31 Temmuzda Rusya askerlerinin 1992 yılından bu yana görev yaptıkları Erivan'ın Zvartnots havaalanını terketmeleri dünya ölçeğinde farklı yorumlara neden oldu. Independent Türkçe'nin Gümrü'deki 102. Rus askeri üssünün bundan sonraki durumuna ilişkin sorusunu Kayseri'deki Erciyes Üniversitesi öğretim görevlisi, Ermeni dili Ermenistan uzmanı Prof. Dr. Gafar Mehdiyev yanıtladı.
“Havaalanında Rusya askerlerinin görev yapması artık formalite niteliği taşımaktaydı”
"Erivan'ın Zvartnots havaalanından Rusya askerlerinin çıkarılması birkaç ay öncesinden onayı alınmış bir olay olduğu için bunun Ermeni toplumunun baskıları yüzünden gerçekleştiğini düşünmüyorum. Havaalanında Rusya askerlerinin görev yapması artık formalite niteliği taşımaktaydı ve Rusya da bu işi yapmanın anlamsızlığını idrak ediyordu. Batılı ülkeler nezdinde daha fazla destek kazanmak için bu süreci “Rusya'yı ülkeden kovma”nın somut örneklerinden biri olarak lanse etti. Rus sınır görevlileri Ermenistan-Türkiye ve Ermenistan-İran sınır noktalarında göreve devam ederkem toplum buna karşı herhangi bir tepki sergilemiyor ve Gümrü'de bulunan Rus 102. askeri üssünün durumunu gündeme getirmiyor. Rusya Federasyonu ve Ermenistan devlet başkanlarının 16 Mart 1995'de imzaladıkları aanlaşma Rus askeri üssünün Ermenistan topraklarında kalmasını öngörüyor."
“Ermenistan yönetimi şu anda askeri üs konusunu gündeme getirmiyor”
“Üssün hukuki durumu ve görev süresiyle ilgili ilerleyen yıllarda da farklı belgeler düzenlenmiştir. Örneğin 2010 yılında imzalanmış 516 sayılı anlaşma uyarınca üssün görev süresi kork dokuz yıl daha uzatılmıştır. Onun için üssün yasal durumuyla ilgili değişikliklere iki ülke devlet başkanının onayıyla gidilebilir. Halihazırki durumda bunun gerçekleşmesi imkansız görünüyor çünkü, tek yanlı olarak Ermenistan'ın o anlaşmalardan vazgeçmesi sözkonusu değildir. Ayrıca Ermenistan yönetimi şu anda askeri üs konusunu gündeme getirmiyor. Bunun nedeni Ermeni siyasi yönetiminin, hava taarruzundan savunma alanında o üsse ihtiyaç duyduklarını bilmesinin yanısıra bazı zamanlarda ülke bundan faydanalıyor. Konu Batının istediği açı olan Rusya'nın Ermenistan'ın tamamen dışlanması noktasından bakıldığında ilerleyen dönemde böyle bir talebin gündeme geleceğinden hiçkimsenin kuşku duymaması gerekir. Ancak Ermenistan'da Rusya'nın yerini kimin alacağı endişesi mevcut. Bunun NATO olması durumunda en yakın ülkenin Türkiye olmasından dolayı Rusya'nın yerini Türkiye'nin alabileceği endişesi de Ermeni toplumunda yok değildir. İşte bu endişeden dolayı Rus askeri güçlerinin gerek sınırlarda ve gerekse 102. askeri üsde kalması tercihi ağır basıyor. Aynı zamanda Ermenistan'da bu üssün kalması iki ülke arasında imzalanmış stratejik müttefiklik anlaşmasının bir parçarı olarak siyasi manevralarda kullanılıyor. Ermenistan'da hala Rusya yanlısı güçlerin etkili olduğu da unutulmaması gereken bir durum ve Paşinyan'ın Rusya karşıtı söylem ve eylemleri o güçlerin direnciyle karşılaşıyor. Fiiliyatta KGAÖ'deki üyeliğini durdurmuş Ermenistan bu Örgütü tamamen terketme rizikosunu göze alamıyor. Çünkü Ermenistan'ı cezalandırmak için Rusya'nın elinde yeteri kadar enstrüman bulunuyor. Ermenistan ekonomisinin önemli kısmı Rusya'ya bağımlı olup enerji, demiryolları, petrol ve doğalgaz sanayisini Rusya kontrol ediyor. Metsamor nükleer santralinin yakıtını da Rusya vermekte. Onun kesilmesi durumunda Ermenistan sıkıntılara maruz kalır. Bunu iyi bilen Ermenistan yönetimi belirli noktaların ötesin egeçemiyor. Onun için Gümrü'deki 102. askeri üssün durumu Zvartnots havaalanındaki Rus askerlerinin durumuyla eşleştirilemez. En önemlisi ise Rusya da kendi Güney cephesinde Ermenistan'ı kaybetmemek için tüm gücünü kullanacak."
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
