Avustralya'nın bilinen en eski Aborjin alanlarından birini patlatan madencilik şirketinin, yıkımı gerçekleştirmeden 6 yıl önce alanın kültürel öneminden haberdar olduğu bildirildi.
Metal madenciliği devi Rio Tinto'nun 24 Mayıs'ta Batı Avustralya'nın Pilbara bölgesindeki Juukan Gorge mağaralarını yıkması "akıl almaz bir hata" olarak nitelendirildi.
46 bin yıl öncesine dayanan insan yerleşimi bulgularına sahip olan mağaralar, Aborjinlerin koruma altındaki kutsal alanıydı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
İki mağara sistemi, Avustralya'da son Buzul Çağı'nda bölgede sürekli bir insan işgalinin varlığını kanıtlayan ve sayısız çok eski, insan yapımı objenin çıkarıldığı tek karasal alandı.
Şimdi Rio Tinto'nun patlatmadan önce mağaraların arkeolojik değerinin farkında olduğu ortaya çıktı.
Avustralya Yayın Kurumu'nun (ABC) haberine göre, Puutu Kunti Kurrama and Pinikura (PKKP - bölgedeki yerli halkları temsil eden kuruluş) ve Rio Tinto'ya 6 yıl önce tebliğde bulunulmuş fakat bu metin kamuya açık şekilde yayınlanmamıştı.
ABC'nin haberine göre arkeolog Dr. Michael Slack'ın 2014 tarihli raporu, alanlardan Juukan-2 (Brock-21) mağarasının Avustralya'da nadir görüldüğünü ve Pilbara'ya özgü olduğunu tasdik etmiş.
Dr. Slack raporda şu ifadelere yer vermiş:
Sıklıkla rastlanan yontma taş objeler, hayvan kalıntılarının ender görülen bolluğu, özgün taş aletler, korunmuş insan saçı ve binlerce yıllık iklimsel değişikliğin izlerini taşıyan polenler içeren tortularla alanın 40 bin yıla yayılan kültürel süreklilik içerdiğini anlaşılıyor.
Bulguların gösterdiği pek çok açıdan, alan maddi kültüre dair içerdiklerinin yanısıra, günümüzdeki geleneksel sakinleriyle Pleistosen çağındakiler arasında DNA analiziyle kurulması muhtemel güçlü bağ açısından Pilbara bölgesindeki tek örnek.
Sydney Morning Herald, PKKP'nin bu ayın başında alanı ziyaret etmek ve patlamanın durdurulması veya tesirinin sınırlandırılması adına müzakerede bulunmak için başvurduğunu ama patlayıcıların çoktan yerleştirildiği ve sökülmelerinin olanaksız olduğu cevabını aldığını bildirdi.
Madencilik devinin Brockman 4 demir cevheri projesine ilk önce 2013'te yeşil ışık yakılmıştı ama 2014'te yapılan arkeolojik kazı, değirmen taşları; bileylenerek alet haline getirilmiş kemik kalıntısı; 4 bin yıllık örme saç bandı dahil, analizleri bugünün Puutu Kunti Kurrama ve Pinikura halklarıyla mağaralarda yaşayan tarih öncesi topluluklar arasında doğrudan genetik bağlantılar kuran 7 bin civarında antik obje ortaya çıkardı.
Gereken tüm onayların alındığı patlama, bölgenin daha önce zannedildiğinden de daha büyük öneme sahip olduğunu gösteren arkeolojik bulgulara rağmen gerçekleştirildi.
Olay uluslararası çapta infial yarattı. Unesco'dan bir uzman, Juukan Gorge mağaralarına yasal olarak Rio Tinto tarafından zarar verilmesini, IŞİD'in Palmira antik kentini patlatmasıyla kıyasladı.
Rio Tinto'nun demir cevheri operasyonlarının baş yöneticisi Chris Salisbury şirketin neden olduğu sıkıntıdan dolayı özür diledi.
Yıllardır birlikte çalıştığımız PKKP ile ilişkimizin Rio Tinto için anlamı büyük.
PKKP topraklarındaki faaliyetlerimizi 2011'den beri, karşılıklı mutabakat çerçevesinde oluşturulmuş kapsamlı bir katılım anlaşması kapsamında yürütüyoruz.
Juukan'da sit alanı onay sürecini 10 yılı aşkın süre boyunca PKKP ile ortak takip ettik. 2014'te Juukan bölgesinde kültürel mirasa dahil önemli eserleri korumak için gerçekleştirdiğimiz geniş kapsamlı faaliyette 7 bin civarında objeyi toparladık.
Salisbury mağaraların tahribatının bir "yanlış anlama" olduğunu ve şirketinin "tüm sorumluluğu" üzerine aldığını sözlerine ekledi.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/news/world
Independent Türkçe için çeviren: Şafak Küçüksezer
© The Independent
