Filmlerin sessiz olduğu dönemden bu yana casusluk filmleri sinema izleyicilerini salonlara en çok çeken türler arasında yer alıyor. Edebiyatta casusluk türünün macerası 19. yüzyıl başlarına kadar uzanıyor. 

Yazılı eserlerin başarısının yanı sıra casusluk filmlerinin gerçek hayattan esinlenen savaş hikayelerini beyaz perdeye taşıması ve uluslararası gerilimin de artmasıyla türün popülaritesi hiç olmadığı kadar arttı. Özellike I. ve II. Dünya Savaşı türün gelişiminde önemli bir rol oynadı. Günümüzde diğer türlerle de iç içe geçen casusluk janrı sinemaseverlerin gözdeleri arasında yer almaya devam ediyor.

Popüler sinema sitelerinden Stacker, sinema tarihinin, içinde casusluk teması geçen tüm filmlerini bir değerlendirmeye tabi tutarak 100 filmlik bir liste hazırladı. Site, listeye seçilme koşullarını nesnelleştirmek için eleştirmenlerin filmlere verdiği puanları toplayan Metacritic ve izleyicilerin oylamalarının yer aldığı IMDb'den yararlandı. Filmlerin listeye seçilebilmesi için filmin bir 'Metascore'a sahip olması (yani hakkında en az 4 eleştiri yazılması) ve IMDb'de de en az 2 bin 500 kullanıcı tarafından oylanması gerekiyordu.

Sitenin bu iki notun ağırlıklı ortalamasına göre sıraladığı 100 filmlik listesinde türü sevenlerin gözünden kaçan yapımlar olabileceği gibi çok iyi bildiği filmler de yer alıyor. Listenin ilk 10 sırasında yer alan filmler şu şekilde: 

 

10. Iwo Jima’dan Mektuplar (Letters from Iwo Jima, 2006)

 

Yönetmen: Clint Eastwood

Metascore: 89

IMDb kullanıcı derecelendirmesi: 7,9

Süresi: 141 dk

Clint Eastwood’un yönettiği bu savaş dramı, II. Dünya Savaşı sırasında Amerikalılarla Japonlar arasında yaşanan Iwo Jima Muharebesi’nin hikayesini, modern arkeologların gün yüzüne çıkardığı gömülü iletiler üzerinden anlatıyor. Film, Eastwood’un, savaşın hikayesini Amerikan ve Japon perspektiflerinden anlatan bir diğer filmi, Atalarımızın Bayrakları’nın (Flags of our Fathers) tamamlayıcısı olarak düşünülmüş.

9. Zero Dark Thirty (2012)

 

 

Yönetmen: Kathryn Bigelow

Metascore: 95

IMDb kullanıcı derecelendirmesi: 7,4

Süresi: 157 dk

Bu savaş gerilimi, ABD yönetiminin uzun süredir ele geçirilemeyen terörist Usame bin Ladin’i takibi ve yakalamasının güncesini, bin Ladin’in izinin nihayet bulunmasında kilit rol oynamış kadın ajanın gözünden aktarıyor. En İyi Film de dahil 5 dalda Oscar'a aday olan film En İyi Ses Kurgusu dalında Oscar kazandı. Film toplamda 130 ödüle aday gösterildi ve 60 ödül kazandı.

8. Le Petit Soldat (1963)

 

 

Yönetmen: Jean-Luc Godard

Metascore: 97

IMDb kullanıcı derecelendirmesi: 7,2

Süresi: 88 dk

Ünlü Fransız yönetmen Jean-Luc Godard’ın bu filmi Cezayir’in Fransa’dan bağımsızlık savaşı sırasında geçiyor. Film Cenevre’de yaşayan, siyasi yelpazenin iki zıt ucundan iki gencin tanışıp birbirine aşık olmasını konu alıyor. İkisinden birinin kendi davasına ihanet ettiğinden şüpheleniliyor. Fransız hükümeti içerdiği işkence sahnelerinden dolayı filmi 1963’e kadar yasaklı tutmuştu.

7. Barry Lyndon (1975)

 

 

Yönetmen: Stanley Kubrick

Metascore: 89

IMDb kullanıcı derecelendirmesi: 8,1

Süresi: 185 dk

Kıvrak zekalı bir İrlandalı düzenbaz, 18. yüzyıl İngiliz toplumsal sınıflarının basamaklarını tırmanır. Hikayesi Prusyalılara tutsak düşmüş bir evsiz olarak başlayan kahramanın yolu bir casusla kesişir, bu da üst sınıftan varlıklı bir kadınla evlenmesine vesile olur. Lowly (Düşkün) Redmond Barry’nin titri artık Barry Lyndon’dır. William Makepeace Thackeray’in “Barry Lyndon’ın Talihi” (The Luck of Barry Lyndon) başlıklı romanından uyarlanan film 4 Oscar almıştı.

