Ketamini vücuda yavaş yavaş veren haplar, depresyon tedavisinde umut vaat eden sonuçlar doğurdu. 

1960'larda anestezi uygulamaları için geliştirilen ketamin, halüsinatif etkileri nedeniyle sıkça uyuşturucu olarak kullanılıyor. 

Özellikle son yıllarda depresyon tedavisinde kullanılan bu madde, diğer antidepresanların işe yaramadığı hastalara yardımcı oluyor. Tesla ve SpaceX'in patronu Elon Musk da depresyonla başa çıkmak için ketamin kullandığını geçen yıl söylemişti. 

Öte yandan ilacın dissosiyasyon, yüksek tansiyon ve kalp atış hızının yükselmesi gibi yan etkileri var. Ayrıca ketaminin ilaç olarak satılması, kötüye kullanımın önünü açabileceği için de endişe yaratıyor. 

Nature Medicine adlı hakemli dergide 24 Haziran'da yayımlanan çalışmadaki ketamin hapları, ilacı vücuda 10 saatte veriyor. Bu sayede yan etkilerin yanı sıra halüsinojenik etkiler için ilacın aşırı derecede kullanılmasının da önüne geçileceği düşünülüyor.

Yeni çalışmada depresyon tanısı almış 231 kişiye 5 gün boyunca yeni ilaçtan verildi. Ardından semptomlarında ciddi iyileşmeler gözlemlenen 168 hasta belirlendi. 

Bu kişiler rasgele bir şekilde ikiye ayrıldı bir grup ketamin hapları kullanmaya devam ederken, diğerlerine plasebo verildi. 

13 haftanın sonunda plasebo grubunun yüzde 71'i, ketamin grubununsa yüzde 43'ünün depresyonu nüksetti. Ayrıca hastalarda yüksek tansiyon ve uykulu hissetme gibi yan etkiler kayda değer bir şekilde görülmedi. 

Öte yandan daha yüksek doz alanlarda ilaç daha etkili olurken, bu kişiler dissosiyasyon ve baş dönmesi yaşadıklarını daha çok bilirdi. Ayrıca araştırma süresinde 65 yaşındaki bir kişinin intihar ettiği kaydedildi. Fakat baş araştırmacı bunu tedaviye değil, hastalığa bağlıyor. 

Çalışmanın başyazarı Paul Glue, "Hastalardan gelen asıl ilginç geribildirim, yan etkilerin olmaması; öfori yok, dissosiyasyon yok" diyor. 

Bu tabletlerin ketamini kötüye kullananlara hitap edeceğini sanmıyorum.

Depresyon tedavisinde halihazırda kullanılan antidepresanlar pek çok kişide semptomları iyileştirmiyor. Beyne elektrik verilerek uygulanan elekroşok tedavisi de hafıza kaybına yol açabildiğinden endişe yaratıyor. 

Ketaminin etkili bir yöntem olduğunun kanıtlanması için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var. Bilim insanları bu maddenin etkilerinin uzun vadede gözlemlenmesi gerektiğini belirtirken, sonuçlar kişiden kişiye farklılık gösterebilir.

Makalenin ortak yazarı Prof. Allan Young bulguları "Klinik açıdan anlamlı bir etki görüyoruz" sözleriyle değerlendiriyor. 

Bu kesin bir sonuç değil fakat etki boyutu memnuniyet verici derecede büyük.

Independent Türkçe, Guardian, Science Alert, Nature Medicine

Derleyen: Büşra Ağaç