Merhum siyasi liderlerden birine, 1980'li yıllarda kendisini Amerikan yönetimiyle doğrudan diyaloğa yönelten nedenin ne olduğu ve kendisi ile Washington arasında bir iletişim kanalı açılması konusunda Rusya'nın yaptığı arabuluculuk teklifini reddetme sebebi sorulduğunda; "Eğer durum benimle Amerika tarafı arasında doğrudan diyaloğa açıksa, benim ve Amerikan tarafının payından çıkar elde etmeye çalışacak bir arabulucuya gerek yok" demişti.

Arabulucunun rolü ve çıkar elde etme hırsları konusunda geçerli olan, Ortadoğu bölgesinin bir sonraki aşamada, özellikle de ABD ve İran tarafları arasında yönelebileceği diyaloglar ve uzlaşılar konusunda asıl ve vekil taraf için de geçerli.

Amerikalı ve İranlı tarafların tutumu açık görünüyor; her biri aralarında doğrudan ve kamuya açık diyalog kanalları açmaya çalışıyor.

Bilhassa ortak amaçları Ortadoğu bölgesinin geleceği ve bundan doğabilecek yeni siyasi ve jeostratejik denklemler konusunda bir uzlaşıya ulaşmak veya mevcut denklemleri onaylayıp perde arkasından çıkararak sahneye sürmek olduğu için, her ikisi de diğer tarafı tavizci konumda göstermeyen bir yöntem veya mekanizma arıyor.

İran tarafı, Amerikan yönetimiyle doğrudan diyalog denklemini yerleştirebilirse, diyalog kesin ve istikrarlı sonuçlara ulaşamasa veya başarısızlıkla sonuçlansa bile, bölgede olup bitenlerle ilgilenen tüm bölgesel taraflara, Tahran'ın vekil taraf ile diyalog kanalları açmasına gerek olmadığı yönünde açık bir mesaj göndermiş olacak.

Burada vekil ile kastedilen özellikle ve münhasıran İsrail’dir. Yani İran’ın, kendisi ile diyalog kurabildiği ve tüm dosyalarını ve kartlarını bir anda masaya koymak zorunda kalmayıp, aşamalı olarak anlaşmaya varabildiği asıl olan Amerikalı taraf ile diyalog kurabildiği sürece vekil İsrail ile diyaloğa ihtiyacı yoktur.

İran rejiminin Dini Lideri Sayın Ali Hamaney, Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile  başkanlık ekibi ve kabinesiyle yaptığı görüşmede, belirli bir konuda düşmanla diyaloğun mümkün olduğunu söylediğinde, bu sözleri ile yeni hükümete, "düşman" Amerikan yönetimiyle doğrudan diyalog olasılığına giden yola, Dini Lider ve rejimin genel politika ve stratejilerini formüle etme yetkisine sahip kişi olarak yeşil ışık yaktığına ve örtü sağladığına dair açık bir sinyal veriyordu.

Dini Lider'in bu sözleri, İran'ın ulusal, milli ve stratejik çıkarlarını gerçekleştirmek amacıyla tüm taraflarla diyaloğa açık olma sloganını öne çıkaran yeni hükümetin diplomatik ekibinin tamamlanmasıyla aynı zamana denk geldi.

Muhammed Cevad Zarif'in Stratejik İşlerden Sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcılığı görevine geri dönmesinin yanı sıra, denebilir ki, Zarif’in dışişleri bakanı olduğu dönemde siyasi işlerden sorumlu bakan yardımcısı ve baş müzakereci olan yeni Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi de, İran'ın eski BM daimi temsilcisi Mecid Tahtırevançı'yı Siyasi İşlerden Sorumlu Yardımcısı ve müzakereci olarak atadıktan sonra siyasi ve müzakere ekibini dizayn etmeyi başardı.

Bu atamalar ve sonuçları, İran'ın BM Daimi Temsilcisi görevinde Emir Said İrevani'nin bulunması ile tamamlanıyor.

İrevani, Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri siyasi yardımcılığından BM temsilcisi görevine getirildi.

Tüm bu atamalar, kararlılar anlamına gelen "Baydariha" grubunun başını çektiği radikal kanadın tanımına göre Arakçi'nin, İran diplomasisinin temel kılcal damarlarında "New York Çetesi" adı verilen ekibi yeniden düzenlediği ve müzakere ekibinin anahtarlarını onlara verdiği anlamına geliyor.

Bu veriler, bu kez nükleer dosya ve onunla ilgili anlaşmanın boyutuna, hem yeni hükümetin hem de rejimin gerçek endişe ve kaygı kaynağını oluşturan ekonomik yaptırımlar krizine çözüm bulunması açısından anlaşmanın taşıyabileceği anlamlara odaklanmak yoluyla, İran'ın Amerikan yönetimiyle çeşitli dosyalara ilişkin "doğrudan" müzakere sürecinde niteliksel bir değişim yaratma yönündeki niyetinin ciddiyetini gösteriyor.

Ancak aynı zamanda bu durum, rejim liderliğinin ulusal çıkarlar çerçevesine giren, egemenlik ve ulusal güvenlik kavramlarıyla ve özellikle de Hamas Siyasi Büro başkanı İsmail Heniyye'nin Tahran'da öldürülmesine verilecek yanıt meselesiyle bağlantılı, bazı konularda epey esneklik göstermeye ve dönüşmeye istekli olduğunun açık göstergelerini de beraberinde taşıyor.

Bu bağlamda Dini Lider'in resmi internet sitesinde, Lider'i Kohgiluye ve Buyer Ahmed eyaletinden şehit aileleriyle bir araya getiren görüşmenin detaylarının yeniden yayınlanması dikkat çekti.

Zira görüşme 14 Ağustos'ta, Dini Lider’in Cumhurbaşkanı ve kabinesini kabulünün ve düşman ile diyalog ve müzakere konusundan bahsetmesinden iki gün sonrasında gerçekleşmişti.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 2/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 3/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 4/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 5/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 6/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 7/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 8/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 9/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 10/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 11/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 12/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 13/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 14/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 15/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 16/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 17/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 18/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 19/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 20/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 21/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 22/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

• 23/30

  14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP)

• 24/30

  13 Ekim 2024 - Japonya'nın başkenti Tokyo'nun Kagurazaka mahallesinde düzenlenen Cadılar Bayramı öncesi etkinliğine katılanlar kedi temalı kostümlerini giyip "Bake Neko" (Doğaüstü Kedi) festivaline katıldı. Bake Neko, 2010'dan bu yana her yıl ekim ortasında düzenleniyor. Kagurazaka'da kedi temalı bir geçit töreni düzenlenmesinin nedeni, ünlü Japon romanı "Ben Bir Kediyim"in yazarı Natsume Soseki'nin bu bölgede yaşamış olması (Philip Fong/AFP)

• 25/30

  12 Ekim 2024 - Hindistan'ın Haryana eyaletinde, Hindu tanrısı Hanuman gibi giyinen kişiler, Dussehra festivali için düzenlenen geçit töreninde dans ediyor. Her yıl kutlanan festival, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini simgeliyor. Ancak bu yıl Bangladeş'teki Dussehra kutlamaları Hindulara karşı artan saldırıların gölgesinde kaldı. Ülkede 1 Ekim'den bu yana kutlamalarla bağlantılı 35 şiddet olayı yaşandığı bildirilmişti. Hindistan, Bangladeş'teki Hindu tapınaklarına yönelik saldırıları kınayarak komşu ülkeye tüm azınlıkların güvenliğini sağlama çağrısı yaptı (Anushree Fadnavis/Reuters)

• 26/30

  11 Ekim 2024 - Milano'daki iklim değişikliği ve Filistin'e destek eylemine katılan İsveçli aktivist Greta Thunberg slogan atıyor. Thunberg'in kurulmasına destek verdiği iklim değişikliği hareketi Fridays For Future'ın düzenlediği yürüyüşe, binin üzerinde kişi katıldı. Protestoda, Filistinlilerin simgesi haline gelmiş kefiye adlı geleneksel atkıyı takan Thunberg, "Filistinlilerin onlarca yıldır apartheid rejiminin boğucu baskısı altında yaşadığını" söyledi. Küresel ısınmayla silah endüstrisi arasındaki ilişkiye vurgu yapan aktivist "İklim adaleti mücadelesi, fosil yakıt endüstrisine karşı olduğu kadar, silah endüstrilerine, askerileşmeye ve doğal kaynakların aşırı çıkarılmasına karşı da bir mücadeledir" dedi (Piero Cruciatti/AFP)

• 27/30

  10 Ekim 2024 - Milton Kasırgası ABD'nin Florida eyaletinde yıkıma yol açtı. Şiddetli yağmurlar ve rüzgarlar sonucu evler yıkıldı ve milyonlarca kişi elektriksiz kaldı. İç Güvenlik Bakanlığı en az 10 kişinin öldüğünü açıkladı. Yetkililer rüzgarların hızının saatte 150 kilometreye ulaştığını söyledi. ABD Başkanı Joe Biden, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda "Yardım yolda ancak gelene kadar, yerel yetkilileriniz dışarı çıkmanın güvenli olduğunu söyleyene kadar yerinizde kalın" dedi (Bryan R. Smith/AFP)

• 28/30

  9 Ekim 2024 - Milton Kasırgası'nın Havana'dan geçişi şiddetli yağmurlara neden oldu. Helene Kasırgası'nın üzerinden iki hafta geçmemişken yeni bir kasırga ABD'nin Florida eyaletine doğru yaklaşıyor. Bugün eyalete ulaşması beklenen kasırga öncesinde eyalette yıllardır görülmediği kadar büyük bir tahliye çalışması yürütülüyor. ABD Başkanı Joe Biden, Milton Kasırgası’nın "Son 100 yılda ABD’deki en kötü fırtınalardan biri" olabileceği uyarısında bulundu. Milton Kasırgası'nda rüzgarların saatte 270 km hıza ulaşabileceği söyleniyor (Yamil Lage/AFP)

