Üç yılda gramajı yüzde 20 düşen ekmeğin fiyatı yüzde 50 artar mı?

2020 ile gelen yalnızca “yeni” bir yıl değil, aynı zamanda yeni zamlar ve yeni vergiler. 

Yeni yılın ilk haftasını bitirmeden en çok konuşulan “yenilik” ise ekmek zammı. 

İstanbul’da ekmeğin 300 gram ve 85 kuruş olduğu 2010 yılından bu yana geçen 10 yıllık sürede ekmeğin hem gramajı düştü, hem fiyatı arttı. 

Maliyeti bir çuval undan, köprü ücretlerine kadar birçok girdiden etkilenen ekmek üreticileri ekmek fiyatlarının artması gerektiğini savunurken, bu maliyetlerle alım gücü düşen tüketici de ucuz ekmeğe ulaşmak istiyor. 

Ekmek fiyatlarında beklenen son artış ise yüzde 20. 

Bir çuval un yüzde 44 pahalılaştı

Independent Türkçe’ye konuşan İstanbul Fırıncılar Odası Başkanı Erdoğan Çetin, 200 gramlık ekmeğin 1,5 liradan satılması gerektiğini söylüyor. Çünkü elektrik, doğalgaz, akaryakıt, işçi ücretleri, SGK ödemeleri ve vergiler gibi girdiler ortalama yüzde 30 yükselmiş durumda. 

Çetin, ekmeğin temel maddesi unun çuval fiyatının mayısta 90 lirayken 130 liraya kadar yükseldiğini söylüyor. 

İstanbul’da ekmek fiyatlarının ilçeden ilçeye değiştiği, resmi zam oranı açıklanmadan ekmek satıcılarının zamlı fiyattan satmaya başladığı da tüketicilerin bir süredir gündeminde. 

Buna göre İstanbul Ticaret Odası ve İstanbul Ekmek Fırıncıları, Sanatkarları ve Ekmek Satıcıları Esnaf Odası tarafından Esnaf Kanunu ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kanunu’na göre belirlenen ekmek fiyatları 200 gram için Bahçelievler’de 1,25 lira olurken, Bakırköy’de 1,50, Beşiktaş’ta 1,75 lira olabiliyor. 

Erdoğan Çetin, fırınların bunu “kafalarına göre” yapmadığını, İstanbul’da 200 gramlık ekmeğin 1,25, 250 gramlık ekmeğin 1,50, 280 gramlık ekmeğin ise 1,75 liradan satıldığını söylüyor. 

2020 ortasında ikinci bir zam talep edilebilir

İstanbul Ticaret Odası 12 No’lu Ekmek Un ve Unlu Mamuller Meslek Komitesi Başkanı Hasan Demir, kasım ayında yaptığı açıklamada ekmek fiyatlarının 42 ay aradan sonra 1,50 liraya çıktığını söylemişti. 

Yeni yılla birlikte işçilik maliyetlerinin artacağını söyleyen Demir, “200 gram ekmeğin 1,40 liraya 250 gram ekmeğin de 1,75 liraya çıkmasını talep ettik” demişti. 

Demir, 2020 ilkbaharı sonrası ikinci bir zam talebi olabileceğini de sözlerine eklemişti. 

Asgari ücretin 949 liradan 2 bin 324 liraya, dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırının 4 bin 512 liradan 7 bin 45 liraya yükseldiği son beş yılda (İstanbul için) ekmek fiyatlarındaki değişim ise şu şekilde oldu: