Cezayir’de halk hareketinin (Hirak), eski rejimin önde gelen iktidar partilerinin siyaset sahnesine yeniden dönmesi ve ‘geleneksel’ muhalefetin Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun’un Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) ile ilişkisine dair iddiaları, Cumhurbaşkanlığı tarafından reddedildi. Yine de ‘yeni’ rejimin bu dönüşte parmağı olduğuna dair endişeler sürüyor.
Buteflika rejimi partilerinin siyaset sahnesine dönüşü
‘Buteflika rejiminin partileri’ olarak adlandırılan FLN ve Cezayir Ulusal Demokratik Birlik Partisi (RND) daha önceki uygulamalara ara vermek ve ‘yeni Cezayir’ için çalışmak üzere siyaset tabanına ve halka yaklaşmak amacıyla Ebu el-Fadıl Baci’yi (FLN) ve Et-Tayyib Zeytuni’yi (RND) yeni genel sekreterleri olarak seçtiler. Ancak buna rağmen FLN ve RND yetkililerinin söz konusu iki partinin siyaset sahnesine dönmesine karşı çıkanlar arasında iyimser bir hava estirmeyi amaçlayan açıklamaları karşılık bulamadı.
Diğer yandan siyasetçilerden ve Hirak’tan bir grup, ‘Buteflika rejimi’ partilerinin geri dönüşünü, içeride yeni bir aşamanın yeniden düzenlenmesiyle ilgili bir süreç olduğunu düşünüyor. Bu durumdan hoşnut olmadıklarını belirten taraflar, söz konusu geri dönüşleri halk hareketi sırasında iktidardan uzaklaştırılmalarını talep eden ve politik geçerliliklerini 22 Şubat 2019'da hareketin başlaması ile Buteflika rejiminin düşmesiyle kaybettiklerine inanan insanlara karşı yapılmış bir provokasyon olduğunu düşünüyorlar. Bununla birlikte iki partinin şu an en az hasarla siyaset sahnesine dönme arayışında olduklarına inanıyorlar.
Endişe söylentilerinin arkasında sömürgecilere hizmet mi var?
FLN’nin yeni Genel Sekreteri Ebu el-Fadıl Baci, Independent Arabia’ya yaptığı açıklamada partinin siyaset sahnesine yeniden dönüşüyle ilgili endişenin FLN’nin derinliği ve Cezayir halkı ile olan yakın ilişkisinden kaynaklandığını düşünüyor. Diğer partilerin, FLN’nin geniş ve köklü tabanından ve daha önce bilinen bir takım koşullar nedeniyle marjinalleştirilen gençliğinin gücünden çekindiğini belirten Fadıl Baci, “Partinin gençlik üzerindeki ve mücadeledeki etkisi ve halkı, kutsallarını, devleti ve kurumlarını savunma kararlılığıyla siyaset sahnesini silip süpüreceğini iyi biliyorlar” diye konuştu.
Fadıl Baci, endişe ve söz konusu söylentilerin arkasındakileri anlattığı açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Dünün düşmanı olan, anadillerini ve Cezayir halkını inkar eden, itaatkârlıktan, kölelikten ve sömürgecilere hizmet etmekten hoşlanan babaları gibi bugünün düşmanları da kasım ayında modern Cezayir devletini yeniden inşa etmek isteyen vatanseverlere karşı düşmanlık etmekte ısrarlılar. Cezayir’in ve halkın düşmanları hiçbir fırsatı kaçırmıyorlar. Görüşlerini ve fikirlerini ifade etmek herkesin hakkıdır. Ama kopuş geçmişte kaldı. FLN Cezayir halkı içindeki eski yerine dönecek ve herkesin geleceğini garanti altına alacak.”
Cumhurbaşkanı Tebbun'un kopan fırtına ile hiçbir ilişkisi yok
Diğer yandan Hirak, mevcut yönetim ile Buteflika rejimi partilerinin geri dönüşüyle ilişkilendirmeye devam ediyor. Hirak mevcut yönetimin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına yönelik alınan tedbirler sırasında söz konusu partilerin saflarını yeniden düzenlemelerine yeşil ışık yaktığını düşünüyor. Hirak üyeleri, Cumhurbaşkanı Tebbun’un FLN’ye ve başta Hüseyin Haldun olmak üzere partinin önde gelen isimlerine arka çıktığını belirterek Cumhurbaşkanı’nı FLN’yi kurtarmak için müdahale ettiğini öne sürüyor.
Ülkenin en büyük siyasi gücü içindeki bu karışıklık, Cumhurbaşkanı Tebbun’un Sözcüsü Muhammed es-Said’i açıklama yapmaya zorladı. Said açıklamasında, Cumhurbaşkanı Tebbun’un tüm Cezayirlerin başkanı olduğunu ve bu nedenle ‘hiçbir akredite siyasi parti ile örgütsel bir ilişkisi bulunmadığını’ vurguladı.
Cezayir Haber Ajansı'nın (APS) Cumhurbaşkanı'nın FLN ile olan ilişkisine dair sorusunu yanıtlayan Said, Cumhurbaşkanı Tebbun’un FLN Merkez Komitesi üyeliğini dondurduğu ve bilindiği üzere son cumhurbaşkanlığı seçimlerinde FLN adına aday olmadığını hatırlattı. Said, Başbakan Abdulaziz Cerad'ın da başbakan olarak atanmadan önce FLN’den istifa ettiğinin de altını çizdi.
Bu bir iç düzenleme mi?
Diğer yandan FLN’nin rakibi RND’nin yeni Genel Sekreteri et-Tayyib Zeytuni, göreve başlamasının ardından yaptığı ilk açıklamada, partinin ilkeleri çerçevesinde önceki çatışmalardan ve otoriter uygulamalardan uzak durmaya çalışılması gerektiğine dikkat çekti. Partisinin geçmişinin ötesine geçeceğini, halkın güvenini yeniden kazanacağını ve hedeflerini ihmal eden iç yapısını yeniden düzenleyeceğini vurgulayan Zeytuni, “Partimiz hasta ama ölüm döşeğinde değil” dedi.
Siyaset sahnesinin yolsuzluktan arındırılmasının devlet kurumlarının insanların güvenini yeniden kazanmasının temel taşı olduğunun altını çizen Zeytuni açıklamasının devamında “Gelecekteki çalışmalarım, diyalogun demagojiden uzak tutulması için en önemli temel prensip olan yeni bir siyasi görüş sunmaya dayanacak” ifadelerini kullandı.
Reddedilmekle mücadele için geçmişten kurtulmak
Cezayir’in yönetiminin siyasi anlamda değiştiği bir zamanda iki partinin de kendilerine yeni birer lider seçmesi, bazılarının kişisel çıkarları için yıllarca kullandıkları davetsiz misafirlerin ve kirli siyasi para mantığının üzerine bir sünger çekmek anlamına geliyor. Bu nedenle, mevcut verilere göre ülkenin siyasi geleceği kaçınılmaz olarak kurulacak bir takım yeni dengelere tanıklık edecek.
Konuyla ilgili İndependent Arabia’ya değerlendirmede bulunan siyaset sosyolojisi uzmanı Nasır Cabi, “Eski iktidar partilerinin bu ani geri dönüşü, yalnızca uygun bir zamanda kendini yenilemeyi kabul etmeyen siyasi sistemi reddedenlerin sayısını artırmakla kalmayıp belki de Hirak’a güçlü bir şekilde entegre olmuş halk gruplarını daha radikal sinyaller göndermeye itecektir” dedi. Cezayir'deki siyasi karar alma merkezlerinin söz konusu partilere, belki de herhangi bir partiye ihtiyacı olmadığını belirten Cabi, Cezayir’de siyasi partilerin periyodik seçimler dışında ek yük haline geldiklerini söyledi.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
