Golan senaryosu, Gazze'nin kuzeyi ve Lübnan'ın güneyi için olası çözümlerden biri olarak sunuluyor.

Bu senaryo ile tam olarak kastedilen, İsrail'in güneyindeki yerleşimciler ile Gazze Şeridi'nin kuzeyini birbirinden ayıran ve İsrail'in kuzeyindeki yerleşimciler ile Lübnan'ın güneyini birbirinden ayıran bir "askerden arındırılmış bölge" oluşturulmasıdır.

Senaryo, çatışmaya dahil olan ve çatışmanın geleceğiyle ilgilenen aktif uluslararası ve bölgesel güçlerden oluşan BM gücünün gözetiminde uygulanacak.

Bu nasıl olacak?

Farklı arenalar arasındaki benzerlikler neler?

Bu mümkün mü?

1973 Ekim Savaşı'ndan sonra Mısır ile İsrail arasında kuvvetleri ayırma anlaşması yapıldı ve bu anlaşma daha sonra 1978'de varılan Camp David Anlaşması'nın önünü açtı.

Şam ile Tel Aviv arasında da "çatışmayı sona erdirme" anlaşması imzalandı.

Bu, Golan Cephesi'nin tarafsız hale gelmesi ve Şam'daki siyasi rejimin istikrara kavuşması ile sonuçlandı, ancak doğrudan ve dolaylı müzakere turları ve aşamalarına rağmen tam bir barış anlaşması ile sonuçlanmadı.

Dönemin ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger'ın liderliğinde Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad ile İsrail Başbakanı Golda Meir arasında yapılan "çatışmayı sona erdirme" görüşmeleri, en karmaşık müzakereler arasında yer alıyordu.

Kissinger, Washington'dan uzakta Ortadoğu'da kaldığı haftalar içinde Şam ile Tel Aviv arasında mekik dokudu.

İsrail, her ateşkes veya anlaşma teklifi ve Kissinger'ın her ziyaretinden önce, şu anda Lübnan'daki ateşkes görüşmelerinde olduğu gibi, (Lübnan'ı kapsayan) hava saldırıları ile bombardımanlarını artırıyordu.

O dönemde ana düğüm noktaları arasında "tampon bölgenin" ve silahtan arındırılmış bölgelerin derinliği, BM güçlerinin rolü ve Golan'daki Filistinli grupların varlığı yer alıyordu.

Esad ile Kissinger'ın 19 Mayıs 1974'teki görüşmesine ilişkin gizli bir rapora göre, yaklaşık 2 saat süren ve bir çıkmaza giren münakaşanın ardından, Esad, "anlaşmayı bozmak istemiyorum ve belirlenecek ayrım hattını kabul ediyorum" demiş.

Buna şaşırıp kalan Kissinger, Esad'ın bu tutumu karşısında hayrete düşmüş ve danışmanlarıyla birkaç dakika yalnız görüşmek istemiş.

O anda umulmadık bir şey olmuş, salonun sonuna doğru giderken tökezleyen Kissinger az kalsın düşüyormuş.

Esad ile Meir arasında Kissinger'ın himayesinde yapılan "çatışmayı sona erdirme" anlaşmasının ardından Golan Tepeleri, ister Suriyeliler ister Filistinliler tarafından olsun, doğrudan askeri çatışmaların dışında bırakıldı

Anlaşma askeri açıdan şunları içeriyordu; Golan'ın yüzölçümü 1.860 kilometrekare olup, bunun 1.260 kilometrekaresi 1967'den bu yana işgal altındadır.

Mayıs 1974 sonunda komutanlar tarafından resmi olarak imzalanan anlaşma, 80 kilometre uzunluğunda üç şeritli bir "tampon bölge" kurulmasını öngörüyordu.

Birinci şerit, Suriye'nin "kurtuluş" ve İsrail "yıkımının" sembolü olan Kuneytra şehri hariç, Golan'ın Suriye tarafında uzanan, genişliği 10 kilometreye varan 235 kilometrekarelik bir alana sahip tampon bir bölge.

İkinci şerit, 10 kilometre derinlikte Suriye ordusunun 350 tankı ve 3 bin hafif silahlı askerinin bulunduğu bölge.

Üçüncü şerit, Suriye ordusunun 10 ila 20 kilometre derinlikte sınırlı sayıda ve 650 tankı, 4 bin 500 askeri, hafif silah ve ilk aşamayı aşmayacak menzilde topçusunun bulunduğu bölge.

Anlaşmanın önemi mürekkebinden ve paragraflarından daha önemli. Zira o tarihten bu yana Golan, ister Suriyeliler ister Filistinliler tarafından olsun, doğrudan askeri çatışmaların dışında bırakıldı.

Askeri polis ve Suriye ordusunun iş birliğiyle bin 250 askerin görev yaptığı Uluslararası Ateşkes Güçleri (UNDOF), bu tarafsızlığın sağlanmasında, silah sayısının teyit edilmesinde ve militanların buraya girişinin engellenmesinde rol oynadı.

