20 Ocak 2025 itibarıyla, Washington DC'de (başkent Vaşinton) dolar milyarderlerinin ve "baş" yöneticilerin yani Chief Executive Officer – CEO'ların, "altın çağı" olarak tanımlanabilecek bir dönemin başladığını gözlemleyebiliriz.
Daha önce Neo-Orta Çağ ortamında vatandaş haklarının gerileme riskleri hakkında çeşitli yazılar yazmıştım.
Büyüyen bir Neo-Orta Çağ benzeri tekno-feodal bir düzen biçimi (yani paraya, kaynaklara ve teknolojiye hükmedenlerin çok büyük güç sahibi oldukları bir düzen) olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Çoğunlukla milyarderlerin, teknoloji şirketlerinin sahipleri dolar milyarderi iş insanları ve CEO'larının güce hâkim olduğu bir çağda, Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) hem iç hem de dış politikalarında bu kesimin daha da etkili olacakları öngörülüyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
20 Ocak 2025'te, Donald Trump'ın ABD'nin 47. başkanı olarak Washington D.C.'deki ABD Kongre Binası'nda kapalı alanda gerçekleşen yemin töreni sırasında hazır bulunan önemli sayıda Milyarder iş insanı ve CEO'yu fark etmemek neredeyse imkansızdı (Başkan Trump, ardışık olmayan ikinci dönemi nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri'nin 45. ve 47. başkanıdır).
Tesla ve Space X'in CEO'su (Twitter X ve The Boring Company gibi birçok şirketin de sahibi) Elon Musk'ın, DOGE olarak da bilinen Kamu Verimliliği Kuruluşu (Department of Government Efficiency–DOGE) adlı geçici hükümet kurumunun başı olarak rol alması, birçok tartışmaya neden oldu.
Musk, Başkan Trump'ın ikinci döneminin ilk tam ayından bu yana, belki de Washington'daki en görünür iş insanı oldu.
12 Şubat 2025'teki bir basına açık toplantı esnasında Elon Musk, Başkan Trump'ın yanında ayakta dururken, odadaki en baskın figür olması ve rahat tavırlarıyla dikkat çekiyordu.
Beyaz Saray Oval Ofisi'nde 4 yaşındaki oğlu X Æ A-Xii (kısaca "X") ile beraber gelen Musk, resmi olmayan kıyafetlerle başkanın yanında basın önünde uzun süre konuşarak, ne derece etkili olduğunu kanıtlar nitelikte orada bulundu.
Sadece Musk değil, 2025 itibarıyla, Washington'da politikaların oluşmasında baskın bir ‘CEO' zihniyetini olduğu gözlemleniyor.
Birçok küresel iş insanına ve yöneticisinin vatandaşı olduğu bazı ülkeler için bu durum, artan yumuşak güçleri anlamına gelebilir.
Türkiye açısından belki ilk akla gelen kişiler Coca-Cola'nın eski CEO ve Başkanı Muhtar Kent ile Chobani'nin sahibi Hamdi Ulukaya olabilir.
Ama Amerika'daki popüler Kültür bakımından #SaltBae Nusret Gökçe de akla ilk gelebilecek kişiler olabilir.
Türkiye'nin yatırımcı ve girişimci dostu, yatırım yapılabilir bir ülke olarak algılanması, bu dönemde olumlu etkilere yaratabilir; tersi durum ise çok olumsuz etkilere sebep olacaktır.
Elon Musk gibi, Başkan Donald Trump'ın da milyarder bir CEO, Televizyon Programlarından ünlü bir Şahsiyet, Emlak Kralı ve iş adamı olduğu gerçeği de unutulmamalı.
Dolayısıyla, Grönland'ı bir Amerikan toprağı olarak "satın alma" zihniyeti, Gazze'nin ABD tarafından "sahiplenmesi", Ukrayna'nın trilyonlarca dolarlık değerli yer altı kaynaklarının "talep edilmesi" ve Kanada'yı ABD'nin eyaleti yapma fikrinin zikredilmesi gibi alışılmadık dış politika söylemleri, muhtemelen baştan el arttırma taktikleri olabilir.
İddialı pazarlık yapma yaklaşımının bir parçasıdır ( "Deli Adam Teorisi"ne benzer biçimde, çetin pazarlık öncesi atılmış adımlar olabilir.
ABD'deki hakim iş dünyasının ana yaklaşımlarında, verimlilik, karlılık, ve ABD'nin çıkarlarına yönelik alım – satıma dayalı (alımsatımsal/işlemsel–Transactional) kısa dönemli menfaat ilişkilerine odaklanma (Önce Amerika–America First yaklaşımı gibi) eğilimini sezebiliriz.
Dış politika kararlarına yönelik genel bir maliyet-fayda yaklaşımı da kaçınılmaz olarak ağırlıklı.
Ancak "Önce Amerika–America First" demek, "Sadece Amerika–America Only" anlamına gelmez.
İş dünyasının doğası göz önüne alındığında, Washington'daki yeni bu CEO zihniyetinin hakim olduğu yönetimle işbirliği yoluyla karşılıklı kazanımlar elde etmek de mümkün olabilir.
İş insanları karşılıklı menfaat fırsatlarıyla ilgileneceklerdir.
Dolayısıyla, kazan-kazan yaklaşımına sahip olabilen küresel iş liderlerini ve siyasi liderlerin Washington'da daha ciddiye alınabileceklerini düşünüyorum.
Bu nedenle, CEO'ların bu maliyet-fayda yaklaşımları, Washington'da giderek daha yaygın hale gelecektir ve yeni dönemde "müttefik" ülkeler de bu duruma daha adapte olmalılar.
Yeni dönemde, gezegenin en güçlü liderlerinden biri olan Başkan Trump ile dünyanın en zengin kişisi Elon Musk arası bir ittifak söz konusu.
Musk'ın Washington'daki etkisi, Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin 2025'te Beyaz Saray'da Başkan Trump'ı ziyareti sırasında resimlerden anlaşılır.
Toplantıda Musk'ın çocuklarının da bakıcılarıyla beraber orada yer almaları, enteresan bir kare olarak akıllarda kalacaktır.
Modi ve Musk arasında tartışılan konular arasında bilişim teknolojileri ve Uzay gibi alanlar bulunuyordu.
Washington gezisi sırasında Hindistan Başbakanı Modi, Başkan Donald Trump, ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbbard, Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Waltz, Milyarder CEO Elon Musk ve Hint kökenli Girişimci Vivek Ramaswamy ile de bir araya geldi.
Dünyanın en kalabalık ülkesi olan Hindistan, birçok CEO ve uluslararası örgüt lideri yetiştirdi; bunlar arasında Hint kökenli ABD vatandaşı, Mastercard'ın eski CEO'su ve halen Dünya Bankası Başkanı olan Bay Ajay Banga da var.
Hindistan'ın yükselen yumuşak gücü, dünyanın en büyük demokrasisi olmasının yanı sıra, milyarlarca dolarlık şirketlerin ve kuruluşların birçoğunun başında Hint kökenli liderlerin olmasıdır.
Hindistan'ın iş dünyası üzerindeki etkisi, bu sayede potansiyel bir yumuşak güce dönüşüyor.
Milyar dolarlık küresel şirketlerin ve kuruluşların 20'den fazla Hint kökenli CEO'su var, bunların çoğu teknoloji şirketleri; Dünya Bankası, Google - Alphabet, YouTube, Microsoft, IBM, Adobe ve Palo Alto Networks bunlardan sadece birkaçı.
Dolayısıyla, CEO ve Milyarder Musk ile Hindistan Başbakanı Modi'nin görüşmeleri aslında o kadar da şaşırtıcı olmamalı (fotoğrafta Hindistan heyetinin karşısında oturan çocuklar ve bakıcılarını saymazsak tabii).
Elon Musk en çok SpaceX ve uzay programları için NASA'ya ilaveten, uygun maliyetli uzay programları yürütebilen Hindistan'ın uzay ajansı da ilgi çekici oldu.
Türkiye'nin de bir Uzay Ajansı, havacılık sektöründe atılımları ve birçok İnsansız Hava Aracı–İHA programları var.
Bu nedenle, Washington ve ABD'deki CEO'larla daha fazla iş birliği yapılabilmesi bakımından Türkiye'de büyük potansiyel ortak projeler olabilir.
Ancak, yatırımcı güveni ve Türkiye'nin yatırımcılar ve iş dünyası için "yatırım yapılabilir" bir ülke olarak algılanmasıyla anca bu potansiyel projeler hayata geçebilir.
Tabii ABD'de sadece tek başına CEO kafa yapısı (mentalitesi) ve yaklaşımları hakim değil.
