Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Muhammed el-Halbusi’nin siyasi tavrı, ülkedeki ikinci bileşeni temsil eden organdaki Sünni çatışmasının sonunun başladığını gösterdi. Ancak Mustafa el-Kazimi’nin yeni hükümeti kurmakla görevlendirilmesi, bu husustaki rekabeti de bir kez daha gün yüzüne çıkardı.
Yeni Sünni ittifakı
Sünni iş adamı Hamis el-Hancer, geçtiğimiz haftalarda ‘Kurtarılmış Şehirler İttifakı’ adı altında yeni bir siyasi grubun oluşturulduğunu açıkladı. Medya organlarının haberlerine göre grubun milletvekili sayısı, 11 ila 23 olarak değişiyor.
Liderlik
Gözlemcilere göre bu yeni ittifak, siyasi Sünni liderliğini, Felluce şehrindeki ikametgahını politikacılar ve yetkililer için alana dönüştüren Halbusi’den geri almayı amaçlıyor.
Mezhep düzeyinde büyük sorunlar miras alan Halbusi’nin, Felluce’deki ikametgahına ilk sembolik boyutu kazandıran isim, hükümeti kurmakla görevlendiren eski yetkili Adnan ez-Zurfi oldu.
Öte yandan Halbusi, Cumhurbaşkanı Berhem Salih ve hükümeti kurmakla görevli yetkiliyle Felluce’de bir araya geldi. Birleşmiş Milletler (BM) Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis-Plasschaert de Halbusi’yi Felluce’de ziyaret etti.
Halbusi’nin Felluce’si
Birçok kesim Halbusi’nin, El-Kaide ve IŞİD örgütlerinin yol açtığı koşullardan mustarip olan Felluce’yi izolasyonundan çıkaramadığı görüşünde. Bu durum ise Felluce’yi, Şii ve Kürt liderlerin de ziyaret ettiği, Sünni politikasının başkenti haline dönüştü. Öyle ki şehir sadece 3 yıl öncesine kadar mezhepsel şiddeti simgeliyordu.
Nihayetinde Felluce’nin rolündeki bu değişim, Halbusi’ye muazzam bir siyasi ivme kazandırdı.
Hancer ve iki eski bakan
Gözlemciler, konuya dair bir tepki beklerken, bu beklentileri ise daha sonra gerçeğe dönüştü. Öyle ki parlamento başkanının bazı rakipleri, IŞİD işgali altındaki bölgelerden hükümet kurma istişarelerine dahil olmaya çalışan bir seçim dairesinde toplandı.
10 milletvekilinden oluşmuş bir parlamento bloğuna liderlik eden Hancer’in yanı sıra yeni ittifak, eski Enerji Bakanı Kasım el-Fahdavi, eski Eğitim Bakanı Muhammed İkbal ve Milletvekili Musenna es-Samirai’yi de içeriyor. Sünni blog Muttehidun Koalisyonu’nun Başkanı Usame Nuceyfi ise, bu projenin sponsorlarıyla yaşanan anlaşmazlık nedeniyle ittifaka dahil olmayı kabul etmedi.
Milletvekilleri, yeni ittifakla ilişkilerini yalanladı
Ulusal Diyalog Cephesi lideri Salih el-Mutlak, milletvekilleri Ahmed el-Caburi ve Ali es-Sicri gibi bir grup milletvekili ve parti liderinin, hızlı şekilde bu projeyle bağlantılarını yalanladıkları belirtildi.
Kurtarılmış Şehirler İttifakı, Kazimi hükümetinde Sünnilerin payı olan altı bakanlıktan üçüne sahip olmayı talep ediyor.
Üç bakanlık talebi
Kurtarılmış Şehirler İttifakı’ndan Milletvekili Huda el-Carullah’a göre Hancer’in önderliğindeki ittifak, Kazimi’den 6 bakanlığa sahip Sünni bileşenin 3 bakanlığını kendilerine vermesini istedi. 329 üyeden oluşan Irak parlamentosunda 54 sandalyesi bulunan Halbusi liderliğindeki Irak Kuvvetleri Koalisyonu’nun varlığında bu talep, ulaşılmayacak düzeyde yüksek.
Huda el-Carullah, ittifakının 3 Sünni bakanlıktan seçim yapmak amacıyla Kazimi’ye aday listesini sunacağına dikkati çekti.
Hancar: Tüm güçlüler benim bakanımdır
Carullah, ittifakın, Kazimi hükümeti bakanlıklarına aday gösterme arzusuna dair bir soruya ise Hancar’ın ifadeleriyle çelişen bir yanıt verdi. Öyle ki Hancar, ‘Sayın Kazimi hükümetine bakan aday sundunuz mu?’ sorusuna “Her güçlü ve dürüst bakan diğer isimlerden bağımsız olarak adayımızdır” şeklinde yanıt verdi.
Carullah ise “Irak, bir sıkıntı yaşıyor. Devletin prestijini geri kazandıran yetkilileri seçmekle sorumluyuz” ifadelerini kullandı.
ABD yaptırımlarını da kapsıyor
Yetkililere rüşvet verme ve insan hakları ihlallerinden suçlanan kişilerle yolsuzluk davalarına karışma suçlamalarının arka planında ABD Hazine Bakanlığı’nın yaptırım listesine dahil ettiği Hancar’ın muhalifleri, “Kurtarılmış Şehirler İttifakı, Haşdi Şabi başkanı Falih el-Feyyad’la yakın ilişkisine dayanarak İran’ın teşviki ile kuruldu” dedi.
Hancar, 2017 yılında IŞİD örgütünden ayrılmasından bu yana ağırlıklı olarak Sünnileri barındıran Musul şehrinde, Ashab-ul Ehlul Hak gibi İran yanlısı Iraklı milislerin arazi ve mülkleri ele geçirmesini kolaylaştırmakla suçlanıyor.
Kurtarılmış Şehirler İttifakı liderinin muhalifleri, daha önce El-Kaide ve IŞİD ile şüpheli bağlantıları dolayısıyla aranan Hancer’in, sicilini temizlemek ve Irak’ta siyaset dünyasına girmesine yardımcı olmaları için çok sayıda milis lideriyle ittifak kurduğunu belirtti. Muhalifler, Hancer’in bölgedeki İran projesine gizemli bir şekilde yakınlaşma gösterdikten sonra, bölgedeki en önemli güçlerin müttefiki olduğuna dikkati çekti.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Kübra Şahin
