Bilim insanları, Afrika’yı terk ederek Avrasya’ya yayılan pek çok erken insan göçünün ilkini yaklaşık 2 milyon yıl önce Homo erectus’un gerçekleştirdiğini uzun süredir biliyordu. Yeni bir araştırma, sırtların da bu yolculuğa eşlik etmiş olabileceğini ortaya çıkardı.
Kopenhag Üniversitesi’nin EurekAlert üzerinden aktardığına göre, yeni makalenin yazarlarından ve üniversiteye bağlı Globe Enstitüsü’nden doktora sonrası araştırmacı Michael Westbury, şunları ifade etti:
Yeni çalışmamız tarih öncesi insanlar ve sırtlanların Afrika’yı yaklaşık aynı zamanda terk ettiğini gösteriyor. Dahası sırtlanların da insanlar gibi kıtalar arasında yaygın ve karmaşık göçlere sahip olduğunu saptadık. Afrika ve Avrasya arasında tekrarlayan gen akışı olaylarını gözlemleyebiliyoruz.
Potsdam Üniversitesi’yle işbirliği yapan araştırmacılar, hem Afrika’daki modern benekli sırtlanların hem de Avrupa ve Asya’da soyu tükenmiş mağara sırtlanının (kısmen fosilleşmiş kalıntılar aracılığıyla) tüm DNA’sını diziledi.
Ayrı soylar
Daha önce birbirine çok yakın iki evrimsel kolu oluşturduğunu düşünülen bu iki sırtlan türü üzerinde 15 yıl önce yapılan DNA analizleri genetik anlamda birbirlerine karıştıklarını göstermişti. Gelişen teknoloji sayesinde daha fazla genetik veri elde etmeyi başaran araştırmacılar ise genetik karşımanın sınırlı olduğunu gösterdi ve tarihi ayrılmayı güçlü kanıtlarla ortaya koydu.
İki sırtlan türü arasındaki ilişkinin uzun süredir tartışıldığını belirten Potsdam Üniversitesi’nden Profesör Michael Hofreiter, tarihi örneklerdeki tüm DNA’nın dizilenmesinin daha önce dış görünüşe dayanarak ya da mitokondri organallerindeki kısa DNA dizisi kullanılarak yapılan araştırmalara benzemediğini dile getirdi.
Homo sapiens’in etkileri
Tarih öncesi sırtlanların kıtalar arası göç düzenlerinin insanlarla benzerliklerinin yanı sıra araştırmacılar, modern insan türü Homo sapiens’in sırtlanlar üzerindeki zararlı etkisine dair ipuçları da keşfetti.
Kopenhag Üniversitesi, Biyoloji bölümünden Doçent Rasmus Heller şunları söyledi:
Benekli sırtlanların tarihi popülasyon büyüklükleri yaklaşık 100 bin yıl önceden itibaren insanlarınkiyle ters bir korelasyona girmiş gibi görünüyor. Bu da otçul türler için keşfettiğimize benzer sonuçlar yansıtıyor.
Heller ayrıca, son buz çağının sonunda soyu tükenen mağara sırtlanlarının yok oluşunda insanların payı olduğunu düşündüklerini aktardı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bu da insanlarla sırtlanlar arasındaki ortak varoluşun, diğer iri memeli türlerdeki gibi insanların gelişmesiyle birlikte değiştiği ve yıkıcılaşmaya başladığı anlamına gelebilir.
Bilim insanları, bu araştırmanın hayvanların tarih öncesinde kıtalar arası ne zaman ve nasıl göç ettiğine dair yeni bir bakış açısı ortaya çıkardığını da öne sürüyor.
GLOBE Enstitüsü’nden Wastbury konuyla ilgili şöyle konuştu:
Sonuçlarımız, muhtemelen bir iklim değişikliği sonucunda birkaç türün aşağı yukarı aynı zamanlarda dalgalar halinde hayvan göçlerinin gerçekleşmiş olabileceğini söyleyen hipotezi destekliyor. Bu hipotezin doğrulanması için daha fazla karşılaştırmalı çalışmaya ihtiyaç var.
Independent Türkçe, Kopenhag Üniversitesi, EurekAlert
Derleyen: Umut Can Yıldız
