Geçen yıl İsveç akademisini sarsan cinsel taciz skandalı nedeniyle edebiyat dalında verilmeyen Nobel ödülü, hem 2018 için hem de bu yıl için sahiplerini buldu.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Polonyalı yazar Olga Tokarczuk, “sınırların kesişmesini ansiklopedik tutukuyla bir yaşam biçimi olarak sunan öyküsel hayal gücü” için 2018 Nobel Edebiyat Ödülü’nün sahibi oldu.
2019 Nobel Edebiyat Ödülü ise Avusturyalı yazar Peter Handke’ye “Dilbilimsel bir maharetle insan tecrübesinin özgünlüğü ve çevresini araştıran etkileyici çalışması” için verildi.
Bir yıl sonra gelen ödül Polonya'ya
1962’de Polonya’nın Sulechów kentinde doğan Olga Tokarczuk’un ilk romanı 1993’te “kurgu” biçiminde yazılan “Podróz ludzi Księgi” (Kitap İnsanların Yolculuğu) idi.
Tokarczuk’un 1996’da yayımlanan üçüncü romanı “Prawiek i inne czasy” (Tarih Öncesi ve Diğer Zamanlar) İsveç Akademisi tarafından “1989’dan sonra Polonya edebiyatının mükemmel bir örneği” olarak değerlendirildi.
Fotoğraf: East News
Akademi, geçen yılın verilmeyen Nobel ödülünün sahibi Tokarczuk için şu ifadeleri kullandı:
“Gerçekliği asla sabit ve sonsuz bir şey gibi görmüyor. Romanlarını kültürel karşıtlıklar üzerine kuruyor; Doğa vs. Kültür, Neden vs. Delilik, Erkek vs. Kadın, Ev vs. Yabancılaşma
2014 tarihli ‘Księgi Jakubowe’ (Jacob’ın Kitapları) adlı tarihi romanı, insan algısının ötesinde bir olayı okuyucusuna sunuyor.
“İkinci Dünya Savaşı sonrasının en etkili yazarlarından”
1942’de Avusturya’nın güneyindeki Kärnten bölgesinde yer alan Griffen köyünde doğan Handke’nin ilk romanı ‘Die Hornissen’ (Eşek arısı) 1966’da yayımlandı.
Üç yıl sonra yayımlanan ‘Publikumsbeschimpfung’ (Seyriciyi Küstürmek) adlı kitabı edebiyat sahnesine Handke ismini yazdı.
Handke için “İkinci Dünya Savaşı sonrasının en etkili yazarlarından” diyen Nobel Komitesi, Avusturyalı yazarın “Dünya üzerindeki fiziksel varlığa ve manzaraya olağanüstü dikkate sahip olduğunu” söylüyor.
Ne olmuştu?
Nobel Ödülleri’nin jürisini oluşturan İsveç Akademisi’ni derinden sarsan krizin geçmişi 2017’nin kasım ayına dayanıyor.
18 kadın, akademi üyesi, yazar Katarina Frostenson'un eşi fotoğrafçı Jean-Claude Arnault’u “cinsel taciz ve saldırı” ile suçlamıştı. Arnault ise iddiaları reddetmişti.
Üç akademi üyesi, olayın üstünün kapatılmaya çalışıldığı gerekçesiyle istifa etti.
Soruşturma sonunda Arnault, 2011’de Stockholm’de bir kadın tecavüz ettiği gerekçesiyle 2 yıl hapis cezası aldı.
Bugüne kadar İsveç Kralı’nın onayı ile değişikliğe gidilen üyelikte bu kural da değiştirildi.
O dönem “İtibar bizim için her şey” açıklamasını yapan Nobel Vakfı Direktörü Lars Heikensten, hayat boyu üyelik kuralının kaldırılması hususunda anlaşıldığını duyurmuştu.
İkinci Dünya Savaşı sırasında altı yıl Nobel ödülü verilememesi dışında, 1935 yılında da ödüle değer bir aday bulunamadığı bildirilmişti.
Independent Türkçe
