Usame bin Ladin, 2011 Mayıs'ında Pakistan'ın Abbottabad şehrindeki sığınağına, ABD Özel Kuvvetleri'nin yaptığı baskınla öldürülmüştü. Bu, El Kaide'nin bütünleşik örgüt yapısına ölümcül bir darbe vurmuştu. Obama yönetimi bunun en büyük başarılarından biri olduğunu düşünüyordu. Ancak örgütün çöküşü, bir dizi halef örgütün doğuşuna sebep oldu. Bunların içinde daha güçlü ve tehlikeli olduğunu ispat eden iki örgüt vardı: Suriye'deki Nusra Cephesi ve İslam Devleti (IŞİD).
Bunu akılda tutarak, bu tür aşikar başarılara karşı temkinli olunmasında fayda var. Aynısı, geçen hafta (26 Ekim -edn) ABD Özel Kuvvetleri'nin Suriye'nin kuzey batısındaki sığınağına yaptığı baskında ölen IŞİD lideri Ebubekir Bağdadi'den sonra da yaşanabilir. Asla canlı yakalanmama güvencesi olarak her zaman yanında taşıdığı intihar yeleğini patlattığı ve kendini havaya uçurduğu belirtiliyor.
Ancak Bağdadi'nin bu korkunç sona tam olarak nasıl geldiğine dair çelişkili ifadeler mevcut.
Anlatılardan birine göre, yerel IŞİD uzantılarından Hurras eş-Şam (Suriye Muhafızları) Cephesi'nden kaçan birinin ihbarı üzerine Bağdadi, bu örgütün liderine ait izbe bir eve kadar takip edilmiş.
Ancak hikayenin bu versiyonuna dair şüpheler var ve şüphe duyan tek taraf Ruslar değil. ABD'nin Bağdadi'nin ölümünü ispatlayan kanıtları veya cesedinin fotoğraflarını sunamaması da Ortadoğu'da şüpheye neden oldu. Şüpheciler ve komplo teorisyenleri, Amerikalılar her şeyi video kaydına alırken, Saddam Hüseyin'in ve oğullarının cesetlerini bize hiçbir sıkıntı duymadan gösterirken nasıl oluyor da Bin Ladin'in, oğlu Hamza'nın veya Bağdadi'nin cesetlerini hiç görmedik, diye merak ediyor. Neden hepsi denize atıldı?
Bir başka teori, Bağdadi'nin ölümünün, kendi üst düzey subayları, IŞİD içinde "Hacılar" olarak bilinen, örgütün esas kurucularından oluşan ve kendi "derin devletinin liderliğini" teşkil eden iç halka tarafından tasarlanmış olabileceği yönünde. İddialara göre, örgütün kontrolünü kaybettiği ve askeri yenilgi sonrası parçalanmasına izin verdiği için Bağdadi'yi suçluyorlardı ve görevden alınarak yerine IŞİD'i tekrar birleştirip inşa edecek yeni bir liderliğin getirilmesine karar verdiler.
Bağdadi'nin 2015 yazında Musul'daki Büyük Nuri Camii'ndeki hutbesinde ilan ettiği halifelik, El Kaide'nin aksine, tek bir liderin etrafında toplanmamıştı. Örgüt, Vahabiliğin aşırıcı bir formunu oluşturan, uzlaşmaz doğasının soyutlanmış İslami gençlik için çekiciliğini artırdığı bir ideolojiyi temel almış ve Ortadoğu, Afrika ile Asya'daki en az 18 ülkede uzantılar veya bağlı örgütler geliştirmeyi başarmıştı. "Devlet" yayılma ve mevcut cihatçı grupları bünyesine katma stratejisi kapsamında "iller" kurduğu Irak, Libya, Yemen, Suriye, Afganistan, Kuzey Sahra ve Mısır'ın Sina Yarımadası gibi bölgelerdeki tam veya kısmi devlet başarısızlığı koşullarında gelişmişti.
Bağdadi büyük ölçüde sembolik bir lider olarak görülebilir. Örgütü gerçekte o yönetmiyordu. Sadece bir kez halk içine çıktı ve son 5 yılda yalnızca iki video kaydı yayımladı. Hiçbir karizması yoktu, spotlardan kaçıyordu ve örgütün idaresini bir avuç vekile bırakmıştı. Bu nedenle ortadan kaldırılması IŞİD üzerinde, Bin Ladin operasyonunun El Kaide üzerinde yarattığı büyüklükte bir etkiyi muhtemelen doğurmayacak.
IŞİD'in Bağdadi'nin ölümünü teyit etmedeki ve Ebu İbrahim Haşimi Kureyşi isimli halefini seçtiğini duyurmadaki hızı da buna vurgu yapıyor. Yeni lider Irak'ın Telafer kasabasından bir Iraklı; Saddam Hüseyin ordusunun işgal sonrası isyanlarda çok sayıda askeri deneyim kazanmış ve gizli eylemlere meyilli eski bir subayı. Kureyşi'ye dair ilk bilgiler, Bağdadi'nin (IŞİD'in askeri operasyonlarının genel sorumluluğunu üstlenen) vekili olduğunu belirtiyor. Ayrıca selefi kadar da karizma yoksunu olduğu söyleniyor. Ancak, muhtemelen takma olan ismi, ideolojik açıdan önemli. Onun soyunu Peygamber Muhammed'in kavmine (Kureyş) ve ailesine (Haşim) dayandırarak IŞİD, peygamber devletinin gerçek halefi olduğu yönündeki, kendisini tüm benzer veya rakip İslamcı grupların üzerinde tutan öz tanımlamasını sürdürdüğünü onaylıyor.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP) -
2/30
4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP) -
3/30
3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP) -
4/30
2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters) -
5/30
1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP) -
6/30
31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP) -
7/30
30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP) -
8/30
29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP) -
9/30
28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP) -
10/30
27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters) -
11/30
26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters) -
12/30
25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters) -
13/30
24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP) -
14/30
23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP) -
15/30
22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP) -
16/30
21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP) -
17/30
20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP) -
18/30
19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters) -
19/30
18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters) -
20/30
17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters) -
21/30
16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP) -
22/30
15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP) -
23/30
14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP) -
24/30
13 Ekim 2024 - Japonya'nın başkenti Tokyo'nun Kagurazaka mahallesinde düzenlenen Cadılar Bayramı öncesi etkinliğine katılanlar kedi temalı kostümlerini giyip "Bake Neko" (Doğaüstü Kedi) festivaline katıldı. Bake Neko, 2010'dan bu yana her yıl ekim ortasında düzenleniyor. Kagurazaka'da kedi temalı bir geçit töreni düzenlenmesinin nedeni, ünlü Japon romanı "Ben Bir Kediyim"in yazarı Natsume Soseki'nin bu bölgede yaşamış olması (Philip Fong/AFP) -
25/30
12 Ekim 2024 - Hindistan'ın Haryana eyaletinde, Hindu tanrısı Hanuman gibi giyinen kişiler, Dussehra festivali için düzenlenen geçit töreninde dans ediyor. Her yıl kutlanan festival, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini simgeliyor. Ancak bu yıl Bangladeş'teki Dussehra kutlamaları Hindulara karşı artan saldırıların gölgesinde kaldı. Ülkede 1 Ekim'den bu yana kutlamalarla bağlantılı 35 şiddet olayı yaşandığı bildirilmişti. Hindistan, Bangladeş'teki Hindu tapınaklarına yönelik saldırıları kınayarak komşu ülkeye tüm azınlıkların güvenliğini sağlama çağrısı yaptı (Anushree Fadnavis/Reuters) -
26/30
11 Ekim 2024 - Milano'daki iklim değişikliği ve Filistin'e destek eylemine katılan İsveçli aktivist Greta Thunberg slogan atıyor. Thunberg'in kurulmasına destek verdiği iklim değişikliği hareketi Fridays For Future'ın düzenlediği yürüyüşe, binin üzerinde kişi katıldı. Protestoda, Filistinlilerin simgesi haline gelmiş kefiye adlı geleneksel atkıyı takan Thunberg, "Filistinlilerin onlarca yıldır apartheid rejiminin boğucu baskısı altında yaşadığını" söyledi. Küresel ısınmayla silah endüstrisi arasındaki ilişkiye vurgu yapan aktivist "İklim adaleti mücadelesi, fosil yakıt endüstrisine karşı olduğu kadar, silah endüstrilerine, askerileşmeye ve doğal kaynakların aşırı çıkarılmasına karşı da bir mücadeledir" dedi (Piero Cruciatti/AFP) -
27/30
10 Ekim 2024 - Milton Kasırgası ABD'nin Florida eyaletinde yıkıma yol açtı. Şiddetli yağmurlar ve rüzgarlar sonucu evler yıkıldı ve milyonlarca kişi elektriksiz kaldı. İç Güvenlik Bakanlığı en az 10 kişinin öldüğünü açıkladı. Yetkililer rüzgarların hızının saatte 150 kilometreye ulaştığını söyledi. ABD Başkanı Joe Biden, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda "Yardım yolda ancak gelene kadar, yerel yetkilileriniz dışarı çıkmanın güvenli olduğunu söyleyene kadar yerinizde kalın" dedi (Bryan R. Smith/AFP) -
28/30
9 Ekim 2024 - Milton Kasırgası'nın Havana'dan geçişi şiddetli yağmurlara neden oldu. Helene Kasırgası'nın üzerinden iki hafta geçmemişken yeni bir kasırga ABD'nin Florida eyaletine doğru yaklaşıyor. Bugün eyalete ulaşması beklenen kasırga öncesinde eyalette yıllardır görülmediği kadar büyük bir tahliye çalışması yürütülüyor. ABD Başkanı Joe Biden, Milton Kasırgası’nın "Son 100 yılda ABD’deki en kötü fırtınalardan biri" olabileceği uyarısında bulundu. Milton Kasırgası'nda rüzgarların saatte 270 km hıza ulaşabileceği söyleniyor (Yamil Lage/AFP) -
29/30
8 Ekim 2024 - Yokoluş İsyanı Cape Town, Güney Afrika'nın başkentinde gerçekleşen Afrika Petrol Haftası Konferansı'nın düzenlendiği salonun önünde, fosil yakıtların süregelen kullanımını böyle protesto etti (Rodger Bosch/AFP) -
30/30
7 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinli bir çocuk, İsrail saldırıları sonucunda yıkılmış binanın üzerinde. 1 yıl önce bugün Hamas, İsrail'e gerçekleştirdiği saldırıda 1139 kişiyi öldürmüş ve yaklaşık 250 kişiyi rehin almıştı. Aradan geçen bir senede İsrail, Gazze'de en az 41 bin 870 kişiyi öldürdü ve bu sayının aslında çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Binlerce kişi yıkılan binaların enkazı altında kaldı ya da kendilerinden haber alınamıyor. Binlercesinin daha devam eden bombardıman ve İsrail'in savaşının yarattığı koşullar nedeniyle ölmesi muhtemel. Son 12 aydaki gelişmelerle Ortadoğu bir kez daha topyekün savaşın eşiğine geldi (Mohammed Salem/Reuters)
Peki bundan sonra ne olmasını bekleyebiliriz?
İlk olarak, IŞİD muhtemelen özellikle ABD'ye ve Batı'ya karşı intikam saldırıları planlıyor olacak. Bağdadi fanatikleri, ölümünün intikamını almak için görünürdeki kahramanca tarzından (teslim olma rezilliğindense kendisini havaya uçurması) daha da ilham alabilir. İntikam arzuları, Başkan Trump'ın Bağdadi için yaptığı, daha aşağılayıcı, kışkırtıcı olamayacak ifadeler içeren kötü tasviriyle -köpek gibi ölen bir korkak demişti- ikiye katlanabilir.
Öte yandan yeni liderlik, IŞİD'in karasal varlığa sahip devletinin yıkılması ve Irak ile Suriye'deki ikiz başkentlerinin (Musul ve Rakka) düşmesiyle sonuçlanan şiddetli çatışmalarda öldürülen, yaralanan veya esir düşen binlerce mensubunun yerini alması için dünya genelindeki genç Müslümanlar arasından daha fazla takipçi kazanma çabalarını yoğunlaştıracak.
İronik biçimde, yenilgi sonucu yer altına itilmesi, örgütün yeniden doğuşunu çok kolaylaştırıyor. Geniş bir toprağı ve nüfusu yönetmenin masraflı ve zaman alan yükünden kurtuldu. Kendisini El Kaide'den ayırmak için benimsediği temkin ("yetkilendirme") öğretisini terk etmeye zorlanırken, artık devlet inşasının sorumlulukları tarafından engellenmeyen terörist eylem stratejisine dönebilir.
Trump'ın Suriye'deki petrol sahalarının kontrolünü ele geçirmek ve ürün üzerinde tasarrufta bulunmak için ABD güçlerini konuşlandırma kararı, altın bir fırsat sunuyor. IŞİD, savaşçı gücünden geriye kalanların hala aktif olduğu Irak-Suriye sınırının her iki tarafından da, bu işgale karşı direniş hareketi yürütmek için destek toplayabilir.
Bağdadi'nin ölümü ayrıca, IŞİD'in Nusra Cephesi, El Kaide'nin diğer uzantı ve kalıntıları gibi rakip cihatçı unsurlarla uzlaşabileceği, bunlarla iş birliği ve eylem koordinasyonuna girebileceği bir zemin oluşturabilir. Bu gruplarla çatışmalar kısmen Bağdadi'yle grup liderleri, özellikle de Nusra Cephesi'nden Ebu Muhammed Culani arasındaki kişisel husumetlerden kaynaklanıyordu. Şimdi Bağdadi aradan çekildiğine göre, bu gerilimler hafifleyebilir veya tamamen çözülebilir.
Özetle, Bağdat'ın ölümü IŞİD'in sonunun habercisi değil. IŞİD unsurları sadece Irak ve Suriye'de değil, Yemen'de, Afganistan'da, Libya'da, Sina'da, Sahil Kuşağı'nda, Filipinler'de ve başka yerlerde hala aktif. IŞİD'i besleyen ve ona imkan tanıyan koşullar kimi durumlarda daha da kötüleşerek varlığını sürdürüyor. Bin Ladin'in aksine, Bağdadi'nin halefleri, tek tuşla küresel düzeyde mobilizasyon ve beyin yıkama çalışmaları için sosyal medyayı kullanabiliyor.
Abdulbari Atvan, Arap haber sitesi Rai el-Youm'un editörü ve Islamic State: the Digital Caliphate (İslam Devleti: Dijital Halifelik) kitabının yazarıdır.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/voices
Independent Türkçe için çeviren: Ahmet Yılmaz
© The Independent
