Plüton'un "buzdan kalbi" cüce gezegende rüzgar oluşturuyor

Gizemli dünya beklediğimizden 'tamamen farklı'

Plüton'daki donmul azotun çoğu Tombaugh Regio adı verilen kalp şeklindeki alanda bulunuyor (AFP)

NASA'nın bulgularına göre Plüton'un, cüce gezegenin yüzeyinde tuhaf şeyler yapan yapan, donmuş azottan "atan bir kalbi" var.

Gizemli iç kısım, NASA'nın Yeni Ufuklar (New Horizons) misyonu tarafından keşfedildiğinden beri bilim insanlarını büyüleyen gezegendeki yüzey şekillerinin nedeni olarak görülüyor. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Araştırmanın baş yazarı ve NASA'nın Ames Araştırma Merkezi'nde astrofizikçi ve gezegen bilimci Tanguy Bertrand, "Yeni Ufuklar'dan önce herkes Plüton'un bir netbol topu gibi olduğunu, tamamen düz ve neredeyse hiç çeşitlilik olmadığını sanıyordu. Ama tamamen farklı. Çok farklı manzaraları var ve orada neler olduğunu anlamaya çalışıyoruz" dedi.

Yeni çalışma, bu farklı manzaralara yol açan süreçleri aydınlatmaya yardım ediyor ve Plüton'un nasıl beklenmedik ilginç bir dünya haline geldiğini gösteriyor.

Yeni Ufuklar'ın geçerken yüzeydeki bu romantik görünümlü şekli yakalamasıyla Plüton'daki ünlü kalp şeklindeki yapı ünlü olmuştu. Tombaugh Regio olarak bilinen yapı, Plüton'un bilim insanlarınınn düşündüğü gibi çorak bir doğal görünüme sahip olmadığını gösteren başlıca örneklerden biriydi.

Yeni çalışma bu tür özelliklerin Plüton'un azot kalbi nedeniyle oluştuğunu ortaya atıyor. Çalışma aynı zamanda Plüton ile Güneş Sistemi'nin diğer ucunda, milyarlarca kilometre uzaklıktaki kendi gezegenimiz arasındaki benzerliklerin ve farklılıkların gösterilmesine de yardımcı oluyor.

Dünya'daki havanın her yerinde bulunan azot gazı Plüton'un ince atmosferinin çoğunu oluşturur. Geri kalanı karbon monoksit ve metan izlerini içerir.

Donmuş azotsa cüce gezegenin yüzeyini kaplıyor ve bu maddenin çoğu kalp şeklindeki yapıda bulunuyor. Gündüz, ince buz tabakası ısınır ve buhara dönüşür, geceleriyse yoğunlaşır ve tekrar buza dönüşür.

Bu bir kalp atışı gibi işlev görüyor ve cüce gezegenin etrafındaki rüzgarları pompalayıp yüzeyini değiştiriyor.

Yeni çalışma, döngünün Plüton'un atmosferini gezegenin dönüş yönünün tersine doğru ittiğini ortaya koyuyor. Benzersiz olduğu düşünülen bu fenomene buna ters-rotasyon deniyor.

Araştırmacılar ayrıca  yüzey yakınlarında rüzgar estiren, yüzey boyunca ısı ve malzeme çeken bu yapının Plüton'un yüzeyinde görülebilen ayırt edici desenleri yarattığını söylüyor.

Bertrand, "Bu, Plüton'nun atmosferinin ve rüzgarlarının - atmosferin yoğunluğu çok düşük olsa bile - yüzeyi etkileyebileceğini vurgulamaktadır" ifadelerini kullandı.

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/life-style/gadgets-and-tech

Independent Türkçe için çeviren: Keremcan Karabatak

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU