Çin'in Vuhan kentinden dünya genelinde yayılan yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı aşı çalışmaları sürerken, başarılı bir sonuç için en erken 2021 senesi işaret ediliyor.

Enfekte bireylerin tedavisinde kullanılan en etkili yöntem ise ilaç tedavisi.

Türkiye'de Kovid-19'a karşı etkili ilacın yanı sıra hammadde üretimini de yapan tek firma, Atabay Kimya Sanayi Ticaret A.Ş.

Şirket, "yerli ve milli olarak geliştirilmiş koronavirüs ilacı" nitelemesinde bulunulan Favicovir ile bu ilaçta kullanılan Favipiravir hammaddesinin üreticisi.

Geçtiğimiz pazar günü Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank'ın ziyaretiyle gündeme gelen şirket, 30 kişilik Ar-Ge ekibiyle çalışmalarını da sürdürüyor.

Atabay Kimya Sanayi Ticaret A.Ş.'nin Fabrika Direktörü Şahin Gürsel, koronavirüs ilacının üretimindeki son durumu ve şirketin 2021 hedeflerini, Independent Türkçe'ye değerlendirdi.

"Salgınla çalışmalarımızı Favipiravir üzerinde yoğunlaştırdık"

80 senelik bir kuruluş olan Atabay Kimya'nın hammadde üretimiyle diğer ilaç fabrikalarından ayrıştığını ifade eden Gürsel, 60'a yakın ilaç hammaddesinin üretilerek ihracının gerçekleştirildiğini söyledi.

Şirket bünyesinde 48. yılını geride bırakan Şahin Gürsel, geçmiş senelerde domuz gribi salgınında kullanılan Enfluvir adlı ilacın hammaddesi olan Oseltamivir gibi antiviral ilaç üretmeye başladıklarını, Kovid-19 salgınında ise çalışmalarını Favipiravir üzerine yoğunlaştırdıklarını anlattı.

"Çin ve Japonya dışında biyoeşdeğerliği yapılan tek ilacı biz üretiyoruz"

Kovid-19'a karşı diğer ilaçlardan Hidroksiklorokin konusunda da çalışmaların sürdüğünü kaydeden Gürsel, Kovid-19'a karşı etkili ilaç çalışmalarına başlamalarına ilişkin sözlerini şu ifadelerle sürdürdü:

Çin ve Japonya'da Favipiravir kullanıldığını görünce, daha önceden bizim de bu ilaç konusunda bilgimiz olduğundan, Bilim Kurulu'nun da tavsiyesiyle çalışmalarımızı bu alanda yoğunlaştırdık. Çin ve Japonya dışında biyoeşdeğerliği yapılan tek ilacı biz üretiyoruz. Kovid-19'a karşı hem hammaddeyi hem de ilacın kendisini üretiyoruz.

Şahin Gürsel / Fotoğraf: Atabay Kimya

"Haziran ayında ilacın ruhsatı alındı"

Kovid-19 ilacının ne kadar sürelik bir çalışmanın ürünü olduğu sorusuna ise Şahin Gürsel, "Mart ayından itibaren 30 kişilik ekiple çalıştık. Üç aylık çalışmayı haziran ayında tamamladık ve ilacın ruhsatı alındı. Böylelikle ilacın hem hammaddesinin hem de kendisinin üretimine başladık. Ağustos itibarıyla da Sağlık Bakanlığı'na teslim etmeye başladık" yanıtını verdi.

"Yerli ve milli ilacı Atabay üretti"

Favipravir'i üreten başka firmaların olduğunu da belirttiğimiz Gürsel, "İki firma daha var. Onlar ilacı üretiyorlar ancak hammaddesini Çin ve başka ülkelerden getiriyorlar, kendilerine ait değil" dedi.

"Aylık üretim 1 milyon kutu"

"Favicovir ilacın ismi, Favipiravir ise hammaddesi. Kovid-19'a karşı en etkili olan, Sağlık Bakanlığı'nın kullandığı, tedavi protokolünde yer alan ilaç" ifadesini kullanan Şahin Gürsel, Sağlık Bakanlığı'yla imzalanan protokole göre ağustos ayından itibaren aylık 1 milyon adet kutu şeklinde üretilen kapasitenin iki katına çıkarılacağını söyledi. 

"Kapasiteyi 2 katına çıkarıyoruz"

Üretim miktarını ekim-kasım ayında artırmayı hedeflediklerini belirten Gürsel, bu artıştaki ana nedenin vakaların hızla artıp artmaması olduğuna ilişkin ise şu yanıtı verdi:

Bir yandan vakalar artıyor, diğer yandan da okullar açılacak, havaların soğumasıyla kapalı alanlarda oturulmaya başlanacak, ekim ayında grip vakaları da artacak. 1 milyon adet kutu olan üretimimizi, 2 milyon adete çıkaracağız. Önümüzdeki aylarda ilacın (Favicovir) ihracatını da gerçekleştireceğiz.

Kovid-19 tedavisinde ilaç kullanım miktarı

Tedavide ne kadar ilaç kullanıldığını da sorduğumuz Şahin Gürsel, PCR testi pozitif çıkan bireylerde ilk gün -her biri 200 miligram olan ilaçtan- sabah 8, akşam 8 olacak şekilde toplam 16 adet (3 bin 200 miligram) alındığını, ilk günü takip eden diğer dört günde ise sabah 3, akşam 3 olmak üzere günde 6 adet (bin 200 miligram) içildiğini anlattı.

Gürsel, ayda bir kere Bilim Kurulu ile toplanarak çalışmalarını ona göre yönlendirdiklerini de sözlerine ekledi.

"Türkiye'de ve Avrupa'da Parasetamol üreten tek firmayız"

Şirketin diğer üretimlerine ilişkin de bilgi veren Gürsel, Türkiye'de ve Avrupa'da Parasetamol üreten tek firma olduklarını, gribe karşı çok etkili olan antiviral bir ilaç olan Enfluvir'in de hem hammaddesini hem de kendisini ürettiklerini belirtti.

Şahin Gürsel, koronavirüs ilacı ve diğer projeler hakkında Bakan Varank'ı bilgilendirirken / Fotoğraf: AA  

Atabay Kimya: Hammadde tecrübesiyle öne çıkıyor

İlacın yanı sıra Türkiye'deki pek çok ilacın hammaddesini de üreten Atabay Kimya, 5 bin ton kapasiteyle çalışıyor, gelecek sene ise kapasitenin 10 bin tona çıkarılması hedefleniyor.

80 yıllık firma, dünyada parasetamol üretimiyle öne çıkarken, en önemli hammaddeyi ağrı kesici oluşturuyor. 

Üretimin yüzde 85-90'ı yurt dışına ihraç ediliyor.

Food and Drug Administration (FDA) onaylı; ağırlıklı olarak ABD ve Avrupa ülkelerine ihracat yapılıyor. 

Türkiye'nin yeni tip koronavirüs ilacı ve hammaddesi üreten tek Türk şirketinin, TÜBİTAK'la devam eden bazı projeleri de bulunuyor. 

Geçtiğimiz günlerde Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank'ın ziyaret ettiği Gebze'deki üretim tesislerinin önümüzdeki günlerdeki misafirinin ise Cumhurbaşkanı Erdoğan olması bekleniyor.