Gerçekten de Golan cephesi o zamandan beri sakin kaldı, Şam ise onlarca yıl boyunca istikrarını korudu.

Gazze Şeridi'nde Generallerin Planı önerilirken, Lübnan'da Hochstein Planı öneriliyor ve ikisinde de amaç tampon bölgeler oluşturmak

Büyük olasılıkla, şu anda uygulanmakta olan bu planın değiştirilmiş bir versiyonudur.

Gazze Şeridi'nde önerilen, İsrailli General Giora Eiland'ın Eylül 2024'te Binyamin Netanyahu'ya önerdiği "Generallerin Planı"dır.

Amacı Gazze Şeridi'nin kuzeyinde yaşayanları zorla göç ettirmek, kuşatma altına almak ve burayı "kapalı askeri bölgeye", militanlardan ve tünellerden arındırılmış bir tampon bölgeye dönüştürmek.

Yani Tel Aviv sınırlarından sızma ve topraklarına füze atmak yok.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 2/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 3/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 4/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 5/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 6/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 7/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 8/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 9/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 10/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 11/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 12/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 13/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 14/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 15/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 16/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 17/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 18/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 19/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 20/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 21/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 22/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 23/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 24/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 25/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 26/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 27/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 28/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 29/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 30/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

Aynı şey Güney Lübnan için de geçerli. Hava bombardımanları ve Güney Lübnan'daki yoğun kara operasyonları "Hochstein Planı" ile uyumlu.

Teorik olarak 1701 sayılı kararın uygulanması, pratikte ise militanlardan ve tünellerden arındırılmış, üç kilometre derinliğinde bir "tampon bölge" oluşturulması amaçlanıyor.

Bunun arkasında, Hizbullah'ı silahsızlandırmak ve kimi zaman 30 kilometre derinliğe kadar uzanan bir şerit içinde militanların varlığını kontrol altına almak, tünellerden ve füze platformlarından arındırılmış bir alan oluşturmak için Litani Nehri'nin güneyinde uluslararası bir izleme gücü, Lübnan ordusu ve  güçlendirilmiş "Lübnan'daki Birleşmiş Milletler Geçici Gücü"nün (UNIFIL) konuşlandırıldığı askerden arındırılmış bir bölge olacak.

50 yıl önce müzakerelerin ve mekik diplomasinin zorluğuna rağmen ana müzakereci Kissinger'dı ve iki karar verici, Esad ve Meir ile konuşuyordu

Ayrıca, Suriye'nin Golan Tepeleri'nde 7 Ekim 2023 Gazze senaryosunun yaşanmasını önleme amacıyla Golan ile ilgili "çatışmayı sona erdirme" anlaşmasının pratik bir güncellemesi üzerinde de çalışılıyor.

İsrail ordusu son haftalarda bu "tampon bölgeyi" genişletti ve tünellerin kazılması ihtimalini ortadan kaldıran kara harekâtları gerçekleştirdi.

Bunun sebebi Kissinger'ın öncülük ettiği anlaşmanın metni değil, son 10 yılda Hizbullah ve İranlı milislerin Golan'da yayılmasıdır.

2018'deki ABD-Rusya anlaşmasında İran milislerinin Ürdün sınırından ve Golan'daki "ayrım" hattından doğuya doğru 140 kilometre çekilmesi, Şam'dan 85 kilometre uzaklıkta olması gerekiyordu.

İran'a ait 1.050 personel, 24 füze rampası ve 145 adet diğer silah ve askeri teknoloji sistemleri geri çekilecekti.

Anlaşmaya dönecek olursak, 50 yıl önce müzakerelerin ve mekik diplomasinin zorluğuna rağmen ana müzakereci Kissinger'dı ve iki karar verici, Esad ve Meir ile konuşuyordu.

Dahası müzakerelere katılmak için defalarca Şam'ı ziyaret eden rakibi Sovyet Dışişleri Bakanı Andrey Gromiko'yu müzakerelerin dışında bırakmayı başarmıştı.

Dünya değişti, bölge değişti, liderlerin yapısı değişti.

Şu anda müzakerelerin zorluğunun pek çok yönü var; buna Beyaz Saray'ın giden Joe Biden ile yeni gelen Donald Trump arasında bir geçiş aşamasında olması, Netanyahu'nun kişisel ve İsrail'in varoluşsal hedeflerinden oluşan uzun bir listesinin bulunması da dahil.

Ama en önemlisi müzakerelerin ülkelerle değil, savaş ve barış konusunda karar verme yetkisi olmayan muhataplarla ve örgütlerle, rejimlerle değil milislerle yürütülmesidir.

Bütün bunların içinde siviller iki uç, senaryolar ve öncelikler arasında sıkışıp kalmışlar.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Bu makale Independent Türkçe için Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.

Al Majalla