Dünya Venezuela’nın kendini geçici devlet başkanı ilan eden Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido'cular ve Devlet Başkanı Nicolas Madurocu'lar olarak ikiye ayrılmışken, gündemde yeni bir konu daha var: Venezuela’nın altınları.
Bloomberg’in konuyla ilgili kaynaklarına dayandırdığı haberine göre Guadio’yu resmen tanıyan ABD, Maduro’yu “Devlet Başkanı” kabul eden Türkiye ile Venezuela arasındaki altın ticaretini inceleyecek. İncelemede ABD’nin Venezuela’ya uyguladığı yaptırımların delinip delinmediğine bakılacak.
Haberde ABD Hazine Bakanlığı’nın terör finansmanıyla mücadeleden sorumlu yardımcısı Marshall Billingslea’nin Ankara’ya yapacağı ziyarette bu konunun masaya yatırılabileceği ifade edildi. Bloomberg’e konuşan kaynaklar, görüşmenin normalde çoğunlukla İran hakkında olacağını ancak Venezuela ile ticaretin de gündeme gelebileceğini söyledi.
Türkiye en fazla altın rezervi olan 21'nci ülke
Dünya Altın Konseyi’nin verilerine göre Venezuela “En fazla altın rezervine sahip ülkeler” sıralamasında 161,2 tonla 25’nci sırada. Türkiye ise bu listede 235,1 tonla 21’nci.
Dünya Altın Konseyi’nin geçen yıl temmuz ayında yaptığı hesaplama değişikliği nedeniyle Türkiye’nin listedeki sıralaması dokuz basamak gerilemişti.
Yeni yöntemle Türkiye'nin resmi altın rezervleri verisine Rezerv Opsiyon Mekanizması (ROM) kapsamında tutulan 364 ton dahil edilmemişti.
ROM, Türkiye’deki her bankanın Merkez Bankası’nda tutmak zorunda oldukları Türk Lirası miktarının belirli bir yüzdesinin döviz ya da altın cinsinden tutabilmesine imkân tanıyan bir mekanizma.
Ancak temmuzda Dünya Altın Konseyi’nden yapılan açıklamada, diğer ülkelerin altın rezervleriyle daha doğru bir karşılaştırma yapılması için bankalardaki değil yalnızca merkez bankalarındaki altın rezervinin baz alındığı ifade edilmişti.
Resmi verilere göre Türkiye’nin Venezuela’dan geçen yıl ithal ettiği altının değeri ise 900 milyon dolar.
Venezuela’nın altınları Dubai’ye mi gidiyor?
Bloomberg’in farklı kaynaklara dayandırdığı haberine göre Venezuela’dan 20 tonluk altın ülkeyi terk etmek üzere Merkez Bankası’nda hazırlandı ve bekliyor.
Henüz nereye ve nasıl taşınacağı netlik kazanmasa da hava ulaşımını canlı takip eden Flightradar24’e göre Dubai’den kalkan bir kargo uçağı hâlâ Başkent Caracas’ta bekliyor.
20 ton altın yaklaşık bin 600 altın barı anlamına geliyor. Bu, Venezuela Merkez Bankası rezervlerinin neredeyse yüzde 10'u.
"Maduro mafyasıyla iş yapmayın"
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, 30 Ocak’ta Twitter hesabından yaptığı açıklamada Nicolas Maduro ile iş yapılmaması çağrısında bulunmuş ve “Bankacılara, borsacılara, tüccarlara, aracılara ve diğer işletmelere tavsiyem: Maduro mafyası tarafından Venezuela halkından çalınan altın, petrol ve diğer ürünlerle iş yapmayın. Biz (bu süreçle ilgili) gerekli adımları atmayı sürdürmeye hazırız” ifadelerini kullanmıştı.
My advice to bankers, brokers, traders, facilitators, and other businesses: don’t deal in gold, oil, or other Venezuelan commodities being stolen from the Venezuelan people by the Maduro mafia. We stand ready to continue to take action.
— John Bolton (@AmbJohnBolton) January 30, 2019
Bolton’dan bir gün sonra tweet atan Florida senatörü Marco Rubio ABD’nin Birleşik Arap Emirlikleri Büyükelçiliği’nin edindiği bilgiye göre Kuveyt merkezli uluslararası yatırım danışmanlığı firması Noor Capital’da çalışan Fransız vatandaşı biri, Venezuela’dan altın çıkarılması için çalışıyor. Rubio, bunun yaptırımları ihlal etmek olduğunu söyleyerek Noor Capital’i uyardı.
.@UAEEmbassyUS, we have reports that a French national working for @noor_capital is in Caracas today to arrange for the theft of more Gold from #Venezuela. I hope you have advised them that they & any air charter service that does this will be subject to Treasury sanctions.
— Marco Rubio (@marcorubio) January 31, 2019
Bugün de ABD’nin Türkiye ile Venezuela arasındaki ticareti inceleyeceğini açıklayan bir haberi paylaşarak tweet atan Rubio, “Recep Tayyip Erdoğan, Suriye planına Donald Trump’ın uymasını ümit ediyor. Peki neden Maduro’yu destekleyerek Venezuela konusunda Trump’ı gözardı ediyor?” dedi.
.@RT_Erdogan hopes to get @realDonaldTrump to go along with his plan in #Syria. Why is he undermining @POTUS on #Venezuela by propping up Maduro? https://t.co/5lLRHwiudu
— Marco Rubio (@marcorubio) February 1, 2019
Türkiye, Venezuela, İngiltere ve altınlar
Bloomberg’te pazartesi yayınlanan habere göre ise İngiltere Merkez Bankası, bünyesinde tuttuğu 1,2 milyar dolarlık Venezuela altınını bloke ederek, Maduro hükümetine bağlı yetkililerin bu altınları bankadan çıkarmasını engelledi.
Konuyla ilgili olarak bir açıklama yapan İngiltere Merkez Bankası, Venezuela hükümetinin altınları almak için resmi başvuru yaptığı iddiasını reddetti.
İngiltere ile bağlantılı “altın söylentilerine” Türkiye de dahil olmuş 450 ton altının İngiltere’ye rehin verildiği iddia edilmişti.
Ancak mevcut durumda Türkiye’nin İngiltere Merkez Bankası bünyesinde tutulan altın miktarı yalnızca 97 ton. Bu miktar, 2017’de 375 tondu.
Konuyla ilgili bloğunda bir yazı kaleme alan Ekonomist Mahfi Eğilmez, Merkez Bankası’nın altınları konusunda şehir efsanelerinin devam ettiğine vurgu yaparak “Merkez Bankası’nın yurt dışındaki altınları zaman zaman Türkiye’ye getirdiği ve zaman zaman da portföy yönetimi amaçlı olarak yurt dışında tuttuğu konusunu defalarca yazıp anlattık. Buna karşın altınları geri alır mıyız alamaz mıyız tartışmasını sonlandırmayı başaramadık. Çünkü insanlar inanılması çok kolay ve çekici olan şehir efsanelerine inanmayı seviyor” ifadelerini kullandı.
Eğilmez’in paylaştığı verilere göre Türkiye’nin altın rezervlerinin dağılımı şöyle:
| (ton) | 2017 | 2018 |
| Türkiye'de | 171 | 392 |
| Merkez Bankası | 34 | 34 |
| Borsa İstanbul | 137 | 358 |
| Yurtdışında | 394 | 97 |
| İngiltere Merkez Bankası | 375 | 97 |
| ABD Merkez Bankası | 0 | 0 |
| Uluslararası Ödemeler Bankası | 19 | 0 |
| Uluslararası Standartta Altın Mevcudu | 565 | 489 |
Ne olmuştu?
Venezuela, Juan Guaido’nun 23 Ocak’ta gerçekleşen protestolarda kendini “Geçici Devlet Başkanı” ilan etmesinden bu yana dünya gündeminde.
Guaido’nun açıklamasını ABD’nin resmen tanımasının ardından Avrupa Birliği, Brezilya, Kanada, Şili, Peru ve Kolombiya da 35 yaşındaki politikacıya desteğini sundu.
Türkiye, Rusya, Çin, Bolivya ve Küba ise krizde Maduro'dan yana tavır aldı.
