Huzurlu vakit geçirmek isteyen pek çok kişi kokulu bir mum yakmayı tercih ederken, uzmanlar sağlık risklerine karşı uyarıyor. 

Özellikle yandıkları zaman saldıkları maddeler nedeniyle endişe yaratsalar da bazı bilim insanları kullanılmadıkları zaman da tehlike arz edebileceklerini söylüyor.

Pek çok uzman, zararın daha çok parafinden yapılan mumlardan kaynaklandığını belirtirken, soya veya balmumu gibi doğal içeriklere sahip ürünlerin daha güvenli olduğunu ifade ediyor.

ABD Ulusal Mum Birliği'ne göre, petrolden üretilen parafin dünya çapında en çok kullanılan mum malzemesi.

Bu mumlar yandığında, oda sıcaklığında hızla havaya karışabilen uçucu organik bileşikler salıyor. 

Boya, temizlik ürünleri ve hava temizleyicilerinden de salınan bu bileşikler sağlığa ciddi zararlar verebiliyor. 

Mumların havaya bıraktığı benzidin, asetaldehit ve formaldehit gibi uçucu organik bileşikler, kanserle ilişkilendiriliyor.

Çin'deki Kunming Tıp Üniversitesi'ne bağlı Yan'an Hastanesi'nden Dr. Ariful Haque, toluen adlı maddenin de baş dönmesi ve ağrısına, uzun süre maruz kalındığındaysa daha ciddi etkilere yol açabileceğini söylüyor.

New York Tıp Fakültesi'nden Amy Brown ise uçucu organik bileşiklerin, tütün veya boyalardakine kıyasla kokulu mumlarda çok daha düşük oranda yer aldığını söylüyor. 

Fakat Journal of Hazardous Materials adlı hakemli dergide 2015'te yayımlanan bir araştırmaya göre, çilek kokulu bir mumun yayılmasıyla salınan formaldehit oranı milyarda 2 bin 98, kivi-kavun kokulu olanınsa 12 bin 742 parçacığa ulaşmıştı. 

Pek çok uzman milyarda 0 ila 400 parçacığın güvenli bir aralık olduğunu ifade ediyor.

Deneyleri kapalı ortamda yürütülen bu çalışmada ayrıca yanmayan mumların da zararlı kimyasallar yayabildiği öne sürülmüştü.

Uzmanlar kokulu veya boya içeren mumların daha yüksek risk taşıdığını söylüyor. ABD'deki Mount Sinai Icahn Tıp Okulu'ndan Dr. Sarah Evans yapay kokuların, öğrenme ve davranış sorunları, obezite, üreme sisteminin gelişiminde aksama gibi sorunlara yol açan uçucu organik bileşikler içerdiğini belirtiyor. 

Mumların sağlık riski yaratmasında, içeriğinin yanı sıra ortam koşulları da rol oynuyor.

OhioHealth Grady Memorial Hastanesi'nden Tobias Banks "Mumların yanması iç mekanda hava kirliliğine neden oluyor" diyerek ekliyor: 

Ancak genel olarak, yanan mumlardan çıkan buhar ve gazlar, sağlık üzerinde önemli bir etki yaratmayacak kadar düşük seviyededir.

Diğer yandan bilim insanları, astım gibi solunum sorunları yaşayan kişilerin mumlardan daha fazla etkilenebileceğini söylüyor. Ayrıca çocuk ve evcil hayvanların da risklere karşı daha hassas olduğu tahmin ediliyor.

Dr. Evans mumların yanı sıra güvenli olduğu düşünülen uçucu yağların da tehlike yaratabileceğine dikkat çekiyor:

Bazı çalışmalar, uçucu yağların yayılmasının nefes alma sorunlarına neden olduğunu, hafıza ve karar verme süreçlerini etkilediğini gösteriyor.

Uzmanlar sağlığı riske atmadan güzel kokan bir ortam yaratmak için parafin yerine, yüzde 100 soya veya balmumu gibi doğal kaynaklardan elde edilen mumlar kullanmayı öneriyor.

Ayrıca boyalı ürünlerden kaçınmakta da fayda var. Bunun yanı sıra özellikle kokulu mumları uzun süre yakmamak ve ortamı havalandırmak da baş ağrısı gibi yan etkilerden kaçınmayı sağlayabilir.

Halk sağlığı uzmanı Dr. Jennifer Dunphy ise "Mum yerine kokulu otlar, meyveler ve baharatlarla su kaynatmanızı tavsiye ederim" diyor: 

Harika kokuyorlar ve bilinen hiçbir sağlık riskleri yok.

Independent Türkçe, CNN, Health, Journal of Hazardous Materials

Derleyen: Büşra Ağaç