Dış politikada ABD devlet aklı ve geleneklerine aşina yöneticiler de Trump yönetimi içerisinde mevcut.
Mesela ilk akla gelen, Dışişleri Bakanı Marco Rubio.
Dışişleri Bakanı Rubio, aslında oldukça deneyimli bir siyasetçidir ve Washington'daki yerleşik düzenin (Müesses Nizamın–Establishment), mevcut sistemin nasıl çalıştığını bilen isimlerden.
Rubio, genç yaşta Florida eyaletini temsilen Senatör olarak seçildi. ABD Senato'sundaki 100 senatörden biri olarak seçildi.
ABD Senatörleri, yeri geldiğinde Amerikan Başkanı hakkında dahi soruşturma başlatıp, sorgulayıp, hakkında yargılama süreçleri başlatabilirler (Watergate Skandalı sonrası Richard Nixon hakkında yürütülen soruşturmalar veya Bill Clinton'a yönelik yürütülen süreçler, akla gelen bazı örneklerdir).
ABD'deki birçok önemli atamalar ve uluslararası anlaşmaların tasdiki için Senato onayı gerekiyor.
Dolayısıyla, Amerikan Senatosu ve Senatörlerinin, dış politika kararlarında aktif rolleri olur.
Antik Roma döneminde de Roma Senatosu önemliydi; hatta İmparator Nero, senato tarafından "halk düşmanı" ilan edilmişti.
Roma Lejyonları her yere Roma Halkı ve Senatosu anlamına gelen Flamalar Taşırlardı; SPQR - Senatus Populusque Romanus.
Senato, bir organ olarak zaten yasamanın yürütme üzerindeki üst düzey denetim mekanizmasını temsil eder.
Bu nedenle, Marco Rubio, ABD'nin stratejik öncelikleri konusunda bilgilidir ve yeri geldiğinde diplomatik davranabilir.
Stratejik olarak ABD, Çin'i küresel güç dengesinde dengelemeyi öncelik olarak görülüyor ve Rubio da bu bakış açısını benimseyenlerden.
ABD-Çin rekabeti, Trump Yönetimi için başlıca dış politika meselelerindendir.
Nadir toprak minerallerine (nadir toprak elementlerine), doğal kaynaklara ve Panama Kanalı ile Kuzey Kutup Denizi Rotası gibi stratejik geçitlerdeki pozisyonlara olan ilgi de bu jeopolitik rekabet çerçevesinde okunmalı.
Gazze'nin Süveyş Kanalı'na yakınlığı ve Ürdün'ün Kızıldeniz kıyısındaki liman kenti Akabe'nin önemi göz ardı edilmemelidir, ABD'nin küresel stratejik hedefleri bakımından önemliler.
Ayrıca, Akabe limanı, ABD pazarına ayrıcalıklar sağlayan özel sanayi bölgesine sahip (Qualified Industrial Zone–QIZ).
ABD Dışişleri Bakanı Rubio ve Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Ukrayna meselesi ile ilgili baş başa Suudi Arabistan'da buluşup diplomatik olarak müzakereler değil "prosedürler" konusunda anlaştıklarını söyleseler de bunun ilk temas olduğuna şüphe yok.
Aynı tarihte Zelenski'nin Ankara'da olması da Türkiye'nin önemini gösteriyor.
Ancak, Rubio'nun da Trump Yönetiminin diğer mensupları gibi, ABD müttefiklerinin, artık daha fazla kendi savunma harcamalarının önemini vurguluyor.
Avrupa'daki müttefikleri desteklemek yerine, ABD'nin kendi stratejik hedeflerine odaklanacağı açık.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
20 Şubat 2025 - Tazmanya Doğal Kaynaklar ve Çevre Bakanlığı'nın yayımladığı bu fotoğrafta yetkililer, ülkenin batı kıyısında Arthur Nehri yakınlarındaki bir sahilde karaya vuran ölü yunusları inceliyor. Veterinerler olay yerine koşarken çevre yetkilileri, 157 yunustan oluşan bir sürünün Avustralya'nın güneyindeki Tazmanya adasında uzak bir sahilde karaya vurmuş halde bulunduğunu söyledi. Tazmanya Çevre Bakanlığı, yunusların sahte katil balinalar diye bilinen ve kafataslarının orka benzeri şeklinden dolayı bu adı alan büyük bir yunus türünün üyeleri olduğunu açıkladı (AFP/Tazmanya Doğal Kaynaklar ve Çevre Bakanlığı) -
2/30
19 Şubat 2025 - Kanada'nın Ontario eyaletindeki Toronto Pearson Uluslararası Havalimanı'nda Air Canada'ya ait bir uçak kalkış yaparken, vinçler 4819 sayılı Delta Havayolları uçağının enkazını kaldırıyor. 17 Şubat'ta acil iniş sırasında ters dönen uçak alevler içinde kalmıştı. Uçaktaki 80 yolcunun tamamı kazadan sağ kurtulurken, 21 yolcu hastaneye kaldırılmıştı. Görgü tanıklarının aktardığı bilgilere göre uçak, iniş sırasında sağ kanadını kaybetti ve uçağın sağa doğru devrilmesine yol açan bir dizi olay yaşandı. Delta, uçaktaki yolculara 30'ar bin dolar tazminat teklif etti (Arlyn McAdorey/AP) -
3/30
18 Şubat 2025 - Filistinliler, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokakları kaplayan çadırların yanından geçiyor. İsrail'le Hamas arasındaki ateşkes anlaşması sürerken Filistinliler, Gazze'nin kuzey bölgelerine geri dönüyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 17 Şubat'ta yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump'ın Filistin topraklarında yaşayan 2 milyondan fazla kişinin yerlerinden edilmesini içeren Gazze planına "bağlı" olduğunu söylemişti (Omar Al-Qattaa/AFP) -
4/30
17 Şubat 2025 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin doğusunda devam eden çatışmalar nedeniyle yerlerinden edilenler Cyangugu'daki Rusizi 1 sınır karakolunda Kongo'nun Bukavu şehrinin 23 Mart (M23) hareketi tarafından ele geçirilmesinin ardından ülkeye dönmek için sıraya giriyor. Afrika Birliği, çatışmalarla parçalanmış ülkenin dağılabileceğine dair artan korkuları vurgularken, 16 Şubat 2025'te Ruanda birlikleriyle müttefik olan M23 savaşçıları, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin doğusundaki bir başka önemli şehrin merkezine girdi. Savaşçıların 14 Şubat 2025'te Güney Kivu eyaletinin başkenti Bukavu'nun dış mahallelerine ulaşmasından bu yana çok sayıda kişi kaçtı. Bu şehir Kongo silahlı kuvvetleri tarafından zar zor savunuluyordu. 1 milyon nüfuslu şehrin düşmesiyle M23, Ocak 2025 sonunda komşu Kuzey Kivu eyaletinin başkenti Goma'yı ele geçirmesinin ardından M23'e Kivu Gölü'nü kontrolü altına aldı (Luis Tato/AFP) -
5/30
16 Şubat 2025 - Aleksey Navalni'nin ölüm yıldönümünde Moskova'daki mezarına çiçekler bırakıldı. Rus muhalefet lideri Aleksey Navalni, hapis cezasını çektiği Kuzey Kutup Dairesi ceza kolonisinde bir yıl önce hayatını kaybetmişti. AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, "Aleksey Navalni özgür ve demokratik bir Rusya için hayatını verdi" dedi. Almanya Şansölyesi Olaf Scolz da X'te, Navalni'nin "Rusya'da özgürlük ve demokrasi adına mücadele ettiği için" öldüğünü yazdı (AP) -
6/30
