Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 200'den fazla bilim insanının yeni tip koronavirüsün havadan küçük parçacıklarla da bulaşabileceği yönünde kanıtlar olduğunu vurgulayarak kuruma yaptığı yönerge değişikliği çağrısını incelediğini açıkladı.

DSÖ, 29 Haziran tarihli sağlık çalışanlarına yönelik kılavuzunda Kovid-19 hastalığına neden olan SARS-CoV-2 virüsünün ana bulaşma yolunun damlacıklar olduğunu söylüyor. Damlacık yoluyla bulaşta virüsün bulaştığı kişi hapşırdığı ve öksürdüğü sırada burnu ve ağzından çıkan damlacıklar hızla yere düşürek yüzeylere yapışıyor ve virüsü temas eden kişiye bulaştırıyor.

Ancak 32 ülkeden 239 bilim insanının pazartesi günü Amerika Enfeksiyon Hastalıkları Derneği'nin (IDSA) hakemli dergisi Clinical Infectious Diseases'da (Klinik Bulaşıcı Hastalıklar) yayımlanan açık mektubunda, havada dolaşan virüs parçacıklarının onları teneffüs eden kişiye hastalığı bulaştırdığı yönünde kanıtlara yer verildi.

 Aerosol denen daha ufak parçacıklar öyle hafif ki havanın kaldırma kuvveti, kütleçekimini yenebilir ve böylece bu ufak parçacıklar havada süzülmeye devam eder.

Bunların bir kısmı o kadar uzun süreler boyunca havada asılı kalabilirler ki, daha yere veya bir yüzeye ulaşamadan buharlaşırlar. Ancak bunun tehlikesi, gittikleri yerlere virüs veya bakteri gibi patojenleri de taşıyabiliyor ve buharlaşmaları sonrası bunları o ortamlara bırakabiliyor olmalarıdır. Bu tür aerosol yoluyla taşınan patojenlere (ve diğer katı parçalara) damlacık çekirdeği adı verilir.

Bilim insanları DSÖ'nün mevcut yönergesinin aerosol yoluyla bulaşma ve hava yoluyla bulaşmayı hafife aldığını düşünüyor ve güncellemesini istiyor.

Reuters'in haberine göre DSÖ sözcüsü Tarik Jasarevic elektronik postayla yaptığı açıklamada "Söz konusu makaleyi gördük, teknik uzmanlarımız içeriğini inceliyor" dedi.

Minnnesota Üniversitesi'nden bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Michael Osterholm, DSÖ'nün "ikna edici verilere rağmen"  gribin aerosol yoluyla bulaşmasını kabul etmeyi reddettiğini belirterek son tartışmaları da bunun bir parçası olarak gördüğünü söyledi.

Osterholm "Bence hava yoluyla bulaşmanın SARS-CoV-2 ve grip gibi hastalıklarda oynadığı rolle ilgili kızgınlık en sonunda taştı" dedi.

Cambridge Üniversitesi Hastaneleri'nde bulaşıcı hastalıklar danışmanı Profesör Babak Javid virüsün hava yoluyla bulaşmasının mümkün olduğunu ancak virüsün havada ne kadar uzun süre kaldığı konusundaki kanıtların yetersiz olduğunu söyledi.

1 metre fiziksel mesafe tavsiyesi değişebilir 

Koronavirüsün öksürük ve hapşırıkla bulaşan büyük damlacıkların dışında hava yoluyla seyahat eden küçük parçacıklar aracılığıyla ne sıklıkta bulaştığı olabileceği belli değil.

Ancak koronavirüsü taşıyan kişi bir ortamdan ayrılsa bile virüs uzun süre o ortamda kalmayı sürdürüyorsa bu sağlık çalışanlarının ve diğer kişilerin kendilerini korumaya yönelik önlemlerinde değişiklik yapmasına yol açacaktır.

DSÖ'nün bulaşma riskinde yapacağı bir değerlendirme ayrıca en az 1 metrelik fiziksel mesafe kuralını da etkileyebilir. Hükümetler koronavirüse karşı aldıkları kamu sağlığı önlemlerini de güncellemek zorunda kalabilir.

Independent Türkçe, Reuters, Evrim Ağacı