Çin’in Vuhan kentinden 123 ülkeye yayılan yeni tip koronavirüs salgını, 127 bin 769 kişiyi enfekte etti.
4 bin 76 kişinin yaşamını yitirmesine eden olan virüse ilişkin vaka oranı Çin’de azaldı.
Ancak burada hız kesen salgın, Güney Kore, İran ve İtalya gibi ülkeleri vurdu, peş peşe ölümler gerçekleşti.
Dün itibarıyla ilk vakanın görüldüğü Türkiye’de ise Kovid-19’un yayılma hızının ne olacağı merak konusu.
Independent Türkçe'nin görüştüğü uzmanlara göre Türkiye'de Kovid-19 kaynaklı ciddi bir sorunla karşı karşıya kalınması ve virüsün hızlı yayılması beklenmiyor.
“Çok ciddi bir sorunla karşılaşma ihtimalimiz yok”
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Öğretim Üyesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ümit Savaşçı, Kovid-19’un Türkiye’deki yayılma hızının yüksek olmayacağı görüşünde:
Ükemizde henüz bir vaka var. Ama sağlık sistemimizin ve hazırlıklarımızın çok iyi olması nedeniyle çok ciddi bir sorunla karşılaşma ihtimalimiz yok diyebilirim.
“Bir kişi 3 kişiye bulaştırabiliyor”
“Bir kişi Kovid-19’u 3 kişiye bulaştırabiliyor, hatta bazı süper bulaştırıcılarda bu oran daha yukarılara çıkabiliyor” diyen Savaşçı, İtalya ve İran’da virüsün yayılma hızının yüksekliğini şöyle yorumladı:
İtalya’da gerekli tedbirler alınmadığı için ve dünyanın en yaşlı ikinci nüfusuna sahip ülke olduğu için vakalar ağır seyrediyor ve hızlı yayılıyor. İran’da sağlık sistemi alt yapısı çok kötü ve vakaları ilk başta bildirmeyip, bir süre sakladılar. Onun etkisiyle İran’da da ölüm vakası oranı yüksek.
Yeni tip koronavirüsün genel öldürücülüğünün yüzde 3 civarında olduğunu kaydeden Savaşçı, örneğin Güney Kore’de bu oranın binde 5’e düştüğünü, bunun da sebebinin sağlık sistemlerinin yeterli ve iyi kalitede olmasından kaynaklandığını söyledi.
"Yavaş yayılacağını düşünüyorum, bir virüs bir şey yapmaz, binlercesi etkiler"
Nişantaşı Üniversitesi'nden Halk Sağlığı Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Enis Balkan ise "Kovid-19’un Türkiye’deki yayılma hızının ne olacağını kestirmek güç olsa da yavaş yayılacağını düşünüyorum" ifadelerini kullandı.
"Bir virüs bir şey yapmaz, binlercesi etkiler. Etki oranı da kişinin bağışıklığına göre değişir" diyen Enis Balkan, sözlerini şöyle sürdürdü:
Çok korkulacak bir şey değil, yayılacaktır, belli gruplar için risktir, dikkate alınmalıdır ama ciddi risk oluşturacağını düşünmüyorum.
"Antibakteriyel ürünlerin çoğu virüse karşı etkili değil"
Enes Balkan, Kovid-19 virüsünün bireyleri enfekte etmesine ilişkin ise şu sözleri söyledi:
Bilinenin aksine, antibakteriyel ürünlerin çoğu virüse karşı etkili değildir. Virüs, el temas yoluyla bulaşır, nemli ortamda ortalama 6 saat canlı kalır. Göz, burun ve alın bölgesine yerleşmesiyle de yayılır. Virüsün havadaki partiküllerden iç solunum yollarına girip bulaşmasının ise düşük oranda olduğunu söyleyebilirim.
Maskelerin koruma anlamında çok işe yaramayacağını, sağlıklı bireylerin kalabalık ortamlar dışında maske takmasının gerekmediğini belirten Balkan, "Hasta bireyler N95 maskesi takmalı. Onu da belli bir süre kullanabilirler, günlerce değil. Sonra yenisini takmak gerekli" dedi.
Dr. Enis Balkan / Fotoğraf: nisantasi.edu.tr
"İstanbul’da virüsü kontrol altına alırsak çok yayılmayacaktır"
Nişantaşı Üniversitesi’nden Dr. Öğretim Üyesi Murat Doğan da Doç. Dr. Ümit Savaşçı ve Dr. Enis Balkan gibi Kovid-19'un Türkiye'deki yayılma hızının yüksek olmayacağı görüşünde.
Doğan, “Türkiye’nin kalabalık bir ülke ve toplu taşıma yoğun ancak yine de çok büyük risk altında olduğumuzu düşünmüyorum. İstanbul’da virüsü kontrol altına alırsak çok yayılmayacaktır” yorumunu yaptı.
"Test yapıldıkça vaka sayısı birden artabilir"
Test yapıldıkça vaka sayısının birden artabileceği uyarısında bulunan Dr. Doğan, “Avrupa'da yayıldı çünkü sosyal farkındalık geç oldu. Ama bizde toplumun farkındalığı yüksek olduğundan böyle bir artış yaşanmayacaktır. Herkes kendini koruma çabasında. Dezenfektanlar kullanılıyor, çeşitli önlemler alınıyor" ifadelerini kullandı.
“Virüsün yoğunluğu da önemli”
Murat Doğan, yaşlı bireylerin Kovid-19’dan daha ağır etkilendiğini belirtse de virüsün kişilerdeki yoğunluğuna da dikkat çekerek, "Erişkin bir bireyde 60 virüs varsa, yaşlı bireyde 3 virüs varsa, erişkindekinin etkisi daha ağır olur. Virüsün yoğunluğu da çok önemlidir" diye konuştu.
Kovid 19’un ölümcüllük oranının SARS ve MERS’e göre çok daha düşük seyrettiğini hatırlatan Dr. Murat Doğan, bu oranın yaz aylarında daha da düşebileceğini belirtti.
“En önemli önlem ev stabilizasyonu”
“Alınabilecek en önemli önlem ev stabilizasyonu” diyen Doğan, maskenin salgını önlemede pek de işe yaramayacağı görüşünde.
"Sadece hasta olanlar kullansın" diyen Dr. Murat Doğan, el temizliği ve dezenfektan kullanımının önemini vurgulayarak ekledi:
Alın, çene, boyun temizliği de unutulmamalı. Ayrıca elinizi ağzınıza götürmeseniz bile virüs, havadaki partikülden de yayılabilir. Bireylerle aranıza 1,5-2 metrelik mesafe koyun. Zorunlu olmadıkça kalabalıkortamlarda bulunmayın.
Virüsün Türkiye'deki yayılma hızına ilişkin görüşünü sorduğumuz iki uzman ise isim belirtmekten kaçındı.
Bir uzman "Bu konuda konuşmak mümkün değil çünkü ne ile karşılaşacağımızı bilemiyoruz" derken, bir diğer isim "Türkiye'deki yayılma hızı yüksek olabilir, hastanelerde yeteri kadar malzeme yok, düşündüğümüzden ağır bir durumla karşı karşıya kalabiliriz" ifadelerini kullandı.
© The Independentturkish