15 Şubat 2025 - İkiz panda yavruları, Hong Kong'daki Ocean Park adlı eğlence parkında düzenlenen törende oynuyor. 15 Ağustos 2024'te dünyaya gelen ikizlerin annesi Ying Ying, doğum yaptığı bilinen en yaşlı panda olmuştu. Bugün 6 aylık olan yavruların ismini belirlemek üzere, Hong Kong lideri John Lee'nin de katılımıyla Ocean Park'ta bir kutlama töreni düzenlendi ve ikizlere isim verme yarışması başlatıldı. Yurttaşlar parkın internet sitesinden önerilerini yazıyor. Halihazırda "abla" ve "küçük erkek kardeş" diye anılan yavruların ismi bu yılın ilk yarısında açıklanacak (Lam Yik / Reuters) -
7/30
14 Şubat 2025 - Fransa'nın başkenti Paris'te bir kadın Sevgililer Günü'nde Eyfel Kulesi karşısında kalp şeklinde balonlar tutuyor. Dünya genelinde çiftlerin hediye ve çiçeklerle birbirine sevgilerini gösterdiği 14 Şubat Sevgililer Günü'nün kökeni tam olarak bilinmese de Antik Roma'nın şubatta kutladığı Lupercalia festivaline dayandığı tahmin ediliyor. Festivalin 5. yüzyılda yasaklanmasının ardından Aziz Valentin Günü kutlanmaya başlandı ve çeşitli toplumlarda Sevgililer Günü bu isimle anılıyor. Fransa ve İngiltere'de 14 Şubat'ın kuşların çiftleşme mevsiminin başlangıcı olduğuna inanılmasıyla 14. yüzyılda Aziz Valentin Günü aşkla ilgili bir gün halini aldı (Ian Langsdon/AFP) -
8/30
13 Şubat 2025 - Almanya'nın Münih kentinde bir araç kalabalığa daldı. En az 28 kişinin yaralandığı belirtilirken sürücü de gözaltına alındı. Yetkililer yaralılardan bazılarının durumunun ağır olduğunu açıkladı (Wolfgang Rattay/Reuters) -
9/30
12 Şubat 2025 - Ducati Lenovo'nun İspanyol sürücüsü Marx Marquez, Tayland'daki Buriram Uluslararası Pisti'nde. MotoGP'de takımlar 2025 sezonu öncesinde testlere başladı. Sezonun ilk yarışı 28 Şubat'ta Tayland'da yapılacak (Manan Vatsyayana/AFP) -
10/30
11 Şubat 2025 - Çin'in Harbin kentinde düzenlenen 9. Asya Kış Oyunları'nda Japonya kadınlar takımı sürat pateninde mücadele ediyor. Dün gerçekleştirilen ve Harbin Uluslararası Konferans, Spor ve Sergi Merkezi'nde 8 bin kişinin izlediği açılış töreninde ev sahibi Çin'in Devlet Başkanı Şi Cinping, Asya Kış Oyunları'nın başladığını duyurmuştu. 14 Şubat'a kadar sürecek organizasyonda, Asya federasyonlarına bağlı 34 ülke ve bölgeden 1200'den fazla sporcu mücadele edecek (Aaron Favila/AP) -
11/30
10 Şubat 2025 - Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da Örümcek-Adam maskesi takmış bir öğrenci, Kasım 2024'te Novi Sad'daki tren istasyonunda gerçekleşen ölümcül kazayı protesto ediyor. Tren istasyonunda 1 Kasım 2024'te beton sundurmanın çökmesi sonucu meydana gelen ve 15 kişinin hayatını kaybettiği kazanın ardından hükümete tepkili olan öğrenciler düzenli olarak protesto düzenliyor. Sırbistan Başbakanı Milos Vucevic, kaza sonrası hükümete tepki gösterilerinin ardından istifa kararı aldığını bildirmişti (Stoyan Nenov/Reuters) -
12/30
9 Şubat 2025 - Şii İsmaili Müslümanların 49. imamı ve ruhani lideri IV Ağa Han Prens Kerim el-Hüseyni'nin tabutu, Mısır'ın güneyindeki Asvan kentinde Nil nehrinin batı yakasında bulunan Ağa Han Türbesi'ne defnedilmek üzere tekneden indirildi. 88 yaşındaki Prens Kerim el-Hüseyni 4 Şubat 2025'te öldü. Hz. Muhammed'in soyundan geldiği kabul ediliyordu ve İsmaili mezhebinin 49. imamı olarak neredeyse ilahi bir statüye sahipti. Halefini müjdelemek üzere gelecek hafta tören düzenlenmesi planlanıyor (AFP) -
13/30