6. Köstebek (The Departed, 2006)

 

 

Yönetmen: Martin Scorsese

Metascore: 85

IMDb kullanıcı derecelendirmesi: 8,5

Süresi: 151 dk

Bir Boston polisi, şehrin İrlandalı Mafyasına sızmak için sivile geçerken mafya üyelerinden biri de polis teşkilatında yükselmeye çabalamaktadır. Neticede iki örgüt de aralarında köstebek olduğunu anlar ve canlarını kurtarmak için bunları saptamak zorunda kalır. 79. Oscar Ödülleri’nde En İyi Film ödülününü alan film, 2002 tarihli Hong Kong yapımı Kirli İlişkiler'in (Internal Affairs) uyarlamasıydı.

5. Duck Soup (1933)

 

 

Yönetmen: Leo McCarey

Metascore: 93

IMDb kullanıcı derecelendirmesi: 7,8

Süresi: 69 dk

Freedonia adındaki kurgu ülkenin varlıklı hayırseveri, ekonomisi iflas eden ülkeyi yönetmesi için Rufus T. Firefly adında kaçık bir adamı ortaya atar. Rakip bir ülke liderlikteki zayıflığı fark ettiğindeyse devrim yapmaları için Freedonia’ya casuslar yollanır. Bazı izleyenler Marx Kardeşler’in bu klasik komedi filmini en iyi filmleri kabul ediyor.

4. Başkalarının Hayatı (The Lives of Others, 2006)

 

 

Yönetmen: Florian Henckel von Donnersmarck

Metascore: 89

IMDb kullanıcı derecelendirmesi: 8,4

Süresi: 137 dak

1983’te Doğu Berlin’de geçen bu Alman dramı, Komünist Parti’ye sadık olmadıklarından şüphelendiği bir tiyatro yazarı ve kız arkadaşını takip etmek için onay alan bir Stasi memurunu konu alıyor. Memur çifte sempati duymaya başladığı andan itibaren görevi giderek karmaşıklaşıyor, özellikle de amiri ona tiyatro yazarından kurtulmasını emrettiğinde. Film, yönetmen Florian Henckel von Donnersmarck’ın ilk uzun metrajıydı.

3. Aşktan Üstün (Notorious, 1946)

 

 

Yönetmen: Alfred Hitchcock

Metascore: 100

IMDb kullanıcı derecelendirmesi: 7,9

Süresi: 102 dk

ABD yönetimine bağlı bir ajan, Nazilerin izini sürmek için Alman bir savaş suçlusunun kızını işe alınca ikili birbirine aşık olmaya başlar. Diğer yandan gizli çalıştığı bu zamanda bir Nazi, kadını romantik açıdan köşeye kıstırmıştır. Efsane eleştirmen Roger Ebert filmi tüm zamanların en iyi 10 filmi listesine dahil etmişti.

2. Pan’ın Labirenti (Pan’s Labyrinth, 2006)

 

 

Yönetmen: Guillermo del Toro

Metascore: 98

IMDb kullanıcı derecelendirmesi: 8,2

Süresi: 118 dk

Büyülü gerçekçilik- tarihsel kurgu melezi bu filmde genç bir kız ve hastalıklı, hamile annesi Franco İspanyası’nda annenin yeni kocası olan, cumhuriyetçi isyancıları avlamayı kafasına koymuş sadist bir yüzbaşının evine taşınır. İsyancıların bir kısmı da evlerine halihazırda sızmıştır. Bu sırada genç Ofelia gerçek peri masallarından meydana gelmiş bir dünyanın içine girer. Yönetmen Guillermo del Toro, filmin 2001 yapımı bir başka filmi “Şeytanın Omurgası’nın” (The Devil’s Backbone) manevi tamamlayıcısı olduğunu söylemişti, zira filmlerin ikisi de benzer hayali konuları işliyor.

1. Gizli Teşkilat (North by Nortyhwest, 1959)

 

 

Yönetmen: Alfred Hitchcock

Metascore: 98

IMDb kullanıcı derecelendirmesi: 8,3

Süresi: 136 dk

Hitchcock’un belirsizlik üzerine kurulu gerilim klasiği, bir hükümet ajanıyla karıştırılan bir reklamcının gaddar bir casus ve etrafındaki adamlarından kaçışını konu alıyor. Bu yolculuğu sırasında kahramanın yolu gizemli ve güzel bir kadınla kesişiyor. Bazı izleyenlerin tüm zamanların en iyi filmleri arasında kabul ettiği filmin 2015’te tiyatro oyunu uyarlaması yapılmıştı.

 

 

Independent Türkçe, Stacker

Independent Türkçe için çeviren: Şafak Küçüksezer