Uygur Türkleri Burhan Kerim, Muhammed Ali ve Tuohuti Adeliciang, 2018 yılında Göç İdaresi yetkilileri ve polis tarafından İstanbul'dan Çin'e iade edilmek üzere uçağa zorla bindirildiğinde henüz 30'lu yaşlardaydı.

2 yıldır haber alınamayan Kerim ve arkadaşları, görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) getirilen Çin ile iade anlaşması nedeniyle kaygı duyanları haklı çıkartacak bir hikayeye sahip. 

Emniyet raporu, tutuklu Uygurların lehineydi

"Terör örgütü üyesi" iddiasıyla Türkiye'de tutuklanan, tutuklu kaldıkları 14 boyunca avukatlarının tahliye talebi reddedilen bu üç Uygur'un morali, Türkiye'deki son günlerinde daha düzgündü. Çünkü yargılama devam ederken, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan rapor dava dosyasına eklendi. Emniyet, terör örgütüne eleman kazandırmakla suçlanan Uygurların, asıl suçlulara benzemediğini yazmıştı.

Emniyetin bu raporuna rağmen mahkeme, tutuklu sanıkların tahliye taleplerini reddetti.

Haber verilmeden tahliye edildiler

Uygurlar bir akşam ansızın cezaevinden çıkartıldı. 

Avukatlara ya da ailelerine herhangi bir bilgi verilmemişti.

Burhan Kerim'in avukatı Mehmet Okatan, müvekkilinin tahliye edildiğini tesadüfen UYAP'tan öğrendi.

Ailesi, arkadaşları ya da avukatı… Hiç kimse 3 Uygur'un nerede olduğunu bilmiyordu. 

Suç duyurusu: Burhan Kerim nerede?

Cezaevi yönetiminden bilgi alma çabaları sonuçsuz kalan avukatlardan Okatan, birdenbire kaybolan müvekkilinin nerede olduğunu ortaya çıkarmak için suç duyurusunda bulundu.

İlk suç duyurusu soruşturmanın çerçevesi dar tutularak takipsizlikle sonuçlandı.

Bu kez ikinci bir dilekçe veren avukat Okatan, durumun cezaevi yönetimine, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'ne ve MİT'e sorulması gerektiğini anlattı.

İkinci soruşturmayla Kerim'in akıbeti anlaşılabildi.

Mahkeme tahliye etti, polis aldı, Göç İdaresi bileti kesti 

Türkiye'de hakkında soruşturma yürütülen genç Uygur, 24 Mayıs 2018 Perşembe günü, İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi'nin müzekkeresiyle kaldığı Maltepe Cezaevi'nden tahliye edilmiş, İstanbul Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şubesi'nde görevli bir polise teslim edilmişti.

Polis, Kerim'i havalimanına götürmüş, orada bulunan Göç İdaresi yetkilisi tarafından alınan uçak biletiyle Çin'e giden uçağa bindirilmişti.

İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı'na 3 Mart 2020'de aldığı takipsizlik kararına göre, geri gönderme işlemi, İçişleri Bakanlığı Göç İşleri Genel Müdürlüğü'nün 2014/10 sayılı genelge hükümlerine göre yapılmıştı ve konuyla ilgili herhangi bir dava açılmasına gerek yoktu. 

TBMM'de bekleyen iade anlaşmasından sonra yapılan "Uygurlar iade edilmeyecek" açıklamalarına dikkati çeken avukatlar, Burhan Kerim ve arkadaşlarının başına gelenlerin bu durumu yalanladığı görüşünde.