8 Şubat 2025 - IV. Ağa Han Prens Kerim el-Hüseyni'nin oğlu Prens Rahim el-Hüseyni, babasının cenazesini taşıyor. Şii İsmaili Müslümanların Nizari kolunun 49. imamı IV. Ağa Han, Portekiz'in başkenti Lizbon'da 4 Şubat günü hayatını kaybetti. 88 yaşında hayata gözlerini yuman liderin oğlu Prens Rahim el-Hüseyni, 5 Şubat'ta V. Ağa Han ilan edildi. IV. Ağa Han, bugün Lizbon'da düzenlenen cenaze töreninin ardından yarın Mısır'da toprağa verilecek (Ana Brigida/AP) -
14/30
7 Şubat 2025 - Çin ordusu mensupları, Asya Kış Oyunları açılış töreninin düzenlendiği Harbin Uluslararası Kongre Sergi ve Spor Merkezi'nde ülkelerinin bayrağıyla yürüyor. Bugün başlayan 9. Asya Kış Oyunları, çeşitli kış sporlarındaki müsabakalarla 14 Şubat'a kadar devam edecek. Çin'in ev sahipliği yaptığı etkinliğe Japonya, Kuzey ve Güney Kore gibi 34 ülke ve bölgeden yaklaşık 1300 sporcu katılıyor. Oyunların açılışı öncesinde, ağırladığı yabancı liderlere konuşan Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Asya ülkelerini "ortak barış ve dostluk hayaline sımsıkı sarılmaya, her türlü güvenlik sorununa birlikte yanıt vermeye ve eşit, düzenli ve çok kutuplu bir dünyanın inşasına katkıda bulunmaya" çağırdı (Issei Kato/Reuters) -
15/30
5 Şubat 2025 - Filistinliler, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de yıkık binaların arasında. İsrail Başbakanı Binyamin Netayahu'yla Beyaz Saray'da görüşen ABD Başkanı Donald Trump, Gazzelilerin de kalıcı olarak başka bir yere yerleşmesi gerektiğini söyledi. Trump'ın açıklamalarına uluslararası kamuoyundan tepkiler gelirken İngiltere ve Fransa da iki devletli çözümü desteklediğini açıkladı (Omar Al-Qattaa/AFP) -
16/30
4 Şubat 2025 - Polis memurları, İsveç'in Örebro kentindeki Risbergska Lisesi'nde. Örebro Polisi'nin yaptığı açıklamada, Risbergska Lisesi'nin kampüsünde düzenlenen silahlı saldırı sonucu 4 kişinin yaralandığı belirtildi. Saldırının yerel saatle 13.30'da gerçekleştiği kaydedilirken, yaralananlara dair detaylar henüz paylaşılmadı. Öte yandan, bölge halkına evde kalma çağrısı yapıldı. Örebro Polis Sözcüsü olayla ilgili cinayette teşebbüs ve kundaklama şüphesiyle soruşturma başlatıldığını duyurdu (Kicki Nilsson/AFP) -
17/30
3 Şubat 2025 - Almanya'da Sosyal Demokrat Parti'nin (SPD) adayı Başbakan Olaf Scholz'un portresinin yer aldığı seçim kampanyası afişi, ülkenin batısındaki Frankfurt am Main'de bulunan Avrupa Merkez Bankası (ECB) genel merkezinin önünde. Almanya'da 23 Şubat'ta parlamento seçimi gerçekleştirilecek (Kirill Kudryavtsev/AFP) -
18/30
2 Şubat 2025 - ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun bugün Panama'nın aynı adlı başkentine yaptığı ziyareti protesto eden gösterici ABD Başkanı Donald Trump ve Nazi bayrağının da olduğu bir pankart açtı. Marco Rubio, Başkan Donald Trump'ın Panama Kanalı'nı ele geçirmeye yönelik olağanüstü tehdidinin arkasını nasıl getireceğini düşünürken, ABD Dışişleri Bakanı olarak ilk yurtdışı gezisinde Panama'ya geldi (Martin Bernetti/AFP) -
19/30
1 Şubat 2025 - İşgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentinde bir adam, İsrail'in serbest bıraktığı Filistinli bir esiri atlayarak selamlıyor. Ateşkes anlaşması kapsamındaki 4. takasta üç İsrailli esirin Gazze'de Hamas tarafından teslim edilmesinin ardından, Filistinli esirler Batı Şeria'daki İsrail hapishanesinden serbest bırakıldı (Ahmad Gharabli / AFP) -
20/30
31 Ocak 2025 - Filipinler'in başkenti Manila'daki protestocular, bugün düzenlenen mitingde Filipinler Devlet Başkanı Yardımcısı Sara Duterte'nin görevden alınması çağrısı yapıyor. Duterte, milyonlarca dolarlık devlet fonunu kötüye kullandığı iddialarından dolayı azledilme talepleriyle karşı karşıya. Anayasaya göre azil sürecinin mahkemeye taşınması için meclis üyelerinin üçte birinin oyu gerekiyor. Duterte'nin ayrıca Kasım 2024'te, kendisinin ölmesi halinde Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr.'ı, eşini ve meclis başkanı olan kuzenini öldürecek birini tuttuğunu söylediği öne sürülmüştü (Ted Aljibe / AFP) -
