Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile ihraç edilen ve belediye başkanı seçilen adaylara mazbata verilmemesine karar verdi.
Bazı ilçelerde seçimi kazanan adayların KHK ile kamudan ihraç edilmeleri nedeniyle YSK'ya itirazda bulunulmuştu.
Bu kişilere mazbata verilip verilmediğiyle ilgili il seçim kurullarına başvuran YSK, KHK ile ihraç edilen adaylara mazbata verilmemesini kararlaştırdı.
Kararda, Danıştay 8. Dairesinin 2017'de aldığı, "KHK ile ihraç edilenlerin belediye meclis üyeliğinin düşürülmesine" ilişkin kararı ile benzer gerekçelere yer verildiği belirtildi.
"KHK ile ihraç edilen ve belediye başkanı seçilenlere mazbatalarının verilmemesi" kararının oy birliğiyle, kararın "ikinci sırada kazanan adaya mazbata verilmesi" bölümünün ise oy çokluğuyla alındığı öğrenildi.
11 üyesi bulunan YSK’da 4 üye çoğunluk görüşüne katılmayarak bu yerlerde seçimin yenilenmesi gerektiğini savunduğu kaydedildi.
KHK'lı belediye başkanları hangi ilçede yüzde kaç oyla kazandı?
31 Mart seçimlerinde Diyarbakır Bağlar’da HDP’li Zeyyat Ceylan yüzde 70,34’le seçildi. Ancak YSK’nın kararıyla Mazbata ikinci sırada bulunan ve yüzde 25,46 oy alan AK Partili Hüseyin Beyoğlu’na verilecek.
Van’ın Tuşba ilçesinde yüzde 52,93 oy alan HDP’li Yılmaz Berki’nin yerine mazbata yüzde 39.37 oy alan AK Partili Salih Akman’a verilecek.
Van Edremit’te belediye başkanı yüzde 53,81 oy alan KHK’lı Gülcan Kaçmaz Yiğit değil yüzde 41,7 oy alan AK Partili İsmail Say olacak.
Van’ın Çaldıran, Erzurum’un Tekman ve Kars’ın Digor ilçelerinde de seçimde en yüksek oyu alan HDP’li adaylar yerine ikinci sıradaki AK Parti adayları belediye başkanlığı koltuğuna oturacak.
HDP, CHP’li adaydan alınan mazbatayı kabul etmedi
Muş’un Rüstemgedik beldesinde seçilen CHP adayı Fikret Hamarat’ın mazbatası “adli sicil kaydı” nedeniyle verilmedi. YSK mazbatanın ikinci sıradaki HDP adayına verilmesine karar verdi.
Ancak HDP bu kararı ilkesel olarak kabul etmediklerini açıkladı. Seçimlerin yenilenmesi gerektiği görüşü paylaşıldı:
“Halkın seçtiğini YSK bu şekilde iptal edemez. Burada seçim yenilenmelidir. Aday için kısıtlılık halini YSK’nın başvuru esnasında değerlendirmemesi tam bir hukuksuzluktur. YSK, iktidar yanlısı icraatına bir yenisini eklemiştir.”
HDP’den tepki: YSK tuzak kurdu
HDP, YSK’nın kararını “tasarlanmış bir siyasi komplonun parçası” olarak nitelendirdi. Açıklamada KHK’lı isimlerin aday olmasına izin verilmesinin “tuzak” olduğu savunuldu.
HDP’nin Twitter hesabından yapılan açıklamada KHK’lı adayların seçime girmelerine izin verilip, mazbatalarının verilmemesine “YSK, sandıktan çıkan halk iradesine karşı geliştirilen AKP darbesinin bir aracı haline gelmiştir” ifadeleriyle tepki gösterildi.
YSK aday olmasına izin verdiği KHK’lı isimlerin belediye başkanı olamayacağına hükmetti. Ama KHK ile ihraç edilmesine rağmen 10 kişinin milletvekili seçilmesinin kanunlara uygun olduğuna karar verdi. Şu anda HDP’de Eş Genel Başkanı Sezai Temelli’nin yanı sıra Ömer Faruk Gergerlioğlu, Gülüstan Koçyiğit, Salihe Aydeniz, Muazzez Oran, Semra Güzel, Sait Dede ve Habip Eksik, CHP’de İbrahim Kaboğlu ve Saadet Partisi’nde Cihangir İslam şu anda milletvekili olarak görev yapıyor.
O isimlerden HDP’li Gergerlioğlu, YSK’nın kararına tepki gösterirken “KHK zulmünü 2.5 senedir anlatıyoruz, anlamayan da anladı böylece, bu kararı kamu vicdanı kabul etmez..!” ifadelerini kullandı.
CHP’li Sezgin Tanrıkulu da belediye başkanı seçilmek için “Yasada ‘KHK’dan ihraç edilmiş olmak diye bir engel var mı?” diye sordu.
Anayasa hukukçuları ne diyor?
Prof. Dr. Adem Sözüer YSK’nın Anayasa’yı ihlal ettiği görüşünü sosyal medya hesabında sabitlenmiş tweet olarak paylaştı. KHK’lı adaylara seçimi kazanınca “kanunda olmayan” seçilme yasağı koyulamayacağını savundu.
Eski Anayasa Mahkemesi Raportörü Prof. Dr. Osman Can da “Anayasa Md. 15'e göre olağanüstü hallerde alınacak tedbirler "durumun" yani OHAL'in gerektirdiği ölçüde alınır. OHAL kalktı ise "durumun gerektirdiği" bir tedbir değerlendirmesi hukuken imkansızdır. Mazbatanın OHAL KHK'sı nedeniyle verilmemesi Anayasa ile bağdaşmaz bir karardır” dedi.
