model önerisini geçtiğimiz aylarda kamuoyuna açıkladı.

Partinin raporunda, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin "Yüz elli yıllık mazisi olan parlamenter gelenekleri ortadan kaldırdığı", "Yasamayı, evvelce sahip olduğu bazı yetkilerden mahrum ettiği", "Yargıyı yürütmenin kontrolüne sunarak etkisizleştirdiği" ve böylece "her türlü fren ve denetim mekanizmalarından yoksun, dünyada emsali olmayan bir sistem yaratıldığı" savunuldu.

Gelecek Partisi'nin sistem önerisinde, meclisin seçeceği, tarafsız, yetkisiz bir Cumhurbaşkanı’ndan bahsedilerek, "Yürütme alanındaki gerçek yetkiler başbakan ve bakanlar kuruluna verilecektir. Böylece yetkide ve sorumlulukta paralellik ilkesine uygun bir yürütme yapısı oluşturulacaktır. Öte yandan bu yapı içinde cumhurbaşkanının yetkileri sembolik ve törensel konularla sınırlanacağından yürütme organının iki unsuru arasında devlet hayatını kilitleyecek bir çatışma da doğmayacaktır. Nihayet cumhurbaşkanının mecliste farklı partilerin uzlaşmasıyla seçilmesi, ona, yasama ve yürütme organlarıyla farklı partiler arasında ülkenin temel meselelerinin çözümünü kolaylaştıran arabulucu bir rol ifa etme olanağı sağlayacaktır" denildi.

Saadet Partisi: Yeni Anayasa’nın yolu kutuplaştırıcı siyaseti terk etmekten geçer

Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Birol Aydın da Anayasa değişikliğiyle ilgili çalıştaylar yaptıklarını dile getirdi. 

Yeni Anayasa tartışmalarının iklimle ilgili olduğunu belirten Aydın, "Önce bir araya gelme kültürünün tesis edilmesi ve yeni anayasa iradesinin yeni bir iklimde ortaya koyulması gerekiyor. Anayasalar toplumsal uzlaşmalardır ve toplumun en az yüzde 80 ila 90’ının üzerinde mutabık kaldığı metinler olması gerekir. Bunun yolu da kutuplaştırıcı, kavgacı siyaseti terk etmekten geçer" dedi.