21/30
30 Ocak 2025 - Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin Goma kentinde yaşanan su sıkıntısı nedeniyle bölge sakinleri su toplamak için bir su noktasında bidonlarını sıraya diziyor. Devlet Başkanı Felix Tshisekedi, 23 Mart Hareketi'ne (M23) güçlü bir askeri yanıt sözü verdi. Ruanda destekli savaşçılar ülkenin maden bakımından zengin olan doğusunda ilerlemeyi sürdürdü. M23'ün Kuzey Kivu eyaletinin başkenti Goma'nın büyük bölümünü ele geçirmesi, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin doğusunun büyük bölümünü ele geçirdiği 10 yıllık çatışmanın çarpıcı bir şekilde tırmanması anlamına geliyor (Jospin Mwisha/AFP) -
22/30
29 Ocak 2025 - Yerinden edilmiş Filistinliler Gazze Şeridi'nin güneyinden kuzeyine gitmeyi sürdürüyor. Hamas'la İsrail arasında varılan Gazze'de ateşkes ve esir takası anlaşması 19 Ocak Pazar günü TSİ 12.15'te yürürlüğe girmişti. İsrail'in 7 Ekim 2023'ten ateşkese varılana kadar Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda yaklaşık 17 bin 841'i çocuk, 12 bin 298'i kadın olmak üzere 47 bin 283 Filistinli öldü, 111 bin 472 kişi yaralandı (Omar Al-Qattaa/AFP) -
23/30
28 Ocak 2025 - Çin'in ChatGPT tarzı dil modeli DeepSeek, yapay zeka dünyasını altüst etti. Yapay zekanın altına hücumuna benzetilen dönemde gelen bu ani değişim, Wall Street'i sarstı. ABD Başkanı Donald Trump, yaşanan gelişmenin Silikon Vadisi için bir "uyandırma alarmı" olduğunu söyledi (Pedro Pardo/AFP) -
24/30
27 Ocak 2025 - Fransa'nın batısındaki Rennes kentinde Ille nehrinde meydana gelen olağanüstü sel felaketinin ardından caddedeki arabalar bu hale geldi. Herminia alçak basınç sisteminden kaynaklanan şiddetli yağışların Rennes'de son 40 yılın en kötü sel felaketine yol açmasının ardından Ille-et-Vilaine bölgesi sel felaketine karşı kırmızı alarma geçirilirken, diğer 8 bölge de da sel, dalga-batma ve çığ felaketlerine karşı turuncu alarma geçirildi (Damien Meyer/AFP) -
25/30
25 Ocak 2025 - İsrail ordusu tarafından Gazze'nin kuzeyine dönmemeleri için uyarılan Filistinliler eşyalarıyla bekliyor. Hamas, İsrail'le varılan ateşkes anlaşması kapsamında cumartesi günü erken saatlerde İsrailli 4 kadın askeri serbest bıraktı. İsrail, bir diğer esir Arbel Yehoud serbest bırakılana kadar Filistinlilerin Gazze'nin kuzeyine dönmesine izin vermeyeceğini açıkladı. Esir takasının ikinci aşamasıyla İsrail hapishanelerinde tutulan toplam 200 Filistinli mahkum bugün özgürlüğüne kavuştu (Abdel Kareem Hana/AP) -
26/30
24 Ocak 2025 - Afgan mülteciler, yeni ABD Başkanı Donald Trump'ın ülkedeki mülteci programlarını durdurmasının ardından durumu değerlendirmek üzere Pakistan'da düzenledikleri toplantıda ellerinde pankartlar tutuyor. Bu hamle, programın başlamasına günler kala onbinlerce Afgan mülteciyi risk altında bıraktı. Trump'ın kararnamesinin yürürlüğe pazartesi günü girmesi bekleniyordu ve bu kadar hızlı bir şekilde uygulanması, ABD'ye aktarma yoluyla ulaşacak bazı mültecilerin mahsur kalmasına sebep oldu (Anjum Naveed/AP) -
27/30
23 Ocak 2025 - ABD'nin yeni başkanı Donald Trump, 55. kez düzenlenen Dünya Ekonomi Forumu'nda video bağlantısıyla konuşma yaptı. Sahnedeki isimler İspanyol banka Santander'in başkanı Ana Patricia Botin, Bank of America CEO'su Brian Moynihan, TotalEnergies CEO'su Patrick Pouyanne, Blackstone Group'un CEO'su Stephen Schwarzman ve Dünya Ekonomi Forumu'nun başkanı Borge Brende var. Trump ekonomik kaosun üstesinden geleceklerini belirtirken iş dünyasına da "Gelin üretiminizi ABD'de yapın" mesajı verdi. Trump Rusya - Ukrayna savaşının bitmesi için petrol fiyatlarının düşmesi gerektiğini belirterek "OPEC ülkelerinden petrol fiyatlarını düşürmelerini isteyeceğim" dedi. (Yves Herman/Reuters) -
28/30
22 Ocak 2025 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde Goma yakınlarındaki mülteci kamplarına kaçanlar eşyalarını motosikletlerinin arkasında taşıyor. AFP'ye konuşan güvenlik ve yerel kaynaklar, ülkenin doğusunda Kongo ordusuyla savaşan M23 grubunun 21 Ocak 2025'te Goma şehrini besleyen bir ticaret merkezi olan Minova'yı ele geçirdiğini söyledi. Halihazırda Goma çevresindeki birçok cephede çatışmalar yaşanıyor ve yüz binlerce kişi şehrin dış mahallelerinde yerlerinden edilmesi, kentin kaderine ilişkin korkuları yeniden arttırıyor (Jospin Mwisha/AFP) -
29/30
21 Ocak 2025 - Almanya'nın başkenti Berlin'deki bir duvara yapılan resimde "AfD'ye ilgi yok - sağcılar aleyhine oy veriyoruz" yazıyor. Almanya 23 Şubat'ta genel seçim için sandık başına gidecek. Son anketlere göre AfD'nin oyu yüzde 20 (Christian Mang/Reuters) -
30/30
20 Ocak 2025 - Donald Trump, ABD'nin 47. Başkanı olarak yemin etti. İkinci kez ABD Başkanı olarak göreve gelen Trump, konuşmasında, "Şu andan itibaren Amerika'nın gerileyişi sona ermiştir" dedi. Trump konuşmasında Meksika Körfezi'nin adını "Amerika Körfezi" olarak değiştirme ve Panama Kanalı'nı geri alma vaatlerini yineledi (Saul Loeb/AFP)
Kaynaklar ve ticaret yolları üzerindeki stratejik rekabet göz önüne alındığında, Kanada ve Grönland'ın ABD'nin ilgi odağında olması anlaşılabilir.
Bu konuda, "sahip olma", "edinme" veya "Amerika Birleşik Devletleri'nin bir parçası yapma" gibi iddialı söylemlerin CEO'lara özgü bir müzakere taktiği olabilir (Apprentice'i izleyenler için, bu pazarlık stratejileri tanıdık gelebilir).
Bu nedenle, Washington'daki mevcut zihniyetle müzakere edebilmek için yeni proje ve iş yapılabilir ortamlara sahip olmak önemli.
Türkiye'nin yatırım yapılabilir bir ülke olarak görülmesini sağlamak, Türkiye'deki vatandaşlara istihdam yaratarak ülke ekonomisine katma değer sağlanmasına vesile olur.
Yerli ve yabancı bütün yatırımcıların sağlayacakları yatırımlar, ülke ekonomisi için olumlu sonuçlar doğurur.
Türkiye'nin önemli jeo-ekonomik avantajı, Doğu ile Batı ve Küresel Kuzey ile Küresel Güney arasında bir kesişim noktası olmasıdır; bu nedenle kesintisiz küresel tedarik zincirleri ve ticaretteki konumunu sağlamlaştıran yatırımlar önemli.
Türkiye'nin bir yandan ABD ile diğer yandan Avrupa'yla, Rusya ve Çin'le, Hindistan ve diğer Asya ülkeleriyle çok yönlü ilişkiler araması ve dengelemesi gerekir.
Bu nedenle, ABD-Türkiye ikili ilişkilerinin de, özellikle ekonomik işbirliği konusunda, daha da gelişmesi gerekir.
İlişkilerin sağlam zeminde gelişebilmesi için de istikrar ortamın ve ‘yatırım yapılabilir ülke' statüsünün muhafaza edilmesi gerektirir.
Yeni dönemde, Trump'ın kendini benzettiği gibi CEO'lar ve milyarderler «Krallar» gibi olacaklar.
Dolayısıyla Türkiye'nin de dış ilişkilerinde bu ekonomik ve özel sektör beklentilerini iyi okuyarak pragmatik politikalarla fırsatlardan yararlanması gerekecektir.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
