İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de okuduğu şiirle ilgili olarak"Erdoğan'ın İran'ın toprak bütünlüğüne ya da halkına hakaret kastı taşımasını uzak bir ihtimal olarak görüyorum" dedi.
Ruhani, başkent Tahran'da yerli ve yabancı gazetecilerin bulunduğu basın toplantısında, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Bakü'de okuduğu şiirle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Bir gazetecinin Erdoğan'ın okuduğu şiire ilişkin sorusu üzerine Ruhani, İran- Türkiye ilişkilerinin çok önemli olduğunu ve siyasi, ekonomik, bölgesel konular ile Astana sürecinde birlikte çalıştıklarını söyledi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun, İran Dışişleri Bakanı Cevat Zarif ile yaptığı telefon görüşmesinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konuşmasında İran'ı ima dahi etmediğine dikkati çekmesinin kendisi için önemli olduğunu dile getiren Ruhani, Türkiye Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü ve Türkiye'nin Tahran Büyükelçisinin de aynı noktaya vurgu yaptığı hatırlattı.
Söz konusu şiirin birçok yönü olduğunu ve bağlamına göre farklı anlamlar taşıdığını belirten Ruhani, "Bu şiiri İran'dan okursanız bir manaya gelir, İran dışında okursanız başka bir anlam taşır. Hakikat şudur ki Türk makamları açık bir şekilde Erdoğan'ın bir kastı olmadığını bildirdi. Erdoğan aynı konuşmada bölgesel meselelerle ilgili Türkiye, İran, Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan'ın birlikte çok yönlü çalışma yürütülmesi gerektiğini ifade etti. Konuşmasının öncesi ve sonrasına da dikkat etmeliyiz" değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile 7 yıllık bir geçmişi olduğuna ve pek çok defa görüştüklerine işaret eden Ruhani, şöyle devam etti:
Erdoğan'ın İran'ın toprak bütünlüğüne ya da halkına hakaret kastı taşımasını uzak bir ihtimal olarak görüyorum. Türkiye makamları bize resmi olarak kesinlikle böyle bir kastı olmadığını bildirdi. Türkiye makamları Erdoğan'ın Azerbaycan halkının topraklarının işgalden kurtarılması nedeniyle mutlu olduğunu söylemek istediğini aktardı. Okuduğu şiir de çok yönlüdür.
Erdoğan'ın konuşmalarında Sadi, Hafız ve Mevlana'dan pek çok şiir okuduğuna dikkati çeken Ruhani, "Yapılan açıklamalar ile bu konuyu geride bırakabileceğimizi düşünüyorum. Ama gösterilen hassasiyet de önemlidir. Tüm dünya bilmelidir ki bir milimetrelik toprağımız bile çok önemlidir. Tüm konuşmalarda ve açıklamalarda bu hassasiyete daha fazla özen gösterilmelidir. Bir cümleye karşı gösterilen hassasiyet halkımızın hakkıdır. Toprak bütünlüğü önemli olduğu için bu konuda görüşlerini dile getirmeleri doğaldır. İtiraz edenlerin de vatanseverliklerini ve hassasiyetlerini gösterme hakları vardır" ifadelerini kullandı.
Ne olmuştu?
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Azerbaycan’ın Azadlık Meydanı'nda düzenlenen Zafer Geçidi Töreni'nde okuduğu şiir İran’ın tepkisini çekmişti.
Erdoğan Şair Bahtiyar Vahapzade'nin "Topraktan pay olmaz" şiirinden bir parça okumuş ardından "Karabağ'ı 30 yıllık hasretin ardından ana vatanla buluşturan Azerbaycan ordusunun neferlerini tebrik ederek, onları dualarla cepheye gönderen anaların ellerinden öptüğünü" ifade etmişti.
Erdoğan, "Aras, türküsünü daha güçlü çığıracak. Karabağ şikestesini okuyan nefesler daha yüksek daha güçlü çıkacaktır" diyerek şiirden şu bölümü okumuştu:
Aras'ı ayırdılar
Kum ile doldurdular;
Ben senden ayrılmazdım
Zor ile ayırdılar,
Ay Lâçin, can Lâçin,
Men sene kurban Lâçin
İran Erdoğan'ın okuduğu şiire tepki göstererek Tahran Büyükleçisi Derya Örs'ü İran Dışişleri Bakanlığı'na çağırmıştı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade, yaptığı yazılı açıklamada, Büyükelçi Örs'ün Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın okuduğu şiir nedeniyle çağrıldığını belirtmişti.
Hatibzade, açıklamasında, "Türkiye Büyükelçisi, Dışişleri Bakan Yardımcısı tarafından çağrıldı ve sert kınama kendisine iletildi. İran'ın konuyla ilgili acil izahat beklediği kendisine bildirildi" ifadelerini kullanmıştı.
İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif da Erdoğan'ın okuduğu şiire "Kimse Erdoğan’a, Bakü’de yanlışlıkla okuduğu şiirin, Aras Nehri’nin kuzey bölgelerinin İran’ın ana topraklarından zorla ayrılmasıyla ilgili olduğunu söylememiş! O, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin egemenliğine karşı konuştuğunu fark etmedi mi acaba? Kimse Aziz Azerbaycan’ımız hakkında konuşamaz" ifadeleriyle tepki göstermişti.
Dışişleri Bakanlığı da İran'ın Ankara Büyükelçisi'ne, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yönelik mesnetsiz iddialar konusundaki tepkiyi dile getirmişti.
Independent Türkçe
