Cibuti'de 20 Aralık Pazar günü yapılan 38’inci Doğu Afrika bloku Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) Zirvesi’nde, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının neden olduğu krizden İran'ın nükleer dosyasına, Filistin meselesinden Libya krizine ve diğer dosyalara kadar birçok istisnai konu ele alındı. Zirveye, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali, Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk, Somali Cumhurbaşkanı Muhammed Abdullah Fermacu, Güney Sudan Başkan Yardımcısı Rebecca Nyandeng De Mabior, Cibuti Cumhurbaşkanı İsmail Omar Guelleh, Kenya Cumhurbaşkanı Uhuru Kenyatta, Afrika Birliği (AfB) Komisyon Başkanı Musa Faki Mahamat katılırken, zirvenin gündem maddelerini bölgedeki karmaşık sorunlar oluşturdu.
Dostça görüşmeler
Olağanüstü gündemle toplanan bölge ülkelerinin liderlerini bir araya getiren dostane görüşmelere vesile olan zirvede, Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk ile Etiyopyalı mevkidaşı Abiy Ahmed bir araya geldiler. Abiy Ahmed Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Tigray bölgesindeki son gelişmelere işaret ederek, “Addis Ababa'daki son görüşmemizin devamı olarak ikili konuları görüşmek üzere Sudan Başbakanı Hamduk ile bir araya geldim” ifadelerini kullandı. Uluslararası kuruluşların aktardığı verilere göre Sudan ve Etiyopya arasındaki önemli sınır sorununun yanı sıra on binlerce Etiyopyalı Tigray bölgesindeki çatışmalar nedeniyle Sudan'a akın etti.
Etiyopya Başbakanı geçtiğimiz hafta birkaç Sudanlı askerin bazı Etiyopyalı milisler tarafından öldürülmesinin ardından, ‘iki ülkeyi birbirine bağlayan bağlardan ötürü Etiyopya-Sudan ilişkilerinin son sınır olayları nedeniyle kopmayacağını’ ifade etmişti. Ahmed, Twitter hesabından ayrıca “Etiyopya hükümeti, Etiyopya-Sudan sınırındaki olayları yerel milislerle yakından takip ediyor. Anlaşmazlığa neden olanların halklarımız arasındaki köklü bağların gücünü anlamadığı açık” yazdı.
Somali-Kenya krizi
IGAD Zirvesi’nin Sudan-Etiyopya ilişkilerinin yanı sıra başlıca gündem maddelerinden biri de Somali-Kenya ilişkilerindeki krizdi. İki ülke arasında yeni ortaya çıkan kriz nedeniyle son olarak Mogadişu, Nairobi’deki Büyükelçisi Muhammed Ahmed Nur'u geri çağırmış ve Kenyalılara Somali’ye girişte vize uygulama kararı almıştı. Anlaşmazlık, geçtiğimiz Kasım ayının sonlarında, Somali Dışişleri Bakanlığı'nın Kenya'yı ‘iç işlerine karışmakla’ ve Somali seçimlerini ve sonuçlarını etkilemeye çalışmakla suçlayan bir açıklama yayınlamasıyla başladı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia kaynaklı haberine göre, açıklamada, ‘Kenya’nın Somali siyaset sahnesine müdahalesinin, ortak çıkarlarla ilişkili komşu ülkeler arasındaki diplomatik normların dışında olduğu ve Kenya’nın müdahalelerinin uluslararası ilkelerle ve sözleşmelerle çeliştiği’ belirtildi.
Kenya ise buna Somali’nin suçlamalarını kınayarak, diyalog dili ve diplomatik yöntemler kullanılması çağrısında bulunarak karşılık verdi. Kenya Dışişleri Bakanlığı, suçlamaların diplomatik kanallardan geçmediğini söylerken, siyasi ve diplomatik normlara bağlı olduklarını vurguladı.
Öte yandan Güney Sudan krizi, Güney Sudan Cumhurbaşkanı Salva Kiir Mayardit ile muhalif lider Riek Machar arasında yoğun bir rekabete tanıklık ediyor. İki tarafın Haziran 2018'de Hartum Anlaşması'yla barış konusunda uzlaşıya varmalarına rağmen, aralarında güç paylaşımı savaşı halen devam ediyor. Ancak bazı çevreler, söz konusu barış anlaşmasını, ülkeyi yeni iç savaşlardan kurtarmak için bölgesel ve uluslararası desteğe ihtiyaç duyan kırılgan bir barış olarak tanımlıyorlar.
İş birliği çağrıları
Öte yandan, ülkesi Rönesans (Nahda) Barajı meselesi ve kolluk güçlerinin Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF) isyancılarına karşı gerçekleştirdiği operasyonlar gibi zorluklarla karşı karşıya olan Etiyopya Başbakanı, IGAD ülkelerinin liderlerini iş birliği yapmaya çağırdı. Abiy Ahmed Twitter hesabından paylaştığı tweette, “Bölgemizdeki istikrarın gücü, kalkınma için iş birliği yapılmasına dayanmaktadır. Bölge ülkelerinin liderleri olarak bölgemizdeki acil sorunları tartışmak üzere aynı masada oturabildiğimiz için mutluyum” ifadelerini kullandı.
1996 yılında kurulan IGAD, Cibuti, Etiyopya, Sudan, Kenya, Somali, Eritre ve Güney Sudan'daki üye devletler için istikrar ve barışı sağlamak, güvenliği ve huzuru korumak, insan haklarının korunmasını teşvik etmek, söz konusu ülkeler arasında ekonomik iş birliği ve koordinasyon sağlamak, ortak kalkınma stratejileri belirlemek, ekonomik, sosyal, teknolojik ve bilimsel politikaları koordine etmek, yabancı yatırım çekme kabiliyetini arttırmak, ticaret, gümrük, ulaşım, iletişim, tarım ve doğal kaynaklarla ilgili politikalar arasında koordinasyon kurmak, ürünlerin serbest dolaşımını sağlamak, iletişim, ulaşım ve enerji alanlarında altyapıyı geliştirilmek ve iyileştirmek amacıyla oluşturulan en önemli bölgesel yapılardan biri olarak kabul edilir.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