• 29/30

  8 Ekim 2024 - Yokoluş İsyanı Cape Town, Güney Afrika'nın başkentinde gerçekleşen Afrika Petrol Haftası Konferansı'nın düzenlendiği salonun önünde, fosil yakıtların süregelen kullanımını böyle protesto etti (Rodger Bosch/AFP)

• 30/30

  7 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinli bir çocuk, İsrail saldırıları sonucunda yıkılmış binanın üzerinde. 1 yıl önce bugün Hamas, İsrail'e gerçekleştirdiği saldırıda 1139 kişiyi öldürmüş ve yaklaşık 250 kişiyi rehin almıştı. Aradan geçen bir senede İsrail, Gazze'de en az 41 bin 870 kişiyi öldürdü ve bu sayının aslında çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Binlerce kişi yıkılan binaların enkazı altında kaldı ya da kendilerinden haber alınamıyor. Binlercesinin daha devam eden bombardıman ve İsrail'in savaşının yarattığı koşullar nedeniyle ölmesi muhtemel. Son 12 aydaki gelişmelerle Ortadoğu bir kez daha topyekün savaşın eşiğine geldi (Mohammed Salem/Reuters)

Daha sonra pazar günü resmi web sitesi KHAMENEI.IR'in ön sayfasında görüşme ve Dini Lider’in Kuran’ı Kerim’in Enfal suresinin 16’ıncı ayetine yaptığı atıf, ayeti üstün çıkarlara dayanan "taktiksel geri çekilmenin meşruluğu" ve bunun düşmana teslim olmak veya boyun eğmek olarak görülmemesi gerektiği şeklinde yorumlayan sözleri yeniden yayınlandı.

Bahsi geçen ayette şöyle buyruluyor:

Taktik icabı geri çekilmenin ve diğer bir safta yeniden mevzilenmenin dışında, böyle bir günde kim onlara arkasını döner, kaçarsa, Allah'ın gazabına uğramış olur. Onun mekânı cehennemdir. Orası ne kötü bir cezalandırma ve nihâî bir dönüş yeridir.

Geri çekilmeye ilişkin bu sözlere, bu kez Dini Lider'in ofisinden yetkililerin İran'ın Heniyye suikastına yanıt verme kararlılığıyla ilgili açıklamaları eşlik etti.

Açıklamalara göre yanıt verme kararı, Silahlı Kuvvetlerin Başkomutanı olarak Dini Lider'in yetkileri dahilindedir ve o, üst düzey askeri liderlere danışarak stratejik kararlar alma yetkisine sahiptir.

Bu dönemde, Devrim Muhafızları’nın yanıt verme operasyonuna hazırlığın bir parçası olarak açıkladığı çeşitli balistik füze türlerini içeren yaklaşık 13 tatbikat gerçekleştirmesine rağmen, İran tarafında füzeler ile büyük ölçekli bir yanıt verme operasyonuna ilişkin açıklamalar azaldı.

Buna ek olarak, yön değiştirerek BM Daimi Temsilcisi İrevani’nin deyimiyle hesaplanmış ve ani bir yanıttan bahsetmeye başladı.

Bu değişiklik veya esnekliğe ilişkin sunulan ve sunulacak tüm gerekçelere rağmen, sabit olan tek şey, İran rejimi liderliğinin, müzakere masasına dönme ihtimalini kaçırmamak için Şam'daki konsolosluğunun hedef alınmasına yanıt verirken kullandığından farklı bir taktiğe başvurduğunu ortaya koyuyor.

Diyalog ve uzlaşı yoluyla kazanımlar elde etmenin, bilhassa bu müzakerelerde elde edebileceklerini müttefiklerine stratejik bir zafer olarak sunabileceği için, onu yanıt vermekten kurtaracağını düşünüyor.

Buradan yola çıkarak Amerikan yönetimi ve Irak hükümetinin, ana aşaması Eylül 2025'te başlayıp 2026'da sona erecek olan yabancı güçlerin Irak'tan çekilmesine ilişkin anlaşmanın sonuçlandırılması konusunda iki tarafın sona yaklaştığına ilişkin yaptıkları açıklamalara, İran rejiminin bölgesel düzeydeki stratejik kazanımlarından biri olarak bakılabilir.

Anlaşma kaçınılmaz olarak Suriye'den çekilmeyi de içeriyor.

Bu nedenle anlaşmanın uygulanması, Dini Lider'in Kasım Süleymani suikastının ardından 2020'de geliştirdiği ve Amerikan güçlerini Batı Asya bölgesinden, özellikle de Irak ve Suriye'den uzaklaştırmaya odaklandığı stratejinin gölgesinde İran için bir kazançtır.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Bu makale Independent Türkçe için Independent Arabia gazetesinden çevrilmiştir.

Independent Arabia