Türk Akademisi, Türk Devletleri Teşkilatının (TDT) kurduğu Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu'nun 34 harften oluşan Ortak Türk Alfabesi önerisi üzerinde uzlaştığını duyurdu.

Merkezi, Kazakistan'ın başkenti Astana'da bulunan Türk Akademisinden yapılan açıklamada, Türk Akademisi ve Türk Dil Kurumu işbirliğinde 9-11 Eylül tarihlerinde Azerbaycan’ın başkenti Bakü'de Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonunun 3. toplantısının yapıldığı bildirildi.

Açıklamada, TDT üyesi ülkelerden oluşan Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu üyelerinin katıldığı toplantının başarıyla tamamlandığına işaret edilerek, "Toplantının temel amacı, bu alanda edinilen bilgiler ve komisyonun 2 yıllık faaliyet deneyiminden yararlanarak Türk dilleri için ortak alfabe projesine ilişkin çalışmaları sonuçlandırmaktı." ifadeleri kullanıldı.

Toplantıda ilk olarak 1991'de bilim insanları tarafından önerilen Latin tabanlı Ortak Türk Alfabesi projesinin kapsamlı şekilde gözden geçirildiği ve komisyon üyelerinin bu alfabe projesinde geliştirilmesi gereken hususlara ilişkin gerekli tespitleri yaptıkları vurgulanan açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Bu özverili çalışmanın sonucunda, 34 harften oluşan Ortak Türk Alfabesi önerisi üzerinde uzlaşıldı. Önerilen alfabedeki her harf, Türk dillerinde bulunan farklı fonemleri temsil etmektedir."

Açıklamada, toplantının başarıyla sonuçlanmasının tarihi bir önem taşıdığına dikkat çekilerek "Ortak Türk Alfabesi'nin geliştirilmesi, Türk halkları arasında karşılıklı anlayış ve işbirliğini teşvik ederken, onların dil mirasını da korumaktadır." değerlendirmesinde bulunuldu.

Türk Akademisi ve Türk Dil Kurumu olarak bu süreçteki değerli katkılarından dolayı Türk devletlerinin hükümetlerine ve komisyon üyelerine teşekkür edilen açıklamada, "İlgili tüm kurumlar, önerilen Ortak Türk Alfabesi'nin uygulanmasını etkin şekilde desteklemeye davet edilmektedir." ifadesine yer verildi.

"Türkiye alfabesinin 29 harften 34 harfe çıkması Anadolu'da dili canlandıracak"

Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği (TDED) Genel Başkanı Ekrem Erdem, Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonunun 34 harften oluşan Ortak Türk Alfabesi önerisi üzerine uzlaşmasına ilişkin açıklama yayımladı.

TDED'den yapılan açıklamaya göre, Türk Akademisi ve Türk Dil Kurumu işbirliğinde 9-11 Eylül'de Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de yapılan Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonunun 3. toplantısında 34 harften oluşan "Ortak Türk Alfabesi" önerisi kabul edildi.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Erdem, bu uzlaşmayı büyük bir heyecan ve memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, şunları kaydetti:

Ortak Türk Alfabesi, dil mirasımızın korunmasının yanında İsmail Gaspıralı'nın 'Dilde, işte, fikirde birlik' şuurunun gerçekleşmesi yolundaki en önemli gelişmedir. Gaspıralı, yazının ve edebi birikiminin bir millet üzerindeki etkilerini iyi bilen bir mütefekkir ve dil müdafisiydi. 'Dilde, işte, fikirde birlik' diyerek Türk topluluklarının birleşmesi için sonuna kadar mücadele etti. Onun hayali Doğu Türkistan ile İstanbul arasında bir dil köprüsü kurmak, edebi alanda birlik oluşmasını sağlamaktı. Bugün bu tasavvurun gerçekleşmesi için ilk adım atıldı. Onun için heyecanlı ve mutluyuz. İsmail Gaspıralı'nın Türk dünyasını ortak bir edebi dil ve kimlik etrafında birleştirme hayalinin ilk adımını gerçekleştiren Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonunu tebrik ederim. Uzlaşmanın akabinde ortak alfabe hızlıca hayata geçirildiği takdirde bütün Türk toplumlarının okuyup anlayacağı kaynak yazımı ve eser verimi mümkün olacaktır.

Ortak Türk Alfabesi'nin Türk dünyası çok önemli bir adım olduğuna işaret eden Erdem, "Türkiye alfabesinin 29 harften 34 harfe çıkması, Türk dünyasındaki ortak kelimelerimizin Anadolu'da yeniden canlanmasını sağlayacaktır. Sözlüklerimiz yeniden yazılacak kelime varlığımız nihayet bütün zenginliğiyle ortaya çıkacaktır." ifadelerini kullandı.

Erdem, TDED olarak yıllardır farklı ortamlarda bu mücadeleyi verdiklerini aktararak, "Bundan sonra ise imla birliği ve ortak sözlük hazırlamamız elzemdir. Derneğimiz bu birleşmeye katkı sunmak için gayrette ve hazırdır." değerlendirmesinde bulundu